Een vrijplaats voor de slow movie
F
n
Op locatie
HFN
IN THE PICTURE
IN THE PICIURE
Hef art
house-
publiek
en het
commerci
ële publiek
mixen niet
zo goed.
Als twee
mensen die
genieten
van Three
Monkeys
geeft mij
dat meer
voldoening
dan een
volle zaal
bij Angels
Demons.
HFN
Bert Goessen van Cinecitta in Tilburg
Er is geen actuele aanleiding om met Bert Goessen van
Cinecitta te praten. Maar