Een jaar loopt ten einde, een nieuw jaar begint
m
HFN
EO
ACHTER DE SCHERMEN
Inzoomen op 2009
ACHTER DE SCHERMEN
Ruim een maand voordat op de nieuwjaarsreceptie van de NVF en
de NVB in Tuschinski de jaarcijfers van 2008 worden gepresenteerd,
evalueren wij alvast even het afgelopen jaar. Daarnaast nemen we
een kijkje in de glazen bol van 2009.
Bert Goes
sen: 'Waar
ik bang
voor ben is
dat mul-
tiplexen
meesnoe-
penvan
arthouse-
titels/
Door llona van Gene/eren Stort
Iedereen in de filmbranche is
het erover eens, ondanks het EK
voetbal, Olympische spelen en de
hard toegeslagen kredietcrisis kun
nen we 2008 toch naar tevreden
heid afsluiten. De bruto recette
zal op vrijwel hetzelfde bedrag
uitkomen als vorig jaar (159 mil
joen euro). Gestegen ticketprijzen
compenseren daardoor de iets te
ruglopende bezoekcijfers. Michael
Lambrechtsen (NVF): 'Volgens
mij is de kredietcrisis hier nog niet
ingeslagen. Iedereen loopt nog
met zijn hoofd in de wolken. De
gevolgen ga je volgend jaar pas
merken.'
Trends
Zowel Daniella Koot, manager
programmatie bij Pathé als Rachel
van Bommel, managing director
bij Independent Films signaleren
dezelfde trend van 2008. Van
Bommel: 'Wat opvallend is aan
dit jaar is dat er niet veel grote
uitschieters zijn. Max had vorig
jaar een goed voorgevoel over
Mamma Mia! en The Kite Runner.
Mamma Mia! staat nu op nummer
een met zesenhalf miljoen euro,
The Dark Knight op twee met vijf
miljoen en dan The Kite Runner
op drie met 4,7 miljoen. Goede
cijfers, maar een jaar geleden
haalden Pirates en Alles is liefde
maar liefst tien miljoen. Als de
boxoffice gelijk blijft dan betekent
het dat de omzet gelijkmatiger
verdeeld is.' Ook Daniella Koot
benoemt deze ontwikkeling.
Daarom was ze ook niet blij met
het verschuiven van Harry Potter:
'We zijn steeds afhankelijker van
grote titels. Die waren er dit jaar
in beperkte mate en ze kwamen
laat. Bond doet het gigantisch,
maar kwam pas in november. Hij
zou Mamma Mia! nog voorbij kun
nen gaan, maar we merken wel
dat mensen teleurgesteld zijn dat
het geen ouderwetse Bond is. Sex
and the City, Wall E en Indiana
Jones waren erg fijn in de zomer,
boven
Slumdog Mil-
lionaire
onder
Star Trek
hoogtepunt werd bereikt in mei,
toen we twee weken lang abso
lute marktleider waren!' Wallie
Pollé van Cinéart neemt zijn petje
af voor Independent: 'Door de
goede resultaten van de Neder
landse films in de afgelopen twee
jaar zie je nu dat er allerlei initia
tieven worden ondernomen voor
lokaal product. A-Film, RCV, BFD
en anderen gaan daar zeker om
trekken en duwen.' Rachel maakt
zich echter geen zorgen: 'Na Van
God los werd er bij de majors ook
op "local production" ingezet. Na
een flop haken ze weer af. De
kracht van Independent is om niet
weg te gaan. Wij blijven structu-
De klappers van 2009
Wat is de verwachting voor
2009? Karel de Vries van Univer-
sal Pictures: 'Het volgend jaar ziet
er voor de bioscopen interessant
uit, met zomertitels als Het Bernini
mysterie, Harry Potter, Terminator
Salvation en lee Age 3. Bij UPI
gaan we twee grote franchises
're-booten', namelijk The Fast
the Furious 4 met Vin Diesel en
natuurlijk Star Trek. Waar ik ook
veel van verwacht is de nieuwe
film van Richard Curtis (Love
Actualfy), The Boat that Rocks. Het
gaat over zo'n Veronica-achtig
radiopiratenschip. Geweldig grap
pig! Ook voor De storm heb ik
goede verwachtingen. Als iemand
het kan is het Ben Sombogaart.
Afgelopen week heeft hij een
polder in Vlaanderen onder water
gezet!' Daniella Koot voegt er nog
een potentiële hitfilm aan toe: 'van
Spion van Oranje heb ik nog niks
gezien, maar als de populariteit
van Paul de Leeuw een maatstaf
is, zou dat wel eens heel succesvol
kunnen worden.'
Meanwhile in the arthouses...
We kijken ook even hoe de zaken
ervoor staan op arthousegebied.
Eigenaar Bert Goessen van Cine-
citta Tilburg denkt dit jaar ondanks
een tegenvallend najaar positief
af te sluiten. Zijn successen waren
onder meer Atonement, Control,
No Country For Old Men, II y a
longtemps que je t 'aime en de
grote verrassing Into the Wild, die
in Tilburg al dertig weken loopt.
