Nieuw geluid klinkt als vanouds
TECHNIEK
'Het geluid
is spran
kelend en
helder/
Alcons Pro-Ribbon systeem getest in Pathé Spuimarkt
De verf is nog nat en de voegen nog vers. Her en der
lopen bouwvakkers de laatste puntjes op de i te zetten.
Toch neemt Hasan Karadirek mij op deze chaotische
maandagochtend met veel plezier mee de cabine in van
het pas geopende Pathé Spuimarkt in Den Haag. Als hij
mij op weg naar de technische ruimtes vertelt dat vier
van de negen zalen zijn uitgerust met het Alcons Pro-Rib
bon systeem, krijgt hij gelijk de belangrijkste vraag voor
zijn kiezen: 'Hoe klinken ze?'
Door Benny IJnfema
Begin jaren negentig deed het digitale geluid zijn
intrede. Een groot voordeel van de nieuwe techniek
was dat het knisperen verdween en er een betere
kanaalspreiding voor terugkwam. Toch roepen geluids
fanaten al vanaf het begin dat het geluid zijn dynamiek
kwijt is geraakt. DJ's grijpen nog steeds terug naar de
ouderwetse grammofoonplaat en echte audioliefheb-
bers gebruiken geen mp3-speler. Toch merkten wij
in de bioscoop weinig van het verlies aan dynamiek.
Maar we konden ook niet anders, er was gewoonweg
niet genoeg ruimte om digitaal geluid in alle dynamiek
op de film te plaatsen. Het comprimeren van geluid is
inmiddels gemeengoed geworden. Bij
mp3-spelers wordt alles weg gefilterd
wat je zogenaamd toch niet hoort. We
zijn er aan gewend geraakt. Maar met
de komst van digitale cinema, waarbij
het geluid ongecomprimeerd de zaal
in wordt gestuurd, is dat wel anders,
zo merken we nu. Het voorprogramma
en de hoofdfilm zijn opeens weer met
elkaar te vergelijken. En ineens is de
roep om nieuwe speakers en appara
tuur misschien wel groter geworden
dan we denken.
Alsof de speakers voor je staan
Hasan stelt voor om een trailerpro
gramma te monteren waarbij wat verschillende soorten
trailers zitten zodat we een goed beeld krijgen van het
dynamische bereik van de speakers. Ik mag ze zelf
uitzoeken en kom terug met een stapeltje trailers die
bij mij in de bioscoop in Hoogeveen al indrukwekkend
klinken. We gaan luisteren in zaal vier, de grootste zaal
met 475 stoelen en een enorm doek van tweeëntwintig
meter breed. Deze zaal is uitgerust met een drieweg
systeem met twee woofers van elk vijftien inch en met
gescheiden midden- en hoge tonen. En daar zit hem
nou juist de grap. Deze gescheiden systemen worden
Foto's Philip de
Haan.
apart aangestuurd en gecontroleerd door ALC-control-
lerversterkers. De versterkers in deze zaal bevatten een
SDP-circuit (Speaker Drive Processing). Dat is een aan
de voorzijde gelegen insteekmodule voor speakerspe-
cifieke sturing. Het maakt het mogelijk een maximale
speakeruitslag te halen en een maximaal ingangs
vermogen te bereiken. Daarnaast biedt het systeem
filtering en systeemequalisering. Daardoor is de kans
op opgeblazen speakers nihil.
De hoge tonen, die beginnen bij 1 kHz, bestaan uit
maar liefst drie Pro-Ribbons, elk met hun eigen hoorn.
Door de energie over het verticale afstraalgebied van
de hoorns te verdelen, kan er meer energie in het 'verre
veld' worden geprojecteerd en minder in het 'nabije
veld'. Het resultaat daarvan is weer dat, waar je ook in
de zaal zit, de speakers als het ware voor je staan en
overal even goed klinken.
Buiten dit driewegsysteem is de Pathé-zaal ook nog
eens uitgerust met vier achttien inch grote subwoofers
specifiek voor het bereik voorbij de 25Hz en natuurlijk
de bekende surroundspeakers.
De waarheid
Het moment van de waarheid is daar als de trailers
van Bafman, Hulk, Star Wars en Mamma Mia! door
de zaal klinken. Het geluid is sprankelend en helder en
heeft enorme dynamische potentie. Het is imponerend
om in zo'n enorm grote zaal zoveel geluidsgeweld op je
af te horen komen zonder dat het vervormt of onprettig
is voor je oren. Het enige minpuntje is dat er in de grote
zaal nog wel een echo zit. Dat is een onvoorziene om
standigheid waar volgens Hasan nog hard aan wordt
gewerkt. Al met al jammer dat Den Haag voor mij zo
ver rijden is.
Benny Untema is theatermanager en operateur van
het Luxor Theater in Hoogeveen.
'Speakers so loud, they blow women's clothes off!' (Seth Green als Lyle in The Italian Job)
