o
M
X
MARIKEN": HET GELUID VAN MARIKEN
NAAR
Uu
O
Sinds hij in 1992 debuteerde met het boek
'Ik ook van jou' is Ronald Giphart bijzonder
populair onder scholieren en studenten. Zijn
boeken prijken steevast boven aan de welbe
kende boekenlijsten. Het was dan ook een
kwestie van tijd dat een van zijn verhalen de
weg zou vinden naar het witte doek.
Nadat regisseur André van Duren de beeld
montage voor de film "Mariken" had vol
tooid, zijn de medewerkers van de studio van
Peter Warnier aan de slag gegaan met de
geluidsmontage.
'Ik ook van jou' wordt momen
teel verfilmd door regisseur Ruud
van Hemert met Antonie
Kamerling, Angela Schijf en Beau
van Erven Dorens in de hoofd
rollen. Holland Film Nieuws
sprak met Ronald Giphart op de
set van 'Ik ook van jou'.
Hoewel Ronald Giphart grote
betrokkenheid toont bij de tot
standkoming van de film, schreef
hij niet mee aan het scenario.
"Ik was erg blij dat ik het scena
rio niet zelf hoefde te schrijven.
Ik heb niet veel verstand van film
en als ik het wel zou hebben
moeten schrijven dan zou ik
begonnen zijn bij regel een, de
camera hebben laten lopen en
gestopt zijn bij de laatste zin.
Ruud [van Hemert, regisseur en
scenario; red.] heeft mij uitgelegd
dat je dan een film van achttien
uur krijgt. Wat is er frustrerender
voor een schrijver om scènes die
hij zelf heeft bedacht, te moeten
schrappen?"
Heb je wel enige invloed uitge
oefend op de manier waarop
het boek is omgezet naar een
scenario, bijvoorbeeld met
betrekking tot de vrij explicie
te seksscènes?
Schrijven en film zijn twee ver
schillende kunstuitingen. Als ik
daar restricties op ga leggen, dan
belemmer ik iemand in zijn eigen
artistieke snaar. Ruud moet dat
gewoon helemaal zelf beslissen.
Ik heb gezegd dat ik het prettig
zou vinden als hij de vrijmoedig
heid waarmee in het boek met
seks wordt omgegaan, vertaalt
naar vrijmoedigheid op cellu
loid. Als je twintig bent onder
zoek je je lichaam en het
lichaam van iemand anders.
Ik kan me voorstellen dat de
scène waarin een geslachtsdeel
van een man wordt versierd
met lippenstift en een para-
pluutje moeilijk op te nemen
is op film. Dat deel is er dan
ook uitgehaald. Daarvoor in
de plaats zijn sequenties geko
men die niet in het boek zit
ten. Ik denk dat Ruud zijn
eigen manier heeft gevonden om
de essentie van het boek, jonge
mensen die seksualiteit ontdek
ken, te raken.
In het boek zit de constante
wisseling tussen de avonturen
u
door: H. Kerkhof
Ongewenst geluid
Peter Warnier werkt al samen met
André van Duren sinds de televisie
serie Pleidooi. Hij deelde ook in de
vreugde van "Karakter" van Mike
van Diem toen deze een Oscar in
de wacht sleepte. "Mariken" speelt
lang geleden, toen de mensen zich
niet vaak wasten. Wij moeten hier
bij denken aan de Middeleeuwen.
Een dergelijke periodefilm vereist
weer een heel andere geluidsmon
tage.
De film is opgenomen in
Nederland en België en hoe ver je
in deze landen ook van de bewoon
de wereld bent, je hoort overal wel
een vliegtuig of het verkeer op een
snelweg. Nadat het geluid van de
set in de computer was geladen,
was de eerste stap ook om al dit
ongewenste geluid te verwijderen.
Na deze schoonmaak bleek dat een
aantal woorden of zinnen uit de
dialogen niet goed was doorgeko
men. Gelukkig waren tijdens de
opnames de teksten nog eens inge
sproken zonder dat de camera
draaide. Toch bleek dit niet altijd
afdoende en zo gebeurde het dat de
acteurs maanden na de opnames
een bezoek moesten brengen aan
de studio om nog even drie woord
jes of een zin in te spreken.
van Eric en Fraser in de Franse
Dordogne en de dingen die
Eric thuis heeft meegemaakt
met zijn geliefde Reza. Blijft
dat overeind in de film?
In het script is de cross tussen
Nederland en Frankrijk gehand-
haafd. De nadruk
ligt in het boek wat
meer op het
Frankrijk-gedeelte
dan in de film. Dat
heeft logistieke
redenen, maar het
komt ook omdat in
de film is gekozen
voor een iets psy-
chologischer aanpak
van het centrale
thema.
