MEEVALLERS
Ml
MEEVALLER
Een commerciële titel
Dat een Nederlandse titel voor het commerciële sukses van een
film soms van doorslaggevende betekenis kan zijn, is al eens eer
der ter sprake geweest.
Dat ook de aard van de titel in bepaalde omstandigheden nog van
extra betekenis kan zijn, kwam mij in herinnering toen ik onlangs
de tekst van het "Onze Vader" tussen wat oude papieren tegen
kwam.
In 1942 had Odeon Film een Tsjechische film met de oorspronke
lijke titel "Praeludium". In Duitsland en andere landen liep de film
onder de originele titel met wisselend sukses.
Het was een erg dramatische film. Nu zou men van een sentimen
tele draak spreken. Het gegeven is simpel en ontelbare malen de
basis van een scenario geweest. Eén misstap van de echtgenote
van een requisiteur in een schouwburg dreigt het huwelijk te laten
mislukken. Alles keert zich uiteindelijk nog ten goede.
We zaten met deze film eigenlijk een beetje in onze maag, on
danks het feit dat hij boeiend en indrukwekkend was. Maar hij was
in het verhuurprogramma opgenomen en moest dus worden uit
gebracht, zeker in de bezettingstijd. We konden bovendien het ri
sico niet nemen dat Transit Film, de instantie die de films toe
wees, een argument zou hebben Odeon Film eventueel bij volgen
de toewijzingen uit te schakelen. Goede raad was duur, maar de
'oplossing1 en de basis van het onvoorziene sukses van de film
diende zich wel op een heel bijzondere manier aan. Een zuster van
een van mijn vrienden zou 'in het huwelijk treden', zoals het des
tijds formeel werd aangekondigd. Het huwelijk werd kerkelijk inge
zegend in de Kloosterkerk in Den Haag. Ik ging er ook heen en
volgde de dienst met belangstelling. Aan het slot van de dienst
bad de dominee het "Onze Vader". Op het moment dat de zin en
vergeef ons onze schulden" werd uitgesproken, flitste het door
m'n hoofd: dat is de titel voor "Praeludium".
De volgende dag draaiden we de film nog een keer door, nu met
de wetenschap dat de Nederlandse titel 'En vergeef ons onze
schulden' zou kunnen zijn. De titel dekte de inhoud volkomen!
Het reklamemateriaal werd onmiddelijk voorzien van deze titel en
de advertentie-ontwerpen aangepast. Er was nog wel een pro
bleem. Hoe zouden de exploitanten op de titel reageren.
De heer van Tol van Metropole Palace in Den Haag, die de film ge
lijktijdig met het Passage Theater in première zou draaien, keek
eerst wel wat vreemd tegen de titel aan. Uiteindelijk legde hij zich
erbij neer; er bleef hem weinig anders over. Het Passage Theater
stond onder beheer en de lui, die in de beheers-onderneming de
dienst uitmaakten, hadden weinig verstand van het bedrijf en
maakten dus vanzelf geen bezwaar.
Op de dag van de première waren we gespannen. Hoe zou de film
aanslaan?
Het ging prima! De middagvoorstellingen waren goed bezet en de
avondvoorstellingen uitverkocht. Nu was dat in die tijd niet zo uit
zonderlijk, maar het publiek was diep onder de indruk van de film,
en dat betekende mondreclame!
Het werd een groot succes waarbij mede in ogenschouw moet
worden genomen, dat de investeringen zich beperkten tot de kos
ten van het materiaal. Over het algemeen waren de resultaten met
de Tsjechische films heel goed, maar en vergeef ons onze
schulden" behoorde met "Nachtvlinder", "Een stap in het duister"
en nog enkele anderen tot de uitschieters.
MISSER
Filmster tegen wil en dank
Alfred Hitchcock had de gewoonte om in al zijn films zelf, al was
het maar een paar seconden, in beeld te verschijnen.
Nooit is duidelijk geworden of het een kwestie van bijgeloof was
of een gril van de meester der 'suspense-films'.
In de verhuursector van het filmbedrijf was je niet direct betrok
ken bij de produktie van films. Vooral als onafhankelijk verhuurder
waren het meestal de kant en klare produkten die op geschiktheid
beoordeeld werden.
Soms werd over de aankoop beslist na het zien van wat 'rushes',
de tot op dat moment opgenomen delen van de film. En dan wa
ren er nog de zogenaamde 'blind aankopen', slechts gebaseerd op
het scenario, draaiboeken, rolverdeling en regisseur, maar dat
kwam in die jaren maar zelden voor.
Soms maakte je een paar opname-dagen mee, wanneer je een
producent bezocht voor onderhandelingen over een aankoop.
Bij een Nederlandse produktie werd vanzelfsprekend wel een be
zoek aan de set gebracht, al dan niet in gezelschap van filmjourna
listen. Maar nooit kwam het in je gedachten op eens mee te spe
len.
In de eerste jaren van de opkomst van de sexfilm kwamen we in
kontakt met een producent van dergelijke films, waarvan de eerste
"Die Nichte der Frau Oberst" was.
Het waren goedkope films, met tweederangs acteurs en regis
seurs, maar de scenario's en de erin voorkomende sex waren van
dien aard, dat de films toch commercieel waren.
Op een dag in het voorjaar van 1969 werd er opgebeld door de
betreffende producent. Hij was aan zijn nieuwe film bezig en
moest ook opnamen maken in Nederland.
Of we voor een ploeg van 16 man kamers konden reserveren in
Den Haag. Men zou enkele dagen blijven en wilde ook opnamen
maken in Hoek van Holland bij de veerboot naar Harwich.
Het hotel was vlot geregeld en ik wachtte 's avonds de ploeg op.
Afgesproken werd dat er de volgende dag eerst in Hoek van
Holland gedraaid zou worden. Ik zou mee gaan om bij politie,
spoorwegen en douane de toestemming en medewerking voor de
opnamen te regelen. De volgende morgen meldde ik me bij het
hotel. Men vertelde mij, dat de belangrijkste opname van die dag
zou zijn de aankomst van twee jonge meisjes met de Harwich
boot, die daarna een lift zouden vragen naar Den Haag. De auto
zou dan ook op de autoweg gefilmd worden.
Mij werd gevraagd of ik met mijn auto de liftsters zou willen op
pikken en dan de autoweg nemen richting Den Haag, zodat zij de
auto vanuit de achterbak van een busje zouden kunnen filmen.
Ik kon moeilijk weigeren, dus werd ik pardoes tot filmacteur ge
bombardeerd. Maar zover was het nog niet. Er stond me nog een
pijnlijke verrassing te wachten. In Hoek van Holland ging ik eerst
naar het politie-bureau en meldde de filmopnamen in het station
en havengebied. Er werd ons volledige medewerking toegezegd.
Voor een collectieve toegangspas tot het havengebied voor de
hele crew wilde men de titel van de film weten. Ik wist die nog niet
en dus antwoordde de producent, de heer Dietrich. De titel luidde
"Ich ein Groupie".
Er volgde doodse stilte. Ik moet eerlijk zeggen, dat ik op dat mo
ment nog geen idee had wat een Groupie' was; de direkteur van
het havengebied des te beter. Vermoedelijk had hij er al de nodige
23
