100 JAAR NEDERLANDSE CINEMA Holland Film Nieuws Enquête Inleiding "Het begon allemaal een eeuw geleden, toen in Nederland de eerste publieke filmvertoning plaatsvond..." zo zou de nostalgische Polygoon- stem van Philip Bloemendal door alle Nederlandse bioscopen hebben geschald, wan neer het Polygoon-journaal nog zou bestaan. Die eerste publieke filmvertoning was in feite het startschot voor zowel de Nederlandse "bio- scopie" (zoals men dat tegenwoordig in modieu ze marketingtermen noemt) als de Nederlandse Cinema. Nederlandse Cinema? Hoe is het daar ook alweer mee? Bestaat die dan nog? Op dit moment associeert vrijwel iedereen de "Nederlandse Cinema' met een bijna comateuse patiënt, die alleen door middel van een schaars en incidenteel druppelende geldinfuus nog geforceerd in leven kan worden gehouden en eigenlijk geen levensvatbaarheid meer heeft, ten zij... Tenzij het infuus wordt voorzien van verse geldstromen en de opmerkelijke tendens wordt voortgezet dat het publiek massaal warmloopt voor die Nederlandse films die zich afficheren met een titel voorzien van een verkleinwoordje: "Filmpje" of "Zusje". Ruim baan dus voor: "Abeltje", "Twee Koffertjes Vol" of "Jurkje". "We hebben wat te vieren! - Ik niet!zo luidt de nihilistische dialoog tussen Tom Jansen en Cas Enklaar in Theo van Gogh's onvolprezen "Loos". Toch is er alleszins reden om het eeuw feest van de Nederlandse Cinema te vieren. Alleen, hoe dan precies? 'I Histoire se repète. In Cannes werd vorig jaar een serie opmerkelij ke compilatiefilms getoond, getiteld "Prélude", waarbij aan de hand van een bepaald thema de toeschouwer korte fragmenten kreeg te zien uit voornamelijk Franse en Amerikaanse films. Een verfrissend intermezzo. "Zoiets moet ook in Nederland mogelijk zijn", zo opperden Ryclef Rienstra (directeur van het Nederlands Fonds voor de Film) en Jacques van Heijningen (directeur van het Nederlands Film Festival) op een zonnig terras in Cannes. De heren hieven de glazen. Eenmaal terug in het ongure Nederland werd het plan onderge sneeuwd door de dagelijkse sleur en beslomme ringen. Alweer leek het er op dat een "Honderd Jaar Cinema"-initiatief zou verdwijnen in de grijze archieven (en Jac. Goderie weer een terechte reden zou hebben om zijn vlijmscherpe pen in de gal te dopen). Totdat Ryclef Rienstra in een vlaag van gezond opportunisme de tele foon pakte.En zo kwam het dat zich op een gedenkwaardige avond in de Jan Luykenstraat een illuster gezelschap vervoegde, bestaande uit Hans Beerekamp, Geoffrey Donaldson, Willem Thijssen, Wim Verstappen, Piet Adriaanse, Barbara Stroink, Suzan van Ham, Gerben Kuipers, Maria Peters en Dave Schram. Er werd urenlang onder grote hilariteit zeer geïnspireerd gebrainstormd over de Nederlandse Cinema. Honderden fragmenten passeerden de revue; tal loze thema's kwamen op tafel. Het was het levend bewijs van het feit dat de Nederlandse Cinema, hoe levensmoe misschien, in wezen zeer rijk was aan onvergetelijke beelden, die de basis zouden kunnen vormen voor een prachtige kaleidoscoop van de geschiedenis van de Nederlandse Cinema. Aan het werk. De basis was gelegd voor een uitgebalanceerde inhoudelijke samenstelling van een serie films, waarin telkens aan de hand van een duidelijk thema enkele hoogtepunten uit de Nederlandse Cinema getoond zouden kunnen worden. Een speelse manier om de Nederlandse bioscoopbe zoeker en filmliefhebber te laten zien dat er de afgelopen decennia heel wat onvergetelijke kwa liteit op het witte doek is getoond. Shooting Star kreeg de opdracht om orde te scheppen in de kluwen en om ervoor te zorgen dat de serie films er ook daadwerkelijk zou komen. Bien etonné de se trouver ensemble. In de Nederlandse filmwereld, die zich maar al te dikwijls manifesteert door een naargeestige kleinburgerlijkheid en uiterlijke verdeeldheid, werd op alle fronten enthousiast gereageerd op het plan. Het was alsof er een onverwoestbare solidarteit naar boven kwam borrelen, die Nederland zo kenmerkt wanneer er sprake is van een Watersnoodramp. Zo garanderen alle grote bioscoopexploitanten zonder uitzondering dat de serie films in hun theaters geprogrammeerd gaat worden. De Stichting Filmtransport heeft toegezegd