MEEVALLER
Sterren-exploitatie
In de gehele filmgeschiedenis kom je telkens bepaalde acteurs en
actrices tegen, die, wat betrett beroemdheid en sukses, ver boven
de anderen uitsteken. Ze staan daardoor ook vaak garant voor fi
nancieel sukses, zowel van de producenten als van de verhuur
ders en de theaters.
Er waren sterren, die vanaf de eerste film waaraan ze meewerkten
suksesvol waren. Er waren er ook die al jaren meeliepen tot het
moment dat ze plotseling doorstootten naar de top. Wanneer de
volgende film ook suksesvol was, konden ze niet meer stuk.
Het opmerkelijke was, dat gelijktijdig oudere films van de be
treffende acteur of actrice opdoken, daterend van vóór de sukses-
sen. Over het algemeen mislukten die, óf omdat de kwaliteit niet
goed genoeg was, óf omdat ze voor de Nederlandse markt niet
geschikt waren.
De overweging van de - over het algemeen kleinere - filmverhuur
kantoren was een zuiver commerciële: men wilde ook een graantje
meepikken van het sukses van dat ogenblik! Soms was het effect
averechts: de betreffende acteur werd door de vertoning van die
oudere films dusdanig in diskrediet gebracht, dat ook de nieuwe
films flopten. Exit acteur.
Een sprekend voorbeeld was de Franse acteur Fernandel, de man
met de zware kaken, het paardegebit en de brede glimlach. Zijn
eerste films, 'Barnabé' en 'Dertig dagen corvee1, werden vlak voor
de oorlog door Melior Films uitgebracht met redelijk resultaat.
Fernandel's grote tijd begon echter in 1951 met 'De kleine wereld
van Don Camillo" van Julien Duvivier. Fernandel is de dorpspas
toor die het voortdurend aan de stok heeft met de communis
tische burgemeester, gespeeld door Gino Cervi. Het werd een we-
reldsukses en de eerste van een lange serie. Ook de volgende
films in de serie werden grote kassuksessen. In één klap was
Fernandel van doorsnee-acteur tot 'topper' geworden. Met alle
gevolgen van dien! Wat gebeurde er namelijk? Alle verhuurkanto
ren die nog geen 'Fernandel' hadden en dus nog niet van zijn suk
ses hadden kunnen profiteren, gingen op zoek naar 'vergeten'
films van hem. Ook de producenten lieten zich niet onbetuigd. Het
ging voornamelijk om minder goede en zelfs slechte films.
Fernandel's naam kreeg een gevoelige knauw met het gevolg dat
ook zijn nieuwe films flopten, zelfs de laatste 'Don Camillo-films'.
Een ander, in dit geval positief voorbeeld is Louis de Funès. Pas in
1941, op 27-jarige leeftijd, volgt hij een toneelkursus aan de
school van René Simon. Vanaf 1945 speelt hij aanvankelijk bijrol
len. De filmcritici noemden hem "de Groucho Marx van middelba
re leeftijd"! Pas in 1958 kreeg hij van Yves Robert de hoofdrol in
'Ni vi ni connu'. Dat betekende het begin van een ongekend suk-
sesvolle filmcarrière. Een nieuwe 'De Funès' betekende een hoog
tepunt in het bioscoopseizoen. De premières stonden altijd in de
belangrijkste weken van het jaar geprogrammeerd. Hoogtepunt
was 'La grande Vadrouille' uit 1966 ('Samen uit, samen thuis')
onder regie van Gérard Oury. In deze film ligt niet het gehele ac
cent op De Funès, maar krijgen ook Bourvil en Terry-Thomas alle
gelegenheid hun komische talenten uit te buiten, waardoor de
grappen van De Funès beter tot hun recht komen.
Na dit sukses gingen de producenten in hun kluizen op zoek naar
oude films met De Funès. Dat bleken er niet zoveel te zijn.
Rolf van Mourik van Melior Films kwam met een producent in
kontakt die nog twee zwart-wit films had liggen, die nooit naar
Nederland waren verkocht. Voor een koopje! De eerste uit 1960
moest 5.000,- outright kosten, de tweede 10.000,-.
De eerste 'De Taxichauffeur' ging op 24 december 1968 in pre
mière. Het werd, voor zo'n toch al oude film, een ongelooflijk suk
ses! De tweede, 'Geen geld en toch veel zorgen' kwam enkele
maanden later uit. Het sukses was een stuk minder, hoewel nog
altijd een veelvoud van de investering.
De Taxichauffeur' werd vele malen opnieuw uitgebracht en trok
telkens weer evenveel bezoekers als bij eerdere vertoningen. Zo'n
zeven jaar na de première had de film nog een roulement, dat me
nig verhuurder graag voor een nieuwe film zou hebben gehad.
Het opmerkelijke was in dit geval wel, dat bij Louis de Funès de
vertoning van enkele oudere films geen nadelige invloed heeft ge
had op het bezoek aan zijn nieuwe films, dit in tegenstelling tot de
ervaring met Fernandel.
Tot slot nog de reden, waarom 'De Taxichauffeur' thuishoort in
deze rubriek: de film bracht in de periode van de première op 24
december 1968 tot half 1976 meer dan 350.000,-(ü!) aan film-
huur op! En dat bij een minimale investering en outright! Een
unieke meevaller dus!
MISSER
Re-makes
Dat de verfilming van een vroeger suksesvolle film niet betekent,
dat deze re-make automatisch hetzelfde sukses zal hebben, is ver
moedelijk wel bekend. Menig verhuurder heeft hiermee zware te
leurstellingen ondervonden.
Centra Film kon daar zeker over meepraten. Het begon al in 1956.
Via Republic Pictures kreeg zij de re-make van een wereldberoem
de suksesfilm 'Het congres danst' uit 1931.
De oorspronkelijke versie uit 1931 werd geregisseerd door Eric
Charell en had een, voor die tijd, fantastische rolbezetting met
Lilian Harvey, Willy Fritsch, Konrad Veit, Lil Dagover, Carl-Heinz
Schroth en Otto Walburg. Charell was ook componist en had deze
operette speciaal voor de film geschreven. Eén van de liedjes uit
de operette 'Das gibt's nur einmal' is nog steeds een wereldhit.
We waren dus erg benieuwd naar de re-make en droomden er ei
genlijk al van een kraker in handen te hebben. Maar de film bleek
25
