Teloorgang van een beroepsgroep
TECHNIEK
TECHNIEK
'die deur
doe ik
een keer
per week
open, om
eventjes te
kijken of
de projec
toren niet
zijn wegge
lopen.'
E3
Pathé heroverweegt positie operateurs
Pathé bereidt zich zorgvuldig voor op de aanstaande
overgang naar digitale projectie. Ook organisatorische
zaken worden daarbij tegen het licht gehouden. Doordat
er volgens eigen onderzoek van het bedrijf amper kennis
nodig is om de apparatuur te kunnen bedienen, zal de
functie van operateur binnen Pathé hoogstwaarschijnlijk
verdwijnen. Door een aantal nieuwe functies te creëren,
denkt 's lands grootste bioscoopconcern het aantal ont
slagen te kunnen beperken.
Door Frank de Neeve
Afgelopen zomer bracht de operateurs van Pathé weinig
zonnig nieuws. Ze ontvingen een brief van het hoofd
kantoor, waarin hen werd meegedeeld dat de directie
een adviesaanvraag aan de ondernemingsraad had
gestuurd, met hun visie op de personele consequenties
van de introductie van digitale projectie.
Momenteel heeft Pathé slechts een klein aantal digitale
projectoren, die voornamelijk worden gebruikt voor
evenementen zoals live opera. Ter voorbereiding op de
omslag van het complete concern naar digitale projectie,
is in 2006 een werkgroep gevormd om de interne orga
nisatorische impact hiervan in kaart te brengen. Hiervoor
is eerst bekeken waaruit de huidige werkzaamheden van
de operateur bestaan. Men kwam tot de conclusie dat
71 procent van het werk gerelateerd is aan 35mm-f ilm,
het restant bestaat onder meer uit onderhoud.
Om zich te oriënteren op de werkzaamheden die bij
digitale projectie behoren, heeft de werkgroep een
aantal bezoeken aan hardwareleveranciers, buitenlandse
bioscopen en bioscoopconcerns gebracht, zoals aan Vue
Huil, een volledig gedigitaliseerd multiplex waar zelfs
helemaal geen 35mm-film meer wordt gedraaid. Hier
kwam de werkgroep tot de conclusie dat digitale cinema
slechts zeer geringe werkzaamheden met zich mee
brengt, waarvan het merendeel zo eenvoudig is dat het
geen technische kennis vereist.
Als het aan Pathé ligt, zal de functie van operateur bij het
concern dan ook verdwijnen. Het is echter de bedoe
ling dat er een aantal nieuwe functies wordt gecreëerd,
waardoor het merendeel van de ongeveer veertig
operateurs en senior operateurs bij het bedrijf zal kunnen
blijven werken.
Een druk op een knop
Pathé's financieel directeur Mare Canisius is lid van de
werkgroep die de interne organisatorische impact van
de digitalisering heeft onderzocht. Volgens hem is er een
aantal stadia te onderscheiden bij digitale projectie. 'Bij
de huidige generatie digitale installaties wordt gewerkt
met individuele servers die met harddisks worden gela
den. Hierop volgt een stadium waarin er een centrale
server in het theater staat. In het derde stadium, wat wij
overigens niet op korte termijn verwachten, staat deze
server ergens centraal in het land, bijvoorbeeld in ons
hoofdkantoor in Amsterdam, zodat alle projectoren
vanaf één bureau kunnen worden geprogrammeerd.
Het tweede stadium met een centrale bioscoopserver
hebben wij kunnen zien in Vue Huil en daar ging de
cabinedeur echt op slot. Sterker nog: de enige die daar
nog toegang heeft tot de cabine is de theatermanager,
die we daar letterlijk hebben horen zeggen 'die deur
doe ik een keer per week open, om eventjes te kijken of
de projectoren niet zijn weggelopen.'
Er is eigenlijk geen sprake meer van het bedienen van
de apparatuur. Je drukt letterlijk op een knop en als je
aan het begin alles goed hebt ingeregeld, dan werkt het
gewoon. De conclusie is dan ook dat de werkzaamhe
den die nu met 35mm worden gedaan, zich niet zullen
voordoen in het digitale tijdperk. Voor zover er extra
kennis noodzakelijk is, is die zodanig gespecialiseerd
dat het bijna onmogelijk is om een grote groep mensen
daarvoor op te leiden. Dat werk willen we dan ook
uitbesteden.
Er zal wel wat werk overblijven in de cabine, maar dat is
niet per se een functie voor een operateur, dat kun je in
principe door iedereen laten doen. En het programmeren
van de apparatuur lijkt veel meer op een administratieve
functie dan per se een technische. De werkzaamheden
van de ope
rateur komen
dus te verval
len en in het
digitale tijdperk
zullen daar
geen nieuwe
werkzaamhe
den voor in de
plaats komen.'
De functie
van operateur
vervalt, maar
welke nieuwe
functies worden
er gecreëerd?
'De senior
operateur zal
blijven bestaan,
maar die zal
meer een rol als
technisch manager krijgen, bijvoorbeeld voor het aanstu
ren van externe technici en voor projectondersteuning.
