Nationaal drama in Belgische potpolder
HFN
NL in aantocht
IN PRODUCTIE
IN PRODUCTIE/NL IN AANTOCHT
Alain de Le
vita: 'Men
zegt wel
eens dat
kinderen
en huis
dieren het
moeilijkst
zijn om te
regisseren.
Maar ik
kan je zeg
gen: water
is nog
erger.
Op de set van De storm
In januari 1953 werd Nederland getroffen door de grootste natuurramp
uit haar levende geschiedenis. Bij springtij bezweken de dijken en grote
stukken van de provincie Zeeland werden overspoeld door het onstuit
bare zeewater. De strijd van de Zeeuwen tegen het natuurgeweld is een
gedroomde achtergrond voor een meeslepende speelfilm. Maar hoe
film je op een geloofwaardige manier zo'n grootschalig fenomeen? Pro
ducenten Alain de Levita, Johan Nijenhuis en regisseur Ben Sombogaart
durven het aan. HFN ging kijken op de set.
Door Lucia Alleman
Op een miezerige novemberdag
leidt producent Alain de Levita ons
rond op de set van De storm. Die is
opgezet in de potpolder bij Tielrode
onder Antwerpen. De polder is
onder water gezet. Boven het koude
water steken de daken van een en
kele woning en schuur uit. Verderop
is het bovenste deel van de gevel
van een pension te zien. Het terras is
onder water gelopen. In een wankel
bootje zit een gezelschap drenkelin
gen te bibberen. Productieassisten
ten blazen dikke rook in hun gezicht.
Het duurt uren voordat regisseur
Ben Sombogaart tevreden is over
de opnamen en cast en crew in de
verwarmde tent kunnen bijkomen.
Opeens lijkt acteren niet zo leuk
meer.
Trauma
De nieuwe Nederlandse speelfilm
De storm speelt tegen de achter
grond van de Watersnoodramp van
1953. De overstroming van grote
delen van de provincie Zeeland
leverde een nationaal trauma op. In
de nacht van 31 januari werden de
bewoners van tientallen kleine dorp
jes totaal verrast door verwoestende
golven. Meer dan 1.800 mensen
en ontelbare dieren overleefden de
stormvloed niet. Na het lenigen van
de eerste nood ging Nederland de
strijd aan met het levensbedreigen
de water en werd er gestart met de
Deltawerken, die pas decennia later
werden voltooid.
In 2000 begonnen Rik Launspach
en Marjolein Beumer aan een script
over de Watersnoodramp. Het plan
leek onuitvoerbaar. Na jaren leuren
met het plan kwamen zij terecht bij
NL Film, het productiebedrijf van
Alain de Levita en Johan Nijenhuis.
De combinatie met regisseur Ben
Sombogaart, die grote historische
drama's als De tweeling, Kruistocht
in spijkerbroeken Bride Flightop zijn
naam schreef, lijkt ideaal voor zo'n
omvangrijk project. Met een budget
van zes miljoen euro gingen cast en
crew op pad om dit gedurfde avon
tuur tot een goed eind te brengen.
Elementen
Het project is op zichzelf een strijd
tegen de elementen. Producent
Alain de Levita: 'Men zegt wel
eens dat kinderen en huisdieren het
moeilijkst zijn om te regisseren. Maar
ik kan je zeggen: water is nog erger.
We hebben wel overwogen om de
hele scène met special effects te cre
ëren. Maar met ons budget is het te
duur om de Pinewood Studios (in) te
huren. Wat je nu ziet op de set is de
helft van watje straks in de film ziet.
Met blue en green screen vullen we
een half dorp in.'
Een van de elementen waar De
Levita tegenop moet boksen is de
weerzin van de bevolking van de
dorpjes op Tholen. De Levita: 'De
storm is niet bepaald een Holly-
woodspektakel. We gaan respectvol
met de historische feiten om. Maar
je merkt dat de ramp daar nog zeer
gevoelig ligt. Heel veel mensen
foto
Lucia Alleman
willen er niet aan herinnerd worden.
We hadden een aantal locaties
in Stavenisse gekozen, maar we
hebben daar vanaf moeten zien
omdat we merkten dat we daar niet
welkom waren.'
