n^nnffl"'
HP^^H
u
D
D
D
D
D
n
n
D
D
D
D
D
n
n
een afstand van 240 meter een haarscherp beeld van 12 bij 19,5
meter te projecteren.
Een ander probleem was de synchronisatie van het vuurwerk
met de film. Het vuurwerk zou elektisch ontstoken worden: een
druk op een knop veroorzaakt een stroomstoot die een serie
vuurwerk ontsteekt. Voor de synchroniteit moet precies op tijd
op de juiste knop worden gedrukt. In samenwerking met Meta-
Sound, Cineco en in tweede instantie ook Dolby Laboratories
Londen, is daarom een speciaal procédé bedacht, waarbij de
vuurwerkcommando's op het rechtergeluidspoor van de film-
band worden gezet. Het linkergeluidspoor van de film blijft daar
bij gereserveerd voor de filmmuziek.
Het publiek krijgt het linkerspoor te horen (de muziek dus). In
de ontstekingskamer klinkt het rechterspoor: lijn 23
vuur!". Het rechter- en het linkerspoor moeten daarbij strikt ge
scheiden zijn; een scheiding die gewoonlijk niet voorkomt. Om
dit te realiseren ontwikkelde Jan van Sandwijk (Meta-Sound)
een methode waarbij het linker- en het rechterspoor verder uit
elkaar op de filmband worden gezet dan gebruikelijk is. De ruim
te die voor het filmbeeld overblijft is dan kleiner, vandaar dat
met een beeldformaat van 1 1.60 werd gewerkt (i.p.v. 1 1.66).
Filmtronics heeft de geluidskop van de projector vervolgens zo
aangepast dat deze de scheiding ook perfect kon aflezen.
Standaard:
U
Wide-screen 1 1.66
TRY-OUT
In mei 1991 draaide de werkcopie van FIRIETY op een try-out in
Hilversum. Alles werkte zoals bedacht, alleen het geluid
kwam te laat! Omdat geluid een lagere snelheid heeft dan licht,
liep het geluid door de grote afstand die het van doek naar pu
bliek af moest leggen 0.5 sec. vertraging op. In een bioscoop is
die vertraging van het geluid niet merkbaar omdat de afstand tot
het filmdoek daarvoor te klein is. Om het vertragingsprobleem
op te lossen werd de muziekband 12 filmbeeldjes naar voren ge
plaatst.
Bij de generale repetitie in Montreal bleek echter dat nu ook de
vuurcommando's 12 beelden verplaatst waren. Een misreke
ning, want vuurwerk heeft geen vertraging over afstand, het is
Firiety:
U
U
Wide-screen 1
1.60
direct. Op het laatste moment werd bij het rechtergeluidspoor
met de commando's een vertraging ingebouwd van 0.5 sec,
waardoor alles uiteindelijk toch synchroon verliep.
De pyroanimatie FIRIETY kreeg in Canada na afloop een staande
ovatie van het publiek. De belangstelling overtrof alle verwach
tingen: 240.000 mensen! De prijswinnaars worden half juni be
kend gemaakt.
BINNENKORT IN DE BIOSCOOP
Het gebeuren in Canada was éénmalig. De entourage was uniek
en het vuurwerk was uniek: in 30 minuten ging veel geld de
lucht in. Gelukkig is de produktie in Montreal met 35 mm came
ra's op film vastgelegd. Dit is mogelijk gemaakt door een finan
ciële bijdrage van Het Fonds voor de Nederlandse Film. Op het
moment wordt er hard gewerkt om de vuurwerk-beelden met de
beelden van de animatiefilm te combineren tot een korte bios
coopfilm met een lengte van ongeveer 15 minuten. Het ligt in de
verwachting dat deze korte film na oudejaars-"knal"avond als
voorfilm in de Nederlandse bioscopen te zien zal zijn.
De Nederlandse facilitaire filmbedrijven Meta-Sound, Cineco en
Filmtronics hebben in samenwerking met Gerrit van Dijk en
Michael Helmerhorst een geslaagde poging gedaan om Beeld en
Geluid een nieuwe dimensie te geven: Vuurwerk. De producent
van FIRIETY, Gerben Kuipers, hoopt de Nederlandse film vaker
op een dergelijke wijze internationaal onder de aandacht te bren
gen.
Maaike de Jongh.
linkerspoor
/scheidingswand
rechterspoor
linkerspoor (filmmuziek)
/."verdikte" scheidingswand
rechterspoor (vuurwerk commando's)
P.S. De pyroanimatie FIRIETY kan via het Molenstraattheater in
Wageningen worden gehuurd voor speciale voorstellingen. Deze
vinden uitsluitend in de open lucht plaats.
