GUNSTIGE FILMCONJUNCTUUR VRAAGT
OM NIEUWE AANPAK OVERHEID
ASSOCIATIE VAN NEDERLANDSE FILMTHEATERS (ANF)
Deze maand verscheen "Filmtheaters en Cultuur
beleid; Handreiking voor bestuurders van provin
cies en gemeenten", een initiatief van de NFC en ANF
en aanleiding voor de ANF onder de gunstige filmcon-
junctuur te pleiten voor een extra impuls vanuit het
overheidsbeleid richting filmtheaters en filmhuizen.
Door Marjet van Zuijlen en Gerard Bunnik
De handreiking is in de eerste plaats
bestemd voor de beleidsmakers en
bestuurders van gemeenten en pro
vincies en medewerkers van culturele
instellingen, het bioscoopbedrijf en de
filmtheaters. De uitgave geeft met
name inzicht in het functioneren van
de gesubsidieerde filmvertoning en
biedt vooral praktische handvatten
voor gemeentelijk en provinciaal
filmbeleid. Voor het film- en bios
coopbedrijf biedt de handreiking
inzicht in het filmbeleid van de Ne
derlandse overheid. De uitgave werd
mogelijk gemaakt door financiële bij
dragen van de NFC, de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG), het
Ministerie van OCenVV en het Cul
tuurfonds (BNG).
Nu investeren
De gunstige filmconjunctuur, in 2001
werden immers ruim vierentwintig
miljoen bioscoop- en filmtheaterbe-
zoeken geregistreerd, vraagt naar het
oordeel van de ANF om een nieuwe
aanpak van de rol van de overheid
richting bioscopen, filmtheaters en
filmhuizen. De overheid heeft, met de
sterk groeiende belangstelling voor
bioscoop en filmtheater, samen met
de filmsector een uitgelezen kans het
unieke stelsel van gesubsidieerde film
theaters een extra kwaliteitsimpuls te
geven.
Nu extra investeren in accommodaties
en exploitaties van filmtheaters levert,
met de groeiende publieke belang
stelling voor de cinema, extra voordeel
op, met name voor het door de over
heid sterk gestimuleerde aanbod van
kwetsbare kwaliteitsfilms. De ANF
stelt daarom voor vanuit zowel de
rijksoverheid, provincies als gemeen
ten nieuwe afspraken te gaan maken
met de ruim 100 filmtheaters. Neder
land krijgt volgens de ANF steeds
meer zin in de cinema; de filmtheaters
en hun speciale filmaanbod moeten
daar extra van mee kunnen profiteren.
Plan van aanpak
Met gerichte gemeentelijke investerin
gen en relatief kleine inspanningen
ten gunste van nieuwe filmtheater
accommodaties en exploitaties, kan
op korte termijn een belangrijke ver
rijking worden gerealiseerd van het
lokale en regionale film- en cultuur
aanbod. De ANF moedigt de filmthe
aters aan naar aanleiding van het ver
schijnen van de handreiking nog dit
voorjaar het initiatief te nemen voor
gericht overleg met hun gemeenten en
provincies. Onderdeel van het plan
van aanpak vanuit de filmtheaters,
zullen nieuwe afspraken moeten zijn
met betrekking tot de accommodaties
en exploitaties van filmtheaters en in
het bijzonder hun subsidiabele taken,
hun inzet voor nieuwe (filmeducatie-
ve) activiteiten en het bereiken van
nieuwe doelgroepen.
Steeds meer zin in cinema
De filmtheaters hebben in 2001 met
een veelzijdig internationaal aanbod
weer veel (nieuw) publiek gewonnen
voor de cinema. Het filmtheaterpu-
bliek is vooral breed cultureel georiën
teerd, jongeren komen naar projecten
als Moviezone (30 filmtheaters), stu
derenden naar lezingenreeksen en spe
cials van het Nederlands Instituut
voor Filmeducatie. Voor cinefielen en
senioren zijn er klassiekerreeksen en
specials (Some like it Hot, Tarkovski en
Cine Premières). Ook nieuwe Neder
landers en culturele minderheden leren
inmiddels de weg naar de filmtheaters
kennen door filminitiatieven als Cine
ma Mediterranee Turkije, Nouvelle
Arabe en het Hindoestaans Filmfesti
val. Ook genres als de wereldcinema,
kinderfilm en de Nederlandse cinema
komen in de filmtheaters goed aan
bod ("Minoes", "Nynke", "Kanda-
har", "Vizontele", "Black Boards").
Onvoldoende geïnvesteerd
Daarnaast herontdekt een hele gene
ratie (40+) via de filmtheaters de cine
ma als een plaats waar meer te zien is
in comfortabele accommodaties met
kwalitatief steeds betere outillage.
Maar in een groeiend aantal gemeen
ten lopen de filmtheaters nu tegen de
grenzen aan van hun mogelijkheden.
In teveel steden in Nederland is naar
het oordeel van de ANF de laatste jaren
immers onvoldoende geïnvesteerd in
accommodaties voor de artcinema.
Het ontbreekt daardoor in grotere ge
meenten als Amersfoort, Apeldoorn,
Eindhoven en Nijmegen naast bios
copen en filmtheaters zelfs aan echte
arthouses. Dat is jammer want daar
mee worden belangrijke (nieuwe) groe
pen, zowel oudere als jongere filmlief
hebbers buiten de bioscoop gehouden.
Inhaalslag
De filmtheaters maken zich daarom
inmiddels op voor een inhaalslag in
het belang van het regionale en stede
lijk filmklimaat. Ook de oorspronke
lijke taakstelling van de filmtheaters
gaat hiervan meeprofiteren. Het unieke
internationale filmaanbod van de
(vier) door OCenVV gesubsidieerde dis
tributeurs bereikt door de uitbreiding
van de filmtheaters nieuwe publieks
groepen. De nieuwste ANF-filmthea-
ters hanteren nu een bedrijfsformule
die gebaseerd is op modern ingerichte
accommodaties. Ze bieden de tradi
tionele filmhuisopzet in combinatie
met een arthouse-functie.
De filmtheaters ontwikkelen zich van
geïmproviseerde vertoningsplaatsen
(filmhuizen) in korte tijd tot moderne
culturele instellingen. Met een veelzij
dig (inter-)nationaal filmaanbod, flexi
bele organisatiecultuur en brede toe
gankelijkheid zijn het interessante part
ners voor gemeenten en provincies die
op zoek zijn naar nieuwe invalshoeken
voor hun cultuurbeleid.
Marjet van Zuijlen is voorzitter van de
ANF en Gerard Bunnik is directeur van
het landelijk bureau van de ANF.
1 9