Omdat wij voor al onze theaters meer bundeling van
activiteiten willen bij dezelfde leveranciers, komt er op ons
hoofdkantoor iemand die deze leveranciers gaat aanstu
ren. Dit is de SLA-manager, aangezien hij te maken heeft
met de 'service level agreements'.
Ook zullen wij op ons hoofdkantoor proberen om een
aantal operateurs een administratieve functie aan te bie
den. Maar de belangrijkste functie die we gaan creëren,
aangezien de meeste mensen daarin een nieuwe positie
zullen krijgen, is de facilitair medewerker die in het theater
verantwoordelijk wordt voor het onderhoud. We zullen
proberen om zoveel mogelijk mensen te behouden, maar
voor wie dat niet lukt, komt er een sociaal plan. Daarover
zijn we nu met de ondernemingsraad en het FNV in
gesprek.'
Ik begrijp dat u voor sommige onderhoudswerkzaam
heden die nu door het eigen personeel worden gedaan
servicecontracten met externe bedrijven wilt afsluiten?
'Als bedrijf moeten wij ons houden aan arbo-wetten,
NEN-normeringen en dergelijke. Als er bijvoorbeeld
met elektriciteit wordt gewerkt, is er wetgeving die de
veiligheid van ons personeel en dat van onze bezoekers
garandeert. Daarnaast hebben wij verzekeringen die ons
verplichten om ons te houden aan de wet en aan NEN-
normeringen. Wij vinden het beter om dat soort werk
zaamheden in te kopen, omdat wij als betrekkelijk kleine
organisatie moeilijk al die wetgeving kunnen bijhouden.'
U heeft het over het digitaal vertonen van reguliere speel
films, maar juist voor andere zaken die digitale projectie
mogelijk maakt, zoals evenementen en presentaties, is
De operafeur
nieuwe stijl: de
technisch mana
ger. Foto Benny
Yntema.
specialistische kennis nodig.
'Pathé is van mening datje specialisme moet inhuren,
tot het moment dat je zoveel specialisten nodig hebt,
dat het zinvol is om mensen daarvoor op de payroll te
zetten. Wij hebben binnen Pathé bijvoorbeeld alles op
het gebied van automatisering ge-outsourced. Eenzelfde
standpunt heb ik ten aanzien van digitale projectie.'
Het is zaterdagavond, acht uur. Pathé Tuschinski staat
stil omdat er geen operateur meer is. En de leverancier
waarmee u een servicecontract heeft is op een feestje
buiten de stad. Wat dan?
'Bij Pathé hebben we hoog in het vaandel staan dat de
klant koning is. Door goede afspraken te maken met die
leveranciers, moeten we dat dan ook voorkomen. Maar
als je vraagt "moet een organisatie bereid zijn om spora
disch een voorstelling af te gelasten omdat de projector
stilstaat doordat er onvoldoende kennis in huis is", dan is
mijn antwoord daarop ja. En daarbij is het ook niet zo dat
Pathé naar een model gaat waarbij er geen technische
mensen meer in dienst zijn. We hebben altijd nog de
senior operateurs, die zijn er hopelijk nog een lange tijd.'
U baseert uw conclusies alleen op gesprekken met
anderen; zelf heeft Pathé geen enkele ervaring met het
draaien van reguliere digitale cinemavoorstellingen.
'Dat klopt. In Nederland niet, maar in Frankrijk wel. Daar
bij is er in beide landen onderzoek gedaan en we zijn tot
dezelfde conclusies gekomen. Wij zullen in Nederland
zelf pas ervaring gaan opdoen met digitale projectie op
het moment dat wij het besluit nemen "we gaan los". Dan
gaan we ermee spelen, dan gaan we oefenen. We zul
len eerst een pilot doen, waarbij we zeker kinderziektes
tegen zullen komen en voor verrassingen zullen komen
te staan. Maar wij vinden dat we vanaf dat moment
voldoende tijd hebben om genoeg ervaring op te doen
om grootschalig digitale projectoren neer te zetten in de
theaters.'
Wat is het tijdspad voor deze veranderingen?
'De snelheid is voor een belangrijk gedeelte afhankelijk
van de contractonderhandelingen die momenteel plaats
vinden met filmproducenten en hardwareleveranciers.
Wij verwachten dat Pathé in 2009 de eerste serieuze
stappen in digitale projectie gaat zetten. Het besluit daar
over valt een dezer kwartalen, maar persoonlijk denk ik
dat het eerder de tweede helft van 2009 wordt, dan de
eerste helft. Ik denk dat er door anderen ook met een
scheef oog naar Pathé wordt gekeken; de distributeurs
en de andere exploitanten zijn nog niet echt begonnen.
Maar als er een schaap over de dam is, volgen er meer.
En als dat dan ook nog een lekker dik vet schaap is...'
Frank de Neeve is redacteur van Cineserver, een website
over digitale cinema. Kijk voor meer informatie op www.
cineserver. nl (frank@cineserver. nl).
I fired yet.' (Barry Del Sherman als Brad Dupree in American Beauty)
knd now for something completely different.' (Monfy Python)
