MEEVALLER
Fabiola
Het is misschien niet algemeen bekend, maar er gelden zekere on
geschreven wetten in het filmbedrijf, volgens welke bepaalde film-
produkties al bij voorbaat kansloos zijn. Voor Nederland gold dit
zeker voor films, die paardenrennen, autoraces of sportwedstrij
den als onderwerp hadden. Ook typisch Amerikaanse komedies
werden door het Nederlandse bioscooppubliek met moeite geac-
C6pt66rd
Golden deze "wetten" speciaal voor Nederland, er was ook een on
geschreven wet die internationaal gold: Wanneer zich tijdens de
produktie van een film problemen voordoen, wordt de film meest
al een flop. Films, waarvan de produktie enige tijd moet worden
stopgezet, kunnen - en de praktijk heeft dit herhaaldelijk bewezen
- eigenlijk maar beter niet afgemaakt worden. Meestal zijn finan
ciële problemen de oorzaak van een onderbreking. Een producent
die de financiering van een film dan ook niet voor 100% rond
heeft, kan maar beter niet eens aan de produktie beginnen.
Het meest aansprekende voorbeeld van zo'n film is wel "Cleopatra"
uit 1963. De hoofdrollen werden vertolkt door Elisabeth Taylor,
Richard Burton en Rex Harrison. De regie was in handen van
Joseph L.Mankiewisz. De opnamen in Rome moesten enige we
ken onderbroken worden. Ik meen dat dit werd veroorzaakt door
moeilijkheden met Taylor, die een liefdesrelatie met Burton was
aangegaan. Maar wat er werkelijk aan de hand was, is eigenlijk
nooit bekend geworden. Ook financiële problemen kunnen een rol
gespeeld hebben. De produktie werd moeizaam tot een eind ge
bracht, maar de traditionele "vloek" bleek ook op deze film te rus
ten. De film was een vier uur durende mislukking en de resultaten
vielen zo tegen, dat ze de produktiemaatschappij, 20th Century
Fox Film aan de rand van een faillissement brachten.
Andere voorbeelden zijn "Fabiola" en "De laatste dagen van
Pompei" uit 1948. De regie was van Alessandro Blasetti, één van
de grote Italiaanse regisseurs. De hoofdrollen werden vertolkt
door Michèle Morgan, Henri Vidal, Michel Simon, Massimo
Girotti, Gino Cervi en Paolo Stoppa. Oorspronkelijk was het de be
doeling een ongeveer drie uur durende film te maken in de traditie
van de Italiaanse spektakelfilm, waarvan er tijdens de oorlogsjaren
een aantal werd geproduceerd. De absolute topper en het finan
ciële succes "De IJzeren Kroon" was het grote voorbeeld. Ook deze
film was geregisseerd door Blasetti. Gezien het grote succes van
de film was het niet verwonderlijk dat men daarop met dezelfde
regisseur en praktisch dezelfde rolbezetting wilde voortborduren.
Alleen werd het nu een co-produktie met Frankrijk. Het ging echter
grandioos mis. Tot tweemaal toe moest de produktie onderbroken
worden. Dat er iets niet goed zat bleek, toen uiteindelijk in plaats
van één film van drie uur "Fabiola", twee films werden aangebo
den, "Fabiola" en "De laatste dagen van Pompei". Men had van de
opnamen twee afzonderlijke films gemaakt, één van 90 minuten
en één van 70 minuten. Bovendien kwamen de films via Franco-
London-Film op de "vrije" markt. Dit betekende dat Nederland-
Film, destijds hét verhuurkantoor voor de grote Franse films, geen
interesse had.
Melior-Films had van Franco-London-Film al enkele films in
Nederland uitgebracht, waaronder "Macadam" en "Les Chouans".
Dit had tot gevolg dat ook Melior-Films een aanbod kreeg met een
uitnodiging om een speciale voorstelling in Parijs bij te wonen.
Meer uit nieuwsgierigheid dan uit echte interesse besloten we te
gaan. Dat er iets goed mis was gegaan met de produktie bleek
heel duidelijk toen tijdens de screening één van de aanwezigen de
anderen er op attendeerde, dat enkele Romeinse soldaten pols
horloges droegen, wat de nodige hilariteit veroorzaakte. De film
maakte verder een rommelige indruk.
Natuurlijk werd er toegezegd dat een en ander zou worden gecor
rigeerd of gecoupeerd, maar dat kon het vertrouwen in de films
niet herstellen. Het was niet verwonderlijk dat geen van de aanwe
zigen de films contracteerde, mede omdat de condities buitenspo
rig hoog waren. De films werden ook in Frankrijk een regelrecht
fiasco.
Een paar jaar later werden de films door City-Film aangekocht. We
vroegen ons af of we ons toch vergist zouden hebben, toen de
films in de City-theaters in Den Haag en Amsterdam in première
gingen. Nu was het voor City-film niet ongebruikelijk dat men be
wust of onbewust extra miskopen deed. De vertoningen werden
een debacle!
De "vloek" had dus weer gewerkt. Een verklaring was niet te ge
ven. Hoewel de films dus een "misser" waren, was het geheel voor
Melior-Films een "meevaller", omdat ze voor een flinke strop be
spaard waren gebleven.
MISSER
Rocket to the Moon
Tegen het einde van de jaren zestig kregen we van een producent,
waarmee we een min of meer vaste relatie hadden, een film aan
geboden met als regisseur Don Sharp en als hoofdrolvertolkers
Gert Fröbe, Terry Thomas, Daliah Lavi, Burt Ives, Troy Donahue,
Lionell Jeffries en Dennis Price. De titel van deze film was "Rocket
to the Moon". De film zou zijn gebaseerd op de verhalen van Jules
Verne.
Alles zag er prima uit. Hoewel de gevraagde garantie het dubbele
was van de eerder uitgebrachte films, accepteerden we het aan
bod. Vooral Gert Fröbe was juist in die periode erg populair ge
worden door de James Bond-film "Goldfinger" en door "Those
magnificent men in their flying machines". Wij dachten goud in
handen te hebben.
Het verhaal draaide om de organisatie van de eerste bemande
ruimtevlucht naar de maan. Er hadden zich onder de medewerkers
de nodige oplichters, pseudo-ingenieurs en spionnen gemengd en
dat maakte dat het ruimtevaart-experiment al bij voorbaat tot mis
lukken gedoemd was. De film beloofde een komische persiflage
op de science-fiction-film te worden in het genre van "Those mag
nificent men". We waren dan ook zeer nieuwsgierig.
De opnamen werden gemaakt in Ierland, enkele kilometers van
Dublin. De gebeurtenissen in de film speelden in 1875. De lance
ring van de raket werd gefilmd in de schaduw van de ruim dui
zend meter hoge berg Lagnaquilla. Hoewel het verhaal in
Engeland, Wales, Duitsland en Frankrijk speelde, werd deze locatie
gekozen vanwege het ontbreken van moderne zaken als kabel, te
levisieantennes, telegraafpalen, strepen van straaljagers en andere
objecten van deze yet-eeuw.
In een oude kopermijn werden de opnamen gemaakt voor de lan
cering. Op de bodem van een kolossaal gat, geboord in de berg
top, werd met behulp van een sterk ontploffingsmiddel, "Bulovite"
genaamd, de raket naar de maan afgeschoten.
Men hield ons regelmatig op de hoogte van het verloop van de
produktie. Het ene bericht klonk nog enthousiaster dan het ande
re. Eindelijk was het zover, de film was klaar. Het was niet nodig
de film speciaal te gaan zien, omdat ze al onder contract stond.
21
