20 - 26 SEPTEMBER 1990 Voor de tiende maal vinden de Nederlandse Filmdagen plaats in Utrecht van 20 tot en met 26 September. Traditiegetrouw vertoont het festival de gehele jaaroogst van speelfilms, korte films en documentaires, die in beginsel meedin gen naar de Grote Prijs van de Nederlandse Film, het Gouden Kalf. Dit jaar wordt een retrospectief gewijd aan FRANS ZWARTJES, maker van onder andere IT'S ME, PENTIMENTO, IN EXTREMO en LIVING. Naast een overzicht van zijn films wordt in het program ma 'HAAGSE SCHOOL' aandacht besteed aan filmmakers, die door Zwartjes beïnvloed zijn. Onder hen Ruud Monster, Dick Rijneke, George Schouten, Armand Perrenet, Paul Hosek, Ben van Lies hout, Andras Hamelberg, Paul de Mol, Paul de Nooyer, Karin Wiertz en Jacques Verbeek. Een ander retrospectief stelt het werk van actrice WILLEKE VAN AMMELROOY voor. Uit haar omvangrijke oeuvre worden in Utrecht oa vertoond: ROTTERDAM EUROPOORT (Ivens), MIRA (Rade makers), DE INBREKER (Weisz), IT'S ME (Zwartjes), HELP! DE DOKTER VERZUIPT (Van der Heyde), DAKOTA (Verstappen), LA DONNEUSE (Pallardy), HET JAAR VAN DE KREEFT (Curiel), WAN PIPEL (De la Parra), HET DAK VAN DE WALVIS (Ruiz), DE LIFT (Maas), CISKE DE RAT (Pieters), OP HOOP VAN ZEGEN (Pieters) en KOKO FLANEL (Coninx). Ook zullen de films die Willeke van Ammelrooy zelf regisseerde vertoond worden. Ter gelegenheid van de tiende (extra feestelijke) editie van het festival zal een bijzonder naslagwerk verschijnen, waarin alle films die in het afgelopen decennium in Utrecht de revue gepasseerd zijn opgenomen zijn. Andere side-bars zijn dit jaar: een overzicht van de beste Neder landse films van de afgelopen tien jaar; het jaarlijks terugkerende onderdeel FOREIGN AFFAIRS, waarin films van Nederlanders in het buitenland gepresenteerd worden, de HOLLAND FILM MEE TING voor de buitenlandse gasten, talkshows, seminars en stu diedagen (o.a. over het thema Sales van Nederlandse films). En veel premières- Verwacht zijn o.a.: LUBA (Alejandro Agresti), KRACHT (Frouke Fokkema), VRIEND VIJAND (Frank Krom), LET THE MUSIC DANCE (Pim de la Parra), OPENBARINGEN VAN EEN SLAPELO ZE (Pim de la Parra), AVA EN GABRIEL (Felix de Rooy), ROSA ROSA (Martin Uitvlugt) en veel meer.... Voor alle informatie: Stichting Nederlandse Filmdagen Hoogt 4 tel: (030) 322 684 3512 GW UTRECHT fax: (030) 313 200 BUREAU 1990: Jacques van Heijningen (directeur) Alex de Ronde (Hoofd Programma/PIv. Directeur) Herman de Wit (Programma Coördinator) Wouter Barendrecht (Coördinator Holland Film Meeting) Annelotte Verhaagen (Perschef) Janette Kolkema (Productieleider) Pepita de Vries (Chef de Bureau) Anton Kramer (Hoofd Financien) Cor Denneman (Sponsoring) De geur van het nitraat is niet welriekend. Het brandbare film materiaal dat tot in de jaren vijftig gebruikt werd in de industrie is vroeg of laat aan ontbinding toe. Als de film al niet eerder verwoest werd (door brand bijvoorbeeld of manmoedig), dan ontbindt hij zich, lichtjes maar zeker, zelf. Het is steeds onvoor spelbaar: soms ziet het blik er nog gaaf uit, en de film die er nog in ligt ook. Je begint de beelden rustig op een tafel te bekijken. Met de ene hand houd je de rol tegen opdat er niet te veel druk op zou komen, met de andere draai je ritmisch aan een hengelt- je (16 of 18 beelden per seconde). En dan gebeurt het: soms midden in een mooi getinte nachtscène, begint het ene beeldje zich los te scheuren van het andere. Het materiaal kleeft aan elkaar; het nitraat is plakkerig geworden. Dan doe je het best ermee op te houden, anders trek je de rest van de film aan flarden. Onlangs kwam er een stapel totaal verroeste, vermolmde blik ken binnen. Of ik ze nog even wou bekijken, voor ze vernield werden. Op de blikken viel niets meer te ontcijferen, en binnenin lag een soort verharde koek met kristallen: iets wat ooit filmma teriaal geweest was. In zo'n geval kun je de film niet eens meer op een hand-bediende viewingtafel leggen. Je bekijkt de stukjes overgebleven film tegen het licht, soms met een vergrootglas om toch iets te kunnen zien. Ik verwachtte de banaalste aller beelden: optochten of inhuldi gingen of zoiets. Of een of ander koninklijk bezoek in ontbin ding. Op de filmtitels kon ik echter ontwaren: 'Stadt ohne Juden'. Een documentaire van tijdens de oorlog? Nee, het bleek vroeger te zijn, beslist jaren twintig (want de film was stom), en ik kon geleidelijk aan zelfs Wenen ontcijferen. En geleidelijk aan dank zij de tussentitels ontrolde zich zelfs een verhaaltje. Het speelde zich inderdaad af in Wenen - er waren documentaristische op namen van rellen en optochten. De titels vertelden me dat de economische situatie zo slecht was, dat de zakenlui de politici ervan konden overtuigen de joodse gemeenschap te verbannen. Toen zag je inderdaad grote uittochten van Joden; ze werden naar een 'andere stad' gebracht. Maar in acte 4 leek de economische situatie er niet op verbeterd; zonder de Joden ging het er nog slechter aan toe. Dus werd maar beslist de Joden terug te halen. Ondertussen was er ook zoiets als een liefdesverhaaltje maar dat heb ik niet zo goed kunnen volgen. Af en toe moest ik de helft van een acte verwij deren; soms slechts een paar meters. Gelukkig was het slot nog in tact. Naar schatting werd er ongeveer een vierde weggegooid. Het was of brij of versteende film. Het blijkt inderdaad een Oostenrijkse film te zijn, uit het midden der jaren twintig. Als in een macabere science-fiction schildert de film evenementen die pas meer dan een decennium later zullen plaatsgrijpen in de realiteit. Veel over 'Stadt ohne Juden' - die nochtans met behoorlijke middelen gemaakt schijnt te zijn - weet men niet. Dat wordt echter wel na enig speurwerk opgedo ken. Ondertussen hebben we ijlings de restanten van wat nog bruikbaar is naar onze kollega's in Koblenz gestuurd; ze be schikken namelijk over een laboratorium waar ze voor dit soort gevallen, via weekprocedures, meer van het vergane materiaal kunnen redden. Maar het zal veel geduld en werk vragen, eer de film 'Stadt ohne Juden' weer te projecteren zal zijn, nadat er nieuwe kopieën getrokken zullen zijn op onbrandbaar acetaat-materiaal. Met ongeduld wacht ik die dag af. Eric de Kuyper direkteur Nederlands Filmmuseum 11

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1990 | | pagina 11