De producenten namen de wijk
naar België. Hier vonden ze twintig
kilometer onder Antwerpen de pot
polder, een gecontroleerd overstro
mingsgebied, een uiterwaard van
de Schelde. Maar natuurlijk deden
zich ook hier tal van hindernissen
voor: er moesten diverse vergun
ningen aangevraagd worden, de
locatiemanager moest uitkijken naar
beschermde diersoorten en boven
dien is de polder eigendom van
negentig eigenaren die allemaal
bepraat moesten worden. De mees
ten bleken echter enthousiast over
de filmplannen. Middels een sluis is
het water uit de Schelde hier naar
binnen gelaten. Het staat een meter
diep. De polder is nu een grote
watervlakte van honderd hectare.
De afgelopen weken hebben zich
hier hectische scènes afgespeeld.
Een hele dorpsbevolking, die zich
verzameld had in het pension, werd
geëvacueerd langs de dijk. Nu
hangt er een ijzige kalmte, net als
op de derde dag na de ramp. Over
een week wordt het water weer
weggepompt. Dan verplaatst de set
zich naar een voormalig psychia
trisch centrum bij Castricum.
Eigen wil
De heldin van De storm is Julia,
een achttienjarig Zeeuws meisje,
dat in de nacht van de stormvloed
haar baby kwijtraakt. Julia wordt
gespeeld door Sylvia Hoeks, die
vorig jaar een Gouden Kalf won
voor haar rol in Duska. Nu speelt
zij voor het eerst een dragende rol.
Wat voor type vrouw is Julia? Sylvia:
'Julia is geen wilde meid, maar een
meid met een eigen wil. Ze is een
ongehuwde moeder en dat valt niet
goed in de dorpsgemeenschap, die
streng religieus is. Maar ze heeft er
bewust voor gekozen haar kind te
houden. Ze moet op twee fronten
strijden. Nadat ze gered is gaat ze
terug het overstroomde gebied in
om haar kind te zoeken en tege
lijkertijd moet ze een emotioneel
gevecht leveren tegen haar familie
en dorpsgenoten die haar veroorde
len om haar eigengereidheid.'
Julia wordt tegen haar zin gered
door Aldo, een sergeant van de
luchtmacht, die uit dezelfde streek
komt. Barry Atsma speelt de levens
redder. 'Aldo is jaren geleden de
bekrompen denkwereld van het plat
teland ontvlucht en keert nu terug als
een man van de wereld en levens
redder. Hij gaat in tegen de orders
van zijn commandant en verbindt
zijn lot met dat van Julia. Een love
interest ligt op de loer, maar Julia
moet aanvankelijk niets van Aldo
hebben.'
Zwemtraining
Ter voorbereiding heeft de cast zich
grondig ingelezen. In zijn boek De
ramp reconstrueerde VPRO-jour-
nalist Kees Slager de Watersnood
ramp in Zeeland. Daarvoor sprak
hij met honderden ooggetuigen.
Sylvia Hoeks: 'Je kunt in dat boek
goed lezen wat de mensen hebben
meegemaakt. Opvallend is het
schuldgevoel waar de overlevenden
mee kampen.'
De film stelt ook fysieke eisen aan
de acteurs. Sylvia en Barry heb
ben het Zeeuwse dialect moeten
aanleren en wekenlang zwem- en
roeitraining gehad. Daarmee moest
ook hun conditie verbeterd worden
om de ontberingen tijdens de opna
men te kunnen doorstaan.
Op de dag van ons bezoek zijn de
ergste beproevingen voorbij. De
scène in het bootje is een moment
tegen het eind van het verhaal. Na
de tevergeefse zoektocht over de
donkere wateren naar haar zoontje
laat Julia zich overtuigen om het
gebied te verlaten. Hoe dat verder
afloopt moeten we straks in de film
Klassieker
De aanpak van regisseur Ben Som
bogaart belooft weer een mooie
epische film. 'De film overspant
achttien jaar. Vanuit het jaar 1971
blikken we terug op de gebeurtenis
sen tijdens de eerste drie dagen van
de ramp. Gaandeweg ontdekken
wij de achtergronden van Julia. De
Watersnoodramp is de arena waar
in die gebeurtenissen zich afspelen.
Maar ik wil dat de belevenissen van
toen herkenbaar zijn voor mensen
Q^ 15-01 Sfella's oorlog, distributeur
I Independent Films
O 22-01 Links, distributeur Amstelfilm
05-02 Spion van Oranje,
distributeur A-Film
Entertainment
05-02 Kan door huid heen,
distributeur Benelux Film
Distribution
And we are gonna get h
outta therei' (Saving Private Ryan)
xg je dat je gelukkig wordt?' (Waldemar Torenstrq als Frank in Bride Flighfj
