AGENDA 1991
Zomervakantie 1991
1928. Bij speelfilms die handelen over bepaalde gebeurtenissen
(b.v. de Eerste Wereldoorlog) weet je dat ze in ieder geval
omstreeks ot na die tijd gemaakt moeten zijn.
Voorts is de mode een belangrijk daterings-aspect: rokken boven
of over de enkels (de overgang vindt rond 1920 plaats); van 1910
tot 1914 droeg men kolossale bepluimde hoeden, daarna schuin
op het hoofd gezette flaphoeden, en vanaf de tweede helft van de
jaren twintig verschijnen de pothoedjes. Auto's zijn in de jaren tien
nog veeleer een soort veredelde koetsen, vrij hoog, terwijl ze in de
jaren twintig steeds lager worden. Op de nummerplaten van
Amerikaanse auto's staat regelmatig, naast de afkortingen van de
staat waar ze gemaakt zijn (CAL Calif ornië), ook het jaar waar ze
in geproduceerd zijn vermeld. Je moet natuurlijk wel de kans
krijgen om van een voorbijrazende auto die plaatte kunnen lezen.
Tenslotte kunnen oude films een hint geven wat betreft een
datering bij benadering via de informatie op de perforatierand van
de film. Pathé zette tussen 1905 en 1915 verschillende soorten
opschriften op de perforatierand, die per jaar of per twee jaar
verschilden. Zo kun je het filmmateriaal op jaar of met een marge
van een jaar dateren. Natuurlijk kan de datum van de originele film
iets eerder zijn, b.v. bepaalde kluchten werden vanwege hun
populariteit nogal eens opnieuw geprint.
Ook andere filmmaatschappijen zetten hun naam op de perfora
tierand, zoals Messter, Cines, Ambrosio en Vitagraph, maar daar
is de datering veel lastiger van vastte stellen. Wel kun je grofweg
stellen dat na circa 1916 dit soort opschriften verdwenen zijn.
Daarnaast is op de perforatierand vaak de naam van de maker van
het materiaal aangegeven, zoals Eastman Kodak, Agfa, Gevaert en
Pathé. Eastman Kodakgebruikte vanaf 1916eencodering bestaand
uit abstracte tekens (stippen, vierkanten, rechthoeken en drie
hoeken), die afzonderlijk of in combinatie met elkaar het jaar van
de produktie van het materiaal aangeven (wat zoals gezegd kan
verschillen met het jaarvan de film). Agfagebruikte een belettering
die voor 1924 anders is dan daarna. Op de perforatie van Pathé
materiaal uit de jaren twintig is na de tekst 'Pathé Cinéma France'
of 'Pathé Cinéma Paris' een cijfercode te lezen, waarbij de eerste
twee cijfers op een produktiejaar slaan.
Over het algemeen kan gesteld worden, dat bepaalde landen
voorkeur gaven aan bepaalde leveranciers van filmmateriaal. Zo
had Agfa in de jaren twintig bijna een monopoliepositie in Duitsland,
terwijl Frankrijk in dezelfde jaren veel met Pathé-materiaal werkte.
Opvallend is dat praktisch al het materiaal dat tijdens de Tweede
Wereldoorlog in Nederland vertoond werd, zowel in Duitsland als
in Nederland gemaakt, Gevaert-film is.
Voor al deze eerste identificaties is een van de meest belangrijke
handboeken dat van Harold Brown, van 1935 tot 1984 werkzaam
bij het Londense National Film Archive. Hij heeft na jarenlang
kijken naar oude films constateringen kunnen doen over o.a. het
vaststellen van dateringen en land van produktie, via de informatie
die een filmkopie zelf geeft. Zijn oorspronkelijk in 1967 verschenen
werkje over filmidentificatie, Notes on Film Identification by
Examination of Copies, werd in 1990 gevolgd door een fors
uitgebreide en vernieuwde uitgave, getiteld Physical Characteristics
of Early Films as Aids to Identification. Dit handboek is een
welkome hulp bij het archeologische en detective-achtige
speurwerkvan het Filmmuseum naarde (nog) onbekende schatten
van haar eigen collectie.
Ivo L. Blom
KROKUSVAKANTIE
9-12 februari
BEKENDMAKING
OSCARNOMINATIES
13 februari
FESTIVAL BERLIJN
15-26 februari
AMERICAN FILMMARKET
inLOSANGELES
28 februari - 6 maart
CONTACTDAG
5 maart
OPERATEURSEXAMEN
19 maart
OSCAR UITREIKING
25 maart
PASEN
31 maart -1 april
CONTACTDAG
3 april
MIPTVCANNES
19-24 april
CONTACTDAG
7 mei
FILMFESTIVAL CANNES
9-20 mei
HEMELVAARTSDAG
9 mei
PINKSTEREN
19-20 mei
CONTACTDAG
4 juni
CONTACTDAG
2 juli
CONTACTDAG
6 augustus
CONTACTDAG
3 september
NEDERLANDSE
FILMDAGEN
18-26 september
CONTACTDAG
1 oktober
MIPCOM in CANNES
10-14 oktober
HERFSTVAKANTIE
12-20 oktober
MIFED in MILAAN
20 - 25 oktober
TWEEDE AMERICAN
FILMMARKET in L.A.
21 - 27 oktober
OPERATEURSEXAMEN
22 oktober
CONTACTDAG
5 november
Basisonderwijs:
regio noord: 29 juni
regio midden: 6 juli
regio zuid: 20 juli
-11 augustus
-18 augustus
- 1 september
Voortgezet onderwijs:
regio noord: 29 juni -18 augustus
regio midden: 6 juli -25 augustus
regio zuid: 13 juli - 1 september
medewerker catalogisatie en research nitraatfilms
31