om gratis het roulement en vervoer van de films te gaan verzorgen. De Stichting Marketing en Communicatie zorgt voor een brede ondersteuning in alle geledingen van "de bioscopie" en ontwikkelt plannen voor een grootste presentatie. En alle benaderde speelfilmproducenten staan belangeloos frag menten af voor de inhoudelijke verwezenlijking van het plan. Om de financiering van het technisch niet een voudige en daarom redelijk kostbare project te waarborgen, benaderde Shooting Star voorts de televisie. Een noodzakelijke financier wanneer het gaat om film. Film en televisie: ooit een innerlijke tegenstrijdigheid die voer was voor een onuitputtelijke hoeveelheid symposia en dito gegeeuw. Tegenwoordig een gelukkig huwelijk waarin veel minder plaats is voor genante voor oordelen en sneuvelend porcelein. De KRO tele visie haakte enthousiast aan en ontpopte zich samen met het Fonds voor de Nederlandse Film als belangrijkste financiële ondersteuner van het plan. En zo werd er een unieke symbiose gesmeed tussen bioscoop en televisie, die in een gezamenlijk, gelijktijdig en gemeenschappelijk gecoördineerd offensief vanaf april het Nederlandse publiek (bioscoop- en televisie publiek) wekelijks zullen tracteren op twintig thematische hoogtepunten uit de Nederlandse Cinema. De films. De door Shooting Star aangestelde samenstellers van de serie films, Robert Neugarten en Erik E. de Vos, gingen vervolgens als vrome filmmonni- ken aan de slag. Dankzij de welwillende mede werking van het Filmmuseum waren ze in staat om honderden -dikwijls vergeten- films te bekij ken. Aan de hand van research van de "Jan Luyken-groep" smeedden zij de verschillende thema's tot een geheel. De twintig films, die allen een lengte zullen hebben van ca. 4 minuten en voldoen aan de "Alle Leeftijden" norm van de Nederlandse Filmkeuring, bestaan gemiddeld uit zo'n drie a vier afgewogen fragmenten, waarin de meest uiteenlopende emoties en onderwerpen aan bod komen en die omlijst zul len zijn door composities van Henny Vrienten. Onder leiding van het productieteam bestaande uit Monique Ruinen en Anouk van der Jagt wor den vervolgens uit alle hoeken en gaten de gese lecteerde fragmenten tevoorschijn getoverd en begint een ingewikkelde technische marathon. Vanaf april zullen de films wekelijks in alle bio scopen rouleren en gelijktijdig ook op de televi sie vertoond worden. Uiteindelijk zal de gehele serie als één film vertoond gaan worden in de nieuwste editie van het Nederlands Film Festival in september a.s. Et bien... Het welslagen van deze serie films toont aan dat de patiënt nog lang niet ten dode is opgeschre ven. Integendeel, het is het signaal dat er over 25 of 50 jaar (of volgend jaar?) reden is om dit ini tiatief te herhalen. Misschien wel per satelliet, internet of anderszins. Het Nederlands bio scooppubliek, dat al sinds jaar en dag uitgaat van het Calvinistische credo "wat de boer niet kent, vreet-ie niet", zal weer smakelijk gaan smullen van de Nederlandse Cinema. Hans Pos De geretourneerde equêtekaartjes uit het decembernummer van Holland Film Nieuws hebben ons een idee gegeven hoe het blad door de lezers wordt gewaardeerd. De resul taten willen wij u niet onthouden. Er is een waardering van gemiddeld een zeven voor de naam Holland Film Nieuws. De lay-out kreeg gemiddeld eveneens een zeven, hetgeen ook opging voor de waarde ring voor de inhoud van de artikelen. Terwijl de verhouding redactionele inhoud v.s. adver tenties genoegen moest nemen met een 7-, werd de veelzijdigheid van de artikelen beloond met een 7+ Op de vraag welk item het meest wordt gewaardeerd werd een veelvoud aan items genoemd, van De Pen, de kolom van Jac. Goderie tot het Bedrijfsportret. Maar dat er ook nog wel wat zaken extra aan dacht mogen krijgen blijkt uit de reacties op de vraag wat men nog meer zou willen zien in Holland Film Nieuws. Hier werden ant woorden gegeven die variëren van meer nieuws over acties tot meer artikelen over onderzoek en branche-ontwikkelingen. Wij danken ieder een die heeft meegeholpen aan de evaluatie van Holland Film Nieuws. De redaktie Doe mee aan de Holland Fili

Historie Film- en Bioscoopbranche

Holland Film Nieuws | 1996 | | pagina 5