Tijdens hun ver
blijf in de
Dordogne ont
moeten Eric en
Fraser Silke en
Nadine een Duits
en een Frans
meisje. In het
boek blijkt ner
gens welke taal ze
met elkaar spre
ken. Hoe gaat men
daar in de film mee om?
Dat is een truc die je kunt uitha
len met taal Op een natuurlijk
wijze, al zeg ik het zelf, wordt in
het boek de suggestie gewekt dat
ze de ene keer Frans en de andere
De klaroenstoot
Maast de dialogen maakt Peter
Warnier bij de geluidsmontage
nog onderscheid tussen vier soor
ten geluid, namelijk het zoge
naamde foley geluid, de effecten,
de atmosferen en score.
Het eerste geluid is lichaamsge-
richt, bijvoorbeeld voetstappen of
een krakende deur. De effecten
zijn de geluiden die in de studio
worden nagemaakt en deze zijn
voor "Mariken" voor een groot
gedeelte weer uitbesteed aan de
foley artiest Mei Kutby. Soms
overlappen het foley geluid en de
effecten elkaar. Dat gebeurt bij
voorbeeld als het geluid van een
dichtslaande deur wordt versterkt
door een extra bas om een onheil
spellende sfeer te creëren.
In het boek Mariken laat Peter
van Gestel in een hoofdstuk God
zoveel rijpe vruchten eten dat hij
een wind laat die klinkt als een
klaroenstoot. In de film wordt dit
foley geluid voortgebracht door de
acteur jan Decleir die heel hard op
zijn arm blaast.
De atmosferen zijn bijvoorbeeld
het geruis van de bomen en het
geluid van vogeltjes, maar ook een
eenzame en koude ruis in het
kasteel van de gravin Johanna die
Mariken bij zich laat wonen om
de eenzaamheid te verdrijven.
Deze geluiden zijn vaak opgeslagen
in een bibliotheek voor geluids
effecten, waarvan Peter Warnier
Studio één van de grootste heeft in
Nederland. De geluiden worden
soms ook verkregen door er met
geluidsinstallaties op uit te trekken
en zo wordt de huisbibliotheek
steeds uitgebreider.
Score is een andere term voor de
filmmuziek. Die is voor
"Mariken" verzorgd door het
Metropole Orkest. Peter Warnier
is ook verantwoordelijk voor de
montage van deze muziek.
De afweging
Het is bij de geluidsmontage altijd
een afweging welke beelden wel en
welke beelden niet begeleid wor-
keer Duits praten. In film is dat
heel moeilijk. De handvaten die
je bij taal hebt worden je veel
vaker aangereikt dan bij film. In
eerste instantie hadden ze het
opgelost door een Vlaamse neger
in te nemen in plaats van een
Duitse, maar die bleek niet te
vinden. Nu hebben ze toch een
Duitse actrice genomen.
'Ik ook van jou' wordt in februari
2001 door RCV Film Distribution
in de bioscopen uitgebracht.
WIN HET GESIGNEERDE BOEK
'IK OOK VAN JOU'
Speciaal voor de lezers van
Holland Film Nieuws heeft
Ronald Giphart een exemplaar
van zijn boek 'Ik ook van jou'
gesigneerd. Je kunt het boek
winnen door de titel te noemen
van een ander bekend boek van
Ronald Giphart. Zet het antwoord
op een kaart en stuur deze naar:
Holland Film Nieuws
Van Eeghenstraat 38
1071 GH AMSTERDAM
E-mailen mag vanzelfsprekend
ook. Stuur je mail met het ant
woord naar: hfn@worldonline.nl
den door geluid. Sommige regis
seurs willen graag alles horen wat
ze ook zien, maar dit brengt het
gevaar van een wirwar aan geluid
met zich mee. Peter Warnier
beperkt zich graag tot die geluiden
die nodig zijn om het verhaal te
vertellen. Tijdens de montage
kwam de regisseur van "Mariken"
André van Duren soms langs en
hij vertelde bij die bezoekjes dat hij
zeer tevreden was.
Zo'n tien jaar geleden was geluids
montage op de Filmacademie
slechts een bijvak. Peter Warnier
heeft ook nooit echt de opleiding
gevolgd, maar in de jaren '87-'90
was hij wel betrokken bij een aan
tal producties van onder andere
Mike van Diem en Maarten
Treurniet. Inmiddels is geluidsmon
tage een afstudeerrichting op de
Filmacademie. Peter Warnier is
hierin dus nooit afgestudeerd, maar
dit heeft geen consequenties voor
de professionaliteit en de kwaliteit.
Voor meer informatie verwijs ik u
graag naar www.wamierstudio.nl
2 2
2 3
