NBF-FILMFORUM Vervolg van pagina 11. CONCLUSIES - De grote aantrekkingskracht op het publiek van nieuwe multiplexen is onmiskenbaar. Vast staat ook, dat deze op in de zelfde regio's geves tigde bioscopen een grote, in vele gevallen fatale invloed hebben. De mate waarin dat het geval is, en daarmee ook de netto-effecten op het bezoek, dient nog verder te wor den onderzocht.8 Rekening dient daarbij te worden gehouden met te verwachten negatieve effecten op het bezoek ten gevolge van door multiplexen veroorzaakte bioscoop sluitingen.13 - De aantrekkelijkheid van de nieuwe multiplexen voor het publiek berust in belangrijke mate op een kwalita tieve voorsprong in diverse opzich ten. Sommige van de desbetreffende kwaliteitsaspecten zijn ook in con ventionele bioscoopcomplexen mo gelijk, resp. reeds aanwezig, maar t.a.v. enkele is dat in mindere mate of nauwelijks het geval. Het gaat evenwel te ver, alleen van "multi plex" te spreken als er sprake is van volledige nieuwbouw (purpose built). - Het tot dusverre verrichte onder zoek heeft de invloed van het aantal zalen per gebouw nog onvoldoende duidelijk gemaakt. Te veronderstel len is, dat de meerwaarde van addi tionele zalen na ongeveer tien zalen snel afneemt. De onmiskenbare aan trekkingskracht van nieuwe multi plexen, met name t.o.v. zeer goed ge outilleerde conventionele bioscoop complexen, lijkt nog niet geheel te zijn verklaard. Wellicht speelt een mede door publiciteit veroorzaakt imago een grote rol. - De optimale bioscoopdichtheid in een land (resp. in een regio) is afhan kelijk van de bevolkingsdichtheid en van de mate waarin de bevolking is verspreid. Grote multiplexen kunnen alleen rendabel zijn in grote bevol kingscentra met een groot verzor gingsgebied. (London Economics spreekt hier van multiplexen in de centra van steden met minstens een miljoen inwoners.) Voor Nederland betekent dit dat er slechts een klein aantal nieuwe multiplexen van be trekkelijk beperkte omvang econo misch verantwoord is. - De economische haalbaarheid van grote multiplexen nieuwe stijl is ui teraard afhankelijk van de toestand van het aanwezige bioscooppark in een regio, doch dit inzicht is kenne lijk nog onvoldoende doorgedrongen tot een deel van degenen tot wie het juist doorgedrongen zou moeten zijn. Het gevolg daarvan zijn betreu renswaardige verliezen bij zowel in vesteerders in nieuwe multiplexen als bij bestaande, goed uitgeruste bioscopen in de omgeving daarvan. Vestiging van nieuwe multiplexen in Italië en Spanje ligt dan ook meer voor de hand dan in West-Duitsland (en Nederland). De keuze van een definitie van het be grip multiplex (nieuwe stijl) is uiter aard van groot belang i.v.m. vergelij kende analyses. Het zou op de weg van organisaties als UNIC of Media Salles liggen, tot een internationaal er kende definitie te komen. Dit wordt evenwel bemoeilijkt door de situatie in Italië, waar de bouw van nieuwe bioscopen aan wettelijke beperkingen is gebonden. De vertegenwoordigers van de Italiaanse bioscoopbond zijn op grond daarvan gekant tegen een of ficiële definitie volgens welke een "multiplex" iets anders zou zijn dan een conventioneel bioscoopcomplex, aangezien dat zou kunnen leiden tot een door hen niet gewenste vrije ves tiging van nieuwe multiplexen. De in een diagram geplaatste gege vens uit de kolommen 1 en 3 van Tabel III vallen duidelijk uiteen in twee subgroepen met tot 1 naderende cor relaties. De op deze wijze te onder scheiden subgroepen zouden evenwel uit landen bestaan zonder evident re levante overeenkomsten. Nadat de redactie van Screen Digest had geweigerd, gelegenheid tot reage ren te geven, werd de reactie, "Specious Arguments and Dangerous Use of Economie Power - A Reply", via de UNIC verspreid. De Nederlandse versie daarvan verscheen in FILM, dec. 1989. Door BIPE Conseil is de aanbeveling van 6-8 zalen dus zelfs teruggebracht tot 6-7. Dit is wellicht wat overdreven. Anderzijds kan worden geconstateerd dat er in Groot-Brittannië met zijn veel grotere bevolkingsconcentraties sinds enkele jaren geen grotere multiplexen worden gevestigd dan van acht a tien zalen. Noten: 1. Zie: "Witboek over het bioscoopbe drijf in West-Europa" (FILM, dec. 1992). 2. P.H. Admiraal en S.R. Maltha, "Econo misch beeld van de bioscoop" (EUR, 1991); besproken in: "Structuuronder zoek van de bedrijfstak; basis voor het komende beleid" (FILM, mei 1991) 3. Th. Hoehn, "Retailing European Films. The Case of the European Exhibition Industry. A Report for the Media Business School by London Economics" (1992; in boekvorm 1993); besproken in "De verhuurbaarheid van Europese films" (FILM, okt. 1992). 4. "Multiplex Paper - Draft 2" (London Economics, 8 sept. 1993) 5. Zie: "De verhuurbaarheid van Europese films". (FILM, okt. 1992). 6. Geciteerd in: J.Ph. Wolff, "Het com plexe probleem van de supercom plexen". (FILM, sept. 1989). 7. "Uit de luwte".(FILM, dec. 1989). 8. FILM, juni 1993. Hiervan is op verzoek van London Economics een Engelse vertaling gemaakt, die ook over de zusterorganisaties is verspreid. 9. "Het complexe probleem van de su percomplexen". 10. Het complexe probleem van de super complexen". (FILM, okt.1989); "EG- geld voor bioscopen?" (FILM, aug. 1990); Het gevaar van ongefundeerde opbrengstverwachtingen". (FILM, juni 1990); "De gevolgen van 21/2 jaar nieuwe multiplexen in Duitsland" (FILM, juni 1993) 11. P.H. Admiraal, "Qualitative Report. The European Film Exhibition Sector. The Netherlands" (EUR, aug. 1993), blz. 23 12. "Synthese - Pays-Bas (Version provi- soire)" (BIPE Conseil, sept. 1993), blz. 7 (vertaling van de Franse tekst) 13. Zie bijv. ook: J.Ph. Wolff, "De nieuwe multiplexen: Trend en bedreiging in de jaren 90" (FILM, mei 1991), blz. 7. Van 30 oktober tot 8 november wordt in Amsterdam de derde en laatste sessie gehouden van de EAVE workshop '93. EAVE is het Europese Mediaprogramma dat producenten, aan de hand van eigen projekt, opleidt in het inter nationaal co-produceren. In het NBF-Filmforum zullen Frank Bak, Eckart Stein en Herman Pohle de ins en outs van deze workshop bespreken. Het NBF-Filmforum vindt plaats op zondag 7 november van 14.00 tot 15.30 uur in het Nederlands Filmmuseum te Amsterdam. 13

Historie Film- en Bioscoopbranche

Film | 1993 | | pagina 13