FILM IN DE POLITIEK
Of filmers, producenten, distributeurs en theaterexploitanten het nu leuk vinden of niet:
direct en indirect wordt hun werk beïnvloed door de politiek. De hoeveelheid geld, die wordt
uitgetrokken om filmproduktie mogelijk te maken, de hoogte van de BTW op bioscoopkaartjes
en de toekomst na 1992 worden allemaal mede bepaald door de houding van politici in deze
kwesties. Jan Heijs ging te rade bij vijf fractiespecialisten uit de Tweede Kamer en peilde hun
betrokkenheid bij het filmbeleid in ons land.
Wie het boek 'Kunst, Kroniek en Parlement 86-89' er op na slaat,
een uitgave van de Boekmanstichting, komt er al snel achter dat
film in de politiek in de laatste jaren zeker geen hot issue is ge
weest. Vreemd is dat niet, want 'Film' stelt op de WVC-begroting
met een bedrag van rond de drieëntwintig miljoen gulden al nau
welijks wat voor, laat staan op de totale Rijksbegroting. "Je scoort
er niet mee," zegt CDA-Kamerlid Frans Jozef van der Heijden.
'Voor een politicus valt er niet veel aan te verdienen." Waar de
gemoederen rondom musea, letteren en podiumkunsten in de
laatste jaren politiek nog wel eens hoog op konden laaien, bleef
het stil aan het filmfront.
J. v. Nieuwenhoven
(P.v.d.A)
Het meest spraakmakend nog was begin dit jaar bij de begro
tingsbehandeling van WVC de motie van PvdA-Kamerlid Jeltje
van Nieuwenhoven, die ervoor zorgde dat distributeur Cinemien
financieel gelijk gesteld zou worden aan de eveneens gesubsi
dieerde collega NFM/IAF. Dat betekende voor Cinemien twee ton
erbij, die binnen het filmbudget zelf gevonden moest worden.
Praktisch de hele Nederlandse filmwereld protesteerde - te laat
overigens - bij de Kamer tegen deze motie, omdat aanneming
daarvan het einde zou betekenen van het bij het Fonds voor de
Nederlandse Film ondergebrachte potje ter ondersteuning van de
distributie van kunstzinnige Nederlandse speelfilms. Zo dacht
men, want in het juni-nummer van 'Skoop' ontkende Neerlands
hoogste filmambtenaar drs A.M.Hoogervorst deze optie. Het
geld zou volgens hem gewoon van het totaalbudget van het
Fonds afgaan Dat was dan kennelijk de strekking van de ambte
lijke mededeling aan Van Nieuwenhoven - voordat zij de motie
indiende - dat er voor die extra twee ton ruimte binnen de begro
ting was en er geen directe gevolgen uit zouden voortvloeien voor
de bestaande - gesubsidieerde - instellingen.
Zoveel eendracht in het Nederlandse filmwereldje als bij de brief
aan de Kamer was nog maar zelden vertoond, hoewel de eerste
afvallers zich ook al weer snel meldden, toen bleek dat de handte
kening onder een wel erg tégen Cinemien gesteld stuk was gezet.
TEGENGAAN VAN VERVAL
Terwijl de één (Van der Heijden) bij het begrip 'film' eerder denkt
aan een commerciële bedrijfstak dan aan kunst, dan de ander
(WD-Kamerlid Hans Dijkstal bij voorbeeld) en het voor Van Nieu
wenhoven gelijk opgaat, zijn de Kamerleden, die als lid van de
Vaste Commissie voor Welzijn en Cultuur 'film' in hun portefeuil
le hebben, het erover eens dat de overheid wel degelijk iets op dit
gebied te zoeken heeft. Maar Van der Heijden wijst daarbij meteen
op het gevaar van een steeds sterker gesubsidieerde sector, zoals
het toneel. "Daar heeft men het contact met het publiek verloren.
Je moet alleen zeer bijzondere dingen ondersteunen, waar je niet
direct een groot publiek warm voor krijgt, bij voorbeeld de kunst
zinnige produkties."
H. Dijkstal
(V.V.D.)
Dijkstal neemt voor film het algemene WD-standpunt in: "Daar
subsidiëren waar men er op eigen kracht niet uitkomt. In de film-
branche betekent dat steun aan het Nederlands Filmmuseum en
het behoud van cultuurgoederen." Ook Van Nieuwenhoven wijst
nadrukkelijk op de steun die gegeven wordt aan (de conserve-
ringspraktijk van) het Nederlands Filmmuseum en geeft toe dat
het natuurlijk "altijd mooier en beter kan. Maar het budget heeft de
laatste jaren een groei doorgemaakt." Ze vindt dan ook dat de film
op dit moment "in voldoende mate" wordt gesubsidieerd. Kamer
lid voor Groen Links Peter Lankhorst plaatst het relatief lage be
drag voor film meer in het historisch perspectief. Hij ziet de film
primair als een commerciële bedrijfstak en denkt bij - te subsidië
ren - kunst toch eerder aan disciplines als dans en theater.
Aad Nuis, specialist voor D'66, memoreert de "al sinds jaar en dag
vastgespijkerde kunstbegroting, waar op grote schaal niet in te
schuiven valt. Er is nu extra geld voor conservering uitgetrokken,
om het verval tegen te gaan. Maar dat geldt ook voor monumen
ten etcetera."
BTW
Eensluidend zijn de antwoorden als gevraagd wordt naar de wen
selijkheid van invoering van het lage BTW-tarief voor de filmsec
tor. Dijkstal plaatst de invoering daarvan in Europees verband,
maar voegt daar in één adem aan toe dat "het nog een lange weg
zal zijn." D'66 heeft verlaging van het tarief in het laatste verkie
zingsprogramma staan en de PvdA is op voorhand niet tegen,
9
