FILMSPONSORING
IN NEDERLAND
IN GESPREK MET SPONSOR-INTERMEDIAIR
PHOEBE FELEN
Sponsoring wordt steeds meer een noodzaak voor de Nederland
se speelfilm. De bedragen die het produktiefonds uitkeert, lopen
niet in de pas met de kostenstijging waarmee producenten te
maken hebben. Tot nu toe wordt tussen de vijf en tien procent van
het totale budget van een speelfilm betaald door de firma wiens
merk whisky de hoofdpersoon drinkt, of in wiens auto de filmheld
rijdt.
Is door de toenemende betekenis van sponsors de toekomst van
de Nederlandse speelfilm veilig gesteld? Of wordt de nachtmerrie
van de regisseur werkelijkheid, dat de baas van de sigarettenfir-
ma de schaar gaat hanteren bij het bekijken van de rushes?
Ron Reinders is promotie- en sponsoringmanager van de Bri-
tish-American Tobacco Company. Over het sponsorbeleid bij
speelfilms stelt hij voorop: "De manier waarop een merk in een
film is verwerkt moet op het publiek geloofwaardig overkomen.
Soms ben ik zelfs geneigd de plannen van een producent met een
sigaret af te zwakken. Het moet niet overdone zijn."
"Het karakter van een personage", zo vervolgt hij," moet passen bij
het image van een produkt, ik wil het er verantwoord in kwijt kun
nen." Waar de macht van de sponsor ophoudt, wordt door hem
als volgt aangeduid: "Als de hoofdpersonen niet bij het image van
onze grotere sigarettemerken passen, kunnen we toch vaak de
merken met een kleiner marktaandeel in de film kwijt. Kijk, als ik
de sponsoring niet doe gaat waarschijnlijk de concurrent in de
film zitten en dat vind ik natuurlijk ook niet leuk."
Phoebe Felen is sinds enkele jaren werkzaam in de sponsorwer
ving voor speelfilms. Momenteel verzorgt zij de contacten met
sponsors voor ELINE VERE van producent Matthijs van Heijnin-
gen, de nieuwe film van Renè Solleveld, de maker van de film DE
AVONDEN, en PROSPERO'S BOOKS van All Arts.
Zij ziet nog niet gebeuren dat sponsors op de stoel van de regis
seur komen te zitten: "Zonder die gemiddeld 7,5% van het budget
komt de film er ook wel. Ik vind het zelf prettig te bedenken, dat er
mooie dingen in een film gemaakt kunnen worden van het spon
sorgeld, belangrijke extra's. Maar een sponsorbedrag is nooit
van doorslaggevende betekenis voor het wel of niet draaien van
een film."
Phoebe is een van de weinige mensen in Nederland die zich spe
ciaal op sponsorwerving voor speelfilms heeft toegelegd. Zij stu
deerde Filmwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, en
kwam na haar studie te werken als radio- en tv-producer bij Saat-
chi Saatchi, een groot reclamebureau. In die functie stond ze in
nauw contact met verschillende produktiebureau's die commer
cials en bedrijfsfilms produceren. Ze vertelt: "Een produktiebu-
reau, Shooting Star, met wie ik veel samenwerkte was bezig met
een speelfilm. Via deze samenwerking werd ik toen gevraagd of ik
voor die film de sponsoring wilde verzorgen. Zo ben ik begonnen.
Een paar weken later werd ik gebeld door Matthijs van Heijnin-
gen, die had gehoord dat de sponsoring voor de film LOOS van
Theo van Gogh zo aardig was gegaan, en die vroeg of ik voor hem
RITUELEN, geregisseerd door Herbert Curiël wilde doen. Zo is
het verder gerold."
Volgens haar is filmsponsoring nog een onontwikkeld gebied. "In
het verleden werd de sponsorwerving voor een speelfilm wel als
eenmalige klus aangenomen of door een produktieassistent tus
sen een boel andere werkzaamheden door geregeld, wat niet al
tijd even goed verliep. In mijn werk kom ik nog wel eens bedrijven
tegen die in het verleden flink hun neus hebben gestoten, autobe
drijven bijvoorbeeld, die na uitleen hun wagen beschadigd terug
kregen. Door als sponsor-intermediair gewoon goede afspraken
te maken met alle partijen kunnen dergelijke irritaties gemakkelijk
worden vermeden."
Hoe komen afspraken met sponsors via haar tot stand?
"In eerste instantie krijg ik van een producent het script opge
stuurd. Het tijdstip waarop dat gebeurt varieert, soms een paar
weken voordat de opnamen beginnen, maar prettiger is het als ik
een paar maanden van tevoren bij de film word betrokken. Ik be
kijk het script dan op de mogelijkheden die de film biedt voor be
drijven. Als bijvoorbeeld een personage in een auto rijdt, is dat
een mogelijkheid voor een autofirma. Maar als dit personage een
schurk blijkt te zijn, dan wordt het moeilijker, want een bedrijf wil
natuurlijk liever geassocieerd worden met de held van het ver
haal.
Ik geef in het script aan in welke scènes ik ruimte zie voor bepaal
de produkten. Bij een film die zich in het heden afspeelt, is dat
eenvoudiger dan bij een film als DE AVONDEN, die in 1946 speelt.
Dan moet je research gaan doen naar de bedrijven en merken die
toen al bestonden, want merken die nog niet op de markt waren
kun je natuurlijk niet laten zien in zo'n film. Met de lijst van pro
dukten die ik als mogelijkheden zie voor een sponsoring stap ik
naar de producent en de regisseur om te kijken of zij het eens zijn
met mijn ideeën. Pas als dit het geval is begin ik met het benade
ren van de bedrijven. Ik ga met de mogelijke sponsors praten,
vaak in het gezelschap van de producent. Als er overeenstem
ming is bereikt stel ik de afspraken op schrift en blijf ik daarna
contact houden met de sponsors; ik nodig ze uit om naar de ruwe
montage te komen kijken, en later om de première bij te wonen."
Phoebe vertelt met enthousiasme over haar werk: "Het is belang
rijk om steeds met de producent en de regisseur naar een zo crea
tief mogelijke oplossing van product-placement (is het tonen van
een produkt) te zoeken. Het meest schitterende voorbeeld dat ik
ooit heb gezien was de 'life-saver' in de James Bond-film "A View
to a Kill". Bond duikt zijn auto achterna het water in omdat zijn vi
janden aan de kant op het punt staan hem neer te schieten. Hij kan
dus niet omhoog om adem te halen. Een waanzinnig spannend
moment. Dan zie je dat hij het ventiel van zijn autoband losdraait,
en dat hij zich in leven houdt met de lucht die vrijkomt. In een hoek
van het beeld zie je met kleine letters de merknaam Dunlop, een
geweldige product-placement dus en niet irritant in beeld.
Uit onderzoek is gebleken dat zo'n beeld in de film de omzetcijfers
van een merk enorm kan laten stijgen. De omzet van het merk
snoepjes, waarmee het buitenaards wezentje ET. in de film van
G
33