Jury:
Nico Scheepmaker (voorzitter), Natascha Emanuels, Robbe de
Hert, Ate de Jong, Roeland Kerbosch, Josee Kersten, Thijs Ocker-
sen, Renée Solleveld, Ellen Waller
Grote Prijs van de Nederlandse Film
- Beste lange speelfilm: DE STILTE ROND CHRISTINE M.
produktie: Matthijs van Heijningen
regie: Marleen Gorris
- Beste korte film: NOG EENS, regie: Hans Nassenstein
- Beste documentaire: SAL SANTEN REBEL, regie: Rudolf van den
Berg
- Beste acteur: Rijk de Gooyer voor gehele oeuvre
- Beste geluid: Pjotr van Dijk
- Beste camerawerk: Theo van de Sande
- Beste motage: Hans van Dongen
- Beste filmmuziek: Willem Breuker
- Cultuurprijs: Dan Ireland
Marleen Gorris (links), naast haar Ham van Dongen
Overige Prijzen:
- Prijs van de Nederlandse Filmkritied: DE SMAAK VAN WATER,
regie: Orlow Seunke
- Prijs voor een regiedebuut van de Afdeling Speelfilmproducen
ten van de Nederlandse Bioscoopbond: Lili Rademakers voor
MENUET
- GNS-aanmoedigingsprijs: Casper Haspels voor VIER MONOLO
GEN
- Persprijs voor de wetenschappelijke film/video: BUITEN SPEL,
regie: Willem Ouwerkerk, produktie: Audiovisueel Centrum van
de Erasmus Universiteit
- De Vergulde Klaver van VIVA voor de actrice van het jaarlinda van
Dyck
- Vrije Circuit-prijs: LEVEL, regie: Christine Koenigs
- Aanmoedigingsprijs scenario van de Stichting Filmenergie Ne
derland: Anette Apon voor GOLVEN
- NBF Cinemagiaprijs 1981: Geoffrey N. Donaldson
- Jeugdscenariowedstrijd: DROMENLAND, Fabiënne Meershoek
(12) (coach: Guido Pieters), HET STANDBEELD, Aya Kamphorst
(17) (coach: Paul Verhoeven), VADERTJE TIJD, Jacco Groen (18)
(coach: Guido Pieters)
het Leesverslag en het Herzieningskrediet. Want, zo staat in de
laatste nieuwsbrief van het Filmfonds te lezen: "Ook de afdeling
film van het ministerie van WVC en de Raad voor de Kunst realise
ren zich inmiddels dat de scenarioschrijfkunst kennelijk een niet
onbelangrijk element is in het proces van filmmaken." Een be
hoorlijk humoristische formulering.
Na oplevering van door het fonds gefinancierde treatments en
scenario's worden daarvan 'leesverslagen' gemaakt door exter
ne deskundigen. Wie? Welke diploma's scenariolezen heeft hij/
zij? Waaraan dankt hij/zij zijn/haar autoriteit nog meer? Maar ge
lukkig wordt het leesverslag gratis en automatisch naar elke aan
vrager opgestuurd, dat scheelt.
Vervolgens mag deze een nieuwe versie schrijven. Niet langer in
dekens gehuld op een vrieskoude zolder, maar bij de centrale ver
warming van het 'herzieningskrediet' dat het Fonds beschikbaar
stelt. Wie zegt dat een kunstenaar moet lijden om te kunnen
scheppen? Er is evenwel een addertje onder het gras: de aanvra
ger moet het scenario bewerken met behulp van een 'script-doc-
tor' uit binnen- of buitenland. En zo helpen straks de lammen de
blinden de bioscoop in onder het toeziend oog van de doven;
humoristischer kan ik niet worden.
En alsmaar blijf ik wachten op dat gezamenlijke schrijven van bei
de Nederlandse fondsen. Dat vlugschrift, die cri-de-coeur, dat
smeekt: 'Dames, heren filmmakers, loopt uw hart dan wel gal
over, ligt u nachten wakker, woelend, zwetend, bent u bereid uw
huis en moeder te verkopen, uw suikeroom te vermoorden, de
ABN-bank te beroven, Jan Blokker te gijzelen? Kortom, heeft u
iets te melden dat absoluut gemeld moet worden? Kruis aan: ja!
Dan financieren wij uw film, werpen uw A-viertjes in de open
haard, bemoeien ons nergens mee en wachten gewoon af met
welke beelden u thuiskomt. Want het is ons ten langen leste dui
delijk geworden dat ook onze scenario-beoordelingen niet tot een
bloeiende Nederlandse filmproduktie leiden. Het conservatisme
en de arrogantie van filminstellingen zijn de dood voor de film
kunst. Dus doet u wat u goed acht en wat u kennelijk niet laten
kunt. Wij wagen de gok en zegenen u.'
Wedden dat er dan net zoveel goede en slechte films uitkomen als
nu? En wedden dat een paar daarvan ons versteld zullen doen
staan? Door hun eigenwijsheid, hun urgentie, hun hoogstper
soonlijke aanpak, hun bevlogenheid zelfs misschien.
De spoeling zal dunner worden, de Nederlandse sets zullen geen
kledingdepartments van tien man, stuntteams van twintig man ol
produktiebureau's van dertig man meer kennen. Liefhebbers van
een dergelijke werkwijze dienen zich te vervoegen bij daartoe ge
ëigende multinationals: Warner Brothers, Cannon, de Credit
Lyonnais. De Nederlandse overheid dient zich te beperken tot de
waarlijk bezetenen. De Hans van Manens en Bernard Haitinks van
de film. Kijken of er dan een Nederlandse filmproduktie ontstaat
met de statuur van een Nederlands Ballet of Concertgebouwor
kest.
Al was het alleen maar om onze Filmheer Bommel, Matthijs van
Heijningen zelve, tegen te spreken. "Nederlandse filmmakers
hebben niets te vertellen," meldde hij vanachter zijn rookgordijn.
Het lijkt er soms op. In een bureaucratisch geheel van nep-autori-
teit, vriendjespolitiek, kinnesinne, puberale regressie en clan
vorming sterft de bevlogenheid een zachte dood. En terwijl ieder
een elkaar hier in de haren blijft vliegen en niets anders beklijft
dan het eeuwigdurend gekanker, is de rest van Europa zich druk
aan het verenigen.
GERDIN LINTHORST
22
1982
