Goede ondertitels vallen niet op 'Een goede ondertitel is uitleg en geen vertaling9 feature 2 Vaak wordt er gesproken over filmvertaling terwijl men het eigenlijk heeft over ondertiteling, zo wordt duidelijk tijdens het gesprek met Kees Beentjes en Simon Butter van Taalgevoel, een bedrijf dat gespecialiseerd is in ondertiteling. 'En als je je na afloop van de film afvraagt of ie wel onderti teld was, dan pas was het een goede ondertiteling die echt niet opviel.' door Jeroen Huijsdens Je staat er eigenlijk nooit zo bij stil, maar van alle gelezen woorden zien we het grootste deel via ondertitels en niet via kranten of boeken. Dat is ook niet zo vreemd. Ondertitels val len tenslotte niet op.Tenminste, als de ondertitelaar zijn werk goed heeft gedaan, zo menen Kees Beentjes en Simon Butter van Taalgevoel, een bedrijf waarin twin tig ondertitelaars zich bezighouden met de ondertiteling van onder andere speelfilms. Ondertitelen is wel wat anders dan het vertalen van de dialogen in een film.'Een goede ondertitel is uitleg en geen vertaling', zo staat met vette letters boven een document dat de filosofie van Taalgevoel weer geeft. Simon Butter:'In films wordt meestal te snel gesproken en te veel gezegd om het allemaal in onderti tels kwijt te kunnen. Bovendien moet de kijker ook de tijd krijgen om de emotie van het beeld te ondergaan, want daar gaat het om bij film. Film is emotie. De functie van de ondertiteling is uitsluitend Gladiator: kunst- en vliegwerk dat de kijker het verhaal moeiteloos kan volgen, ook al beheerst hij de taal van de film niet.' Een hele kunst Het werk voor een ondertitelaar begint als hij door een filmverhuur der wordt gevraagd een ondertite ling te maken nadat de film is binnengekomen. De film wordt vaak bekeken bij filmlaboratorium Titra. Beentjes:'Ik maak aantekeningen in het script wat er weg kan en welke dingen samengevoegd kunnen wor den.' De tekst van de ondertitels wordt vervolgens gemaakt op basis van het script, het beeld en de aan tekeningen. Butter: 'Ik vind het triest voor het vak en ook voor de filmmaker wiens geesteskind toch wordt aangetast als er een slechte ondertiteling onder staat.' Die tekst gaat daarna naar Titra om te worden gespot. Spotten is het proces van een begin- en eindtijd koppelen aan een stukje tekst: hier komt de ondertitel in beeld, daar verdwijnt hij weer. Butter:'De tekst van de ondertiteling is dus inge deeld in stukjes. Dat indelen is nog een hele kunst, want daarbij houd je niet alleen rekening met het ritme van de dialoog en de inhoud ervan, maar ook met de manier 22 HOLLAND FILM NIEUWS

Historie Film- en Bioscoopbranche

Holland Film Nieuws | 2003 | | pagina 21