Tussen Mystiek en Lichaam fftw: door Saskia van Basten Batenburg rgutiui De overgelukkige "Oscar-gezich ten" blijven op mijn netvlies han gen. Mike van Diem heft zijn gou den beeldje naar de hemel naar Coen van Vrijberghe de Koning. Sharon Stone, Jack Nicholson, Robin Williams, alleen maar la chende gezichten. De voldoening van winnen is groot, maar de vol doening van het gemaakt heb ben, en ik bedoel het werk ge daan hebben, dat moet het meest gelukzalige gevoel zijn dat er be staat. De verfilming van de roman van Frans Kellendonk, "Mystiek Lichaam", is een diep geworteld verlangen. Een prachtig familiedrama over de economie van de liefde. De drie-eenheid (vader, zoon en doch ter) valt uit elkaar tegen de achter grond van een streng en benauwd katholiek klimaat. Het gaat terug tot 13 september 1990. Ad van Kempen (de beoogde regisseur van de film en de initiatiefnemer), vraagt bij Meulenhoff een optie aan op de rechten van het boek "Mystiek Lichaam" van Frans Kellendonk. Hij vraagt Loek Zonneveld een synopsis te schrijven. De controverses die rond Kellendonk's roman zijn ontstaan, doen voor het schrijven van het scenario en het maken van de film niet ter zake. Per slot van rekening maken personages die in een roman of film antisemitische teksten of boosaardige verwensingen van homoseksuelen spreken, de betref fende film niet meteen anti-semitisch of anti-homo. De synopsis wordt in Amsterdam, Brussel en Gent geschre ven en is in januari 1992 voltooid. Er wordt een producent gezocht en gevonden, maar door verschil van me ning over wie de hoofdrol moet vertol ken, gaat het hele plan in de ijskast. Daar blijft het jarenlang liggen, maar vriest niet dood. 1995. "Mystiek Lichaam" gaat bij het Nationale Toneel als theatervoorstel ling. Een half jaar later vraagt Ad van Kempen mij het scenario te schrijven. Egmond, toen nog Bergen, wordt benaderd als producent. De molen van scenario-ontwikkelings bijdrage en project-ontwikkelingsaan- vrage kan beginnen. In december 1996 wordt het eerste verzoek afge wezen. Het bestuur kwam tot dit besluit omdat ze het scenario te frag mentarisch en te anekdotisch vond. Wel waren ze bereid de aanvraag opnieuw in behandeling te nemen als deze punten verbeterd waren en de aanvraag vergezeld zou zijn van een duidelijke toelichting hoe de gebeur tenissen cinematografisch zouden worden neergezet en van het boek zelf. (Dat laatste vond ik vreemd. Die men sen kunnen toch zelf naar de boek winkel lopen om het boek te kopen?) Ik schrijf met Ad van Kempen een tweede versie. Een tweede verzoek wordt ingediend en weer afgewezen. Tussen aanvraag en afwijzing liggen twee maanden van spanning. Dit keer geen begeleidend schrijven waarin een en ander wordt toegelicht. Ook niet dat ze het boek ontvangen en gelezen hebben. Het is inmiddels december 1997. De producent van Egmond gelooft ech ter dat het een mooie film kan worden en dient het plan nu in als Telefilm. (Lang leve de zes miljoen van Staats secretaris Nuis die dit plan in het leven heeft geroepen om de samenwerking tussen filmers en de publieke omroep te stimuleren). En weer is wachten geboden. Ik lees gelukkig dat het scenario van de film "De Verstekeling" van Ben van Lieshout al uit 1991 dateert en dat hij jarenlang heeft moeten pendelen tus sen filmfondsen en omroepen om het benodigde budget bij elkaar te krijgen. Je hoort het altijd weer, om een film te maken moet je hele lange adem heb ben. Maar hoe lang? Het mooiste zou zijn als de film voor het einde van de eeuw gemaakt wordt. Na 2000 zijn we weer met hele andere dingen bezig. Het thema van "Mystiek Lichaam" valt perfect met de tijdgeest samen. Normen en waarden worden opnieuw getoetst. Religie is weer onderwerp van de dag; je kunt geen krant open slaan of het gaat over God of de zin van het bestaan. Angst voor ziekte en dood scherpen zich aan. De rol van familie krijgt tegen het einde van de eeuw altijd weer een speciale beteke nis: "Waar hoor je bij? Waar kom je vandaan?" Deze levensvragen zijn actueler dan ooit. Maar de tijd tikt door, nog seconden tot het jaar 2000 en de kans dat de film voor die tijd gemaakt wordt, wordt met de minuut kleiner. Al moeten we hem op Super 8 draaien (en hem later opblazen), al moeten we hem met een toverlantaarn draaien, de film moet gemaakt worden. We zetten door. Misschien is het grootste talent dat een mens heeft wel het talent om door te zetten. Saskia van Basten Batenburg De pen is voor Hans Hylkema, regisseur

Historie Film- en Bioscoopbranche

Holland Film Nieuws | 1998 | | pagina 29