NEDERLANDSE SPEELFILMS
EN HUN WAARDERING
in de voorpublicaties over de Nederlandse Filmdagen te
Utrecht hebben we heel wat jammerklachten kunnen lezen over
de status van de Nederlandse speelfilm. Toegegeven, de oogst
van dat afgelopen jaar was niet imposant, en door de jaren
heen zijn er nogal eens missers geweest. Bij de opleving in ons
land van het genre avondvullende speelfilm omtrent 1970 ble
ken sommige acteurs te weinig camera-ervaring te hebben
(een enkeling weet ook niet de juiste spreektoon te treffen) en
de scenario's blonken niet altijd uit door belangrijkheid. Dit
trachtte men dan te compenseren met allerlei aan den vreemde
ontleende sensatie-elementen. Voor mij was "Een zaak van le
ven en dood" daarvan een voorbeeld.
Evenwel liggen er produkten, die goed zijn of althans prima ele
menten bevatten, vergeten op de plank. Te veel talent blijft onbe
nut. Waarom zien we bijvoorbeeld zo weinig van Theo van Gogh?
De produktiefondsen heten uitgeput, maar de duurste films zijn
vaak de beste niet en 'kleine' films ontroeren soms het meest.
Nemen we een juweeltje als "Opname" van Erik van Zuylen. Die is
vast niet duur geweest. Waarom moest Orlow Seunke voor een
miljoen gulden of zo met zijn hele set een reis naar de poolstreek
ondernemen, terwijl we goede decorbouwers in huis hebben? Bob
Visser wist in een Rotterdamse polder uitstekend de loppgraven-
oorlog te suggereren. En - dat is een ander chapiter - waarom krij
gen Nederlandse films, ook voor binnenlands gebruik, Engelse ti
tels mee? Als we ons schamen voor onze taal, hebben we dan wel
vertrouwen in onze eigen kunstuitingen?
Zeker, we kunnen ons zelden meten met de echte hoogtepunten,
mondiaal gezien. Anderzijds vertonen die ook nog wel eens een
zwak plekje.
Laten we eens een paar binnenlandse uitschieters onder de loep
nemen. Jos Stelling weet bij de keuze van bizarre types voor zijn
middeleeuwse verhalen Fellini naar de kroon te steken. En zijn
sfeertekening van een buurt-cafetaria is in "The pretenders" knap
gelukt.
Hoe 'on-Hollands' waren de geslaagde griezeleffecten in "De Lift"
van Dick Maas. Iets dergelijks is op te merken over "Mijn nachten
met Susan, Olga..." van Pim de la Parra, of over de geslaagde en
tourage van "Flodder" (tweemaal Nelly Frijda, merk ik daar).
Acteursprestaties kunnen wel eens een hele film ophalen. Ik denk
aan Kitty Courbois in "Vrijdag", Willeke van Ammelrooy in "Mira",
Bob de Lange in "Daniël", André van de Heuvel in "Dag, dokter",
Cor van Rijn in "Een stille liefde", Rijk de Gooyer en Johnny
Kraaijkamp in "Een winkelier komt niet weerom" en Derek de Lint
in "Bastille". Jammer dat de schitterende rol van Jip Wijngaarden
in "Vincent en Theo" niet genoemd mag worden (al is die bij deze
genoemd), omdat het een Amerikaanse film betreft.
Als geheel verdient "Hersenschimmen" een ereplaats en (eigenwij
ze voorkeur?) ik dweep met "Giovanni". Waar vinden we een con
current die op zo'n overtuigende manier een kamer tot ademende
persoonlijkheid weet te maken? Er zou nog veel meer goeds aan
te halen zijn. Ben ik dan zo gek op Nederlandse speelfilms in het
algemeen? Nee, beslist niet. Maar ik zou een pleidooi willen hou
den voor hervertoning (buiten festivalverband), ten bate van een
jonge generatie, van een aantal ten onrechte verwaarloosde be
zienswaardigheden van vaderlandse bodem.
Verder (weer een ander hoofdstuk) ben ik van mening, dat encyclo
pedie-makers voorzichtig moeten zijn met waarde-oordelen en zich
beter tot verstrekking van gegevens zouden kunnen beperken.
Jacqueline Wijchers
ONE GOOD COP (Warner)
13 sept.
18
RUSSIA HOUSE, THE (Cannon Tusch.)
22 febr.
15
ONFATSOENLIJKE VROUW, DE (Meteor)
26 april
40
ONLYTHE LONELY (Holl.Film Rel.)
11 okt.
13
S
OPENBARINGEN VAN EEN SLAPELOZE
17 mei
1
SANTA SANGRE (Cor Koppies)
7 juni
1
(Cor Koppies)
SIBLING RIVALRY (Concorde)
1 maart
3
OSCAR (Warner)
30aug.
15
SILENCE OF THE LAMBS (Columbia)
12 april
40
SLEEPING WITH THE ENEMY (Holl.Film Rel.)
22 maart
44
P
SPARTACUS r.i. (U.I.P.)
2aug.
1
PACIFIC HEIGHTS (M.P.G.)
25 jan.
18
STANNO TUTTI BENE (Cannon Tusch.)
30 aug.
8
POINT BREAK (Holl.Film Rel.)
30aug.
31
STATE OF GRACE (Columbia)
7 juni
8
POSTCARDS FROM THE EDGE (Columbia)
22 febr.
15
SUR (Movies)
13 sept.
1
PREDATOR II
31 mei
15
SWITCH (M.P.G.)
9 aug.
16
PROVINCIE, DE (Concorde)
20 sept.
10
PUMP UP THE VOLUME (Three Lines)
7 juni
15
T
TEENAGE MUTANT NINJATURTLES (Concorde)
8 febr.
41
Q
TEENAGENT (Warner)
16 aug.
20
Q AND A (M.P.G.)
26 april
9
TEMPTATION OF SUCCESS (Hungry Eye)
4 jan.
1
QUEEN OF HEARTS (Concorde)
7 juni
1
TEENAGE MUTANT NINJA TURTLES II (Holl. Film Rel.)
12 juli
35
TERMINATOR 2 - JUDGMENT DAY (Concorde)
27 sept.
70
R
THREE MEN AND A LITTLE LADY (Warner)
15 maart
61
RAGE IN HARLEM.A (Concorde)
30aug.
1
TO SLEEP WITH ANGER (Argus)
9 aug.
3
REFLECTING SKIN, THE (Hungry Eye)
15 maart
2
TOO HOT TOHANDLE (Warner)
12 juli
16
REGARDING HENRY (U.I.P.)
11 okt.
15
REPOSSESSED (Concorde)
20 sept.
2
W
RETURN TO THE BLUE LAGOON (Columbia)
2aug.
50
WAY UPSTREAM (Cannon Tusch.)
27 sept.
6
REUNION(CannonTusch.)
11 jan.
1
WELCOME HOME, ROXY CARMICHAEL (Three Lines)
29 maart
5
REVERSAL OF FORTUNE (Cannon Tusch.)
15 febr.
8
WHITE PALACE (U.I.P.)
24 mei
12
ROBIN HOOD (Holland Film Rel.)
21 juni
3
WHITE ROOM (Argus)
1 g juli
2
ROBIN HOOD: PRINCE OFTHIEVES (M.P.G.)
16aug.
55
WITTAND (Warner)
11 okt.
15
ROCKETEER (Warner)
26 juli
50
ROMERO (Concorde)
18 jan.
1
Y
ROOKIE, THE (Warner)
29 maart
10
YOUNGGUNS2(M.P.G.)
17 mei
3
29