Voor het komende jaar heeft hij
op festivals al diverse interessante
titels gezien. Bert: 'Ik was erg on
der de indruk van de opening van
het filmfestival in Gent, Burning
maar door het uitstellen van Harry
Potter gaan wij bij Pathé het ge
stelde budget niet halen. Dat is bij
uitstek een titel waar je op rekent.
Nu zie ik dat de top tien 60% van
de omzet maakt. Normaal is dat
80%!'
Verrassende ontwikkeling
Independent Films heeft ook
met een andere trend gebroken,
namelijk dat UPI per definitie
marktleider is. Van Bommel: '2008
is voor ons een historisch jaar! Het
Plain met Charlize Theron. Che
van Soderbergh is niet gemak
kelijk, maar ik vond hem heel
bijzonder. Daarnaast verwacht ik
veel van The Wrestler van Aro-
nofsky, de winnaar van Venetië
met een geweldige rol van Mic-
key Rourke. In de Kazachstaanse
film Tulpan zie ik een waardig
opvolger van The Story of the
Wee ping Camel. Tenslotte heb ik
net als Wallie hoge verwachtin
gen van Danny Boyle's Slumdog
Millionaire, de publieksfavoriet
van Toronto. Een op vele lagen
te lezen, kleurrijk liefdesverhaal
dat zich in de sloppenwijken van
Bombay afspeelt. De film wordt
door Cinéart op het Filmfestival
in Rotterdam gelanceerd en
zal daar hoog eindigen in de
publieksenquête.' Distributeur
Wally vindt de film adembene
mend: 'Eigenlijk is mijn ervaring
dat er in een jaar maar een
paar films zijn waar je helemaal
verrukt van bent en waarin alles
klopt. Dat heb ik bij deze film en
ik hoop daar ook op bij Australia.
Regisseur Baz Luhrmann hebben
wij ontdekt met Strictly Ballroom.
Hij is echt een waanzinnig talent.
Trouwens, wat betreft klassiekers,
ik ben erg blij dat mijn lievelings-
film Rocco e suoi Fratelli van
Visconti opnieuw wordt uitge
bracht door het Filmmuseum. Met
daarbij een zomerretrospectief
van Alain Delon! Zo'n verrukkelijk
acteur, daar smul ik van!'
Nieuwe bioscopen
Hoe staat het met verbouwingen
en nieuwbouw van theaters?
Daniella Koot: 'Het gerenoveerde
City Amsterdam had eigenlijk in
november al open gemoeten. Er
moet helaas nog veel gebeuren,
dus dat wordt echt zomer 2009.
Er komen zes zalen van gemid
deld 150 stoelen met arthouse-
uitstraling. Het wordt een theater
voor de dertigplusser. Het zal
meer een concurrent worden van
The Movies dan van Cinecenter.
Pathé Buitenhof Den Haag moet
eenzelfde uitstraling krijgen. Daar
wordt het restaurant ook weer in
ere hersteld. En ook Scheveningen
krijgt een face-lift.' De bioscoopsi
tuatie in Tilburg doet Bert Goessen
fronsen. 'Je hebt nu MUSTSEE
met zeven zalen, Euroscoop met
twaalf zalen en Cinecitta met
drie zalen. Dat voor een stad met
200.000 inwoners. De hoop is
natuurlijk dat, net als bij CineMec
in Ede en Pathé de Kuip, mensen
uit de wijde omgeving hierheen
komen, mede vanwege het gratis
parkeren. Cinecitta heeft al jaren
een duidelijk arthousesignatuur.
Mensen die niet van het Disney-
gevoel houden, weten het theater
te vinden, maar ze merken het
verschil nu wel degelijk. Alle
theaters bieden nu sneaks, ladies
nights en 50+ voorstellingen. Op
een bepaald moment wordt de
spoeling dus dun. Zo draaien
er nu drie prints van Burn After
Reading in Tilburg. Dat was vroe
ger ondenkbaar. In Breda staat
hetzelfde te gebeuren. Waar ik
bang voor ben is dat multiplexen
meesnoepen van arthousetitels,
maar als puntje bij paaltje komt
liever in vier zalen James Bond
draaien. Maar dan is het filmhuis
al onderuit gegaan. Het gevaar
ligt op de loer dat een prachtig
arthousecircuit in vijfentwintig a
dertig steden langzaam de das
wordt omgedaan. Zelfs een suc
cesvol complex als LUX zou sterk
te lijden krijgen van een megabi
oscoop.'
Conclusie
In de filmbranche zullen altijd re
denen zijn om te mopperen, maar
voor het komend jaar mogen
we concluderen dat de tendens
toch gematigd positief is. Of
zoals Karel de Vries het droog
jes formuleert: 'Het klinkt niet zo
spannend, maar ik verwacht dat
we het komend jaar met z'n allen
goed op onze eigen tent moeten
letten. Volgens mij komt het dan
wel goed!'
\re you nervous?' (Dev Patel als Jamal Malik in Slumdog Millionaire)
'Ohce again, I must ask too much of you Harry.' (Michael Gambon als professor Dumbledore in Harry Potter and the Half-Blood Prince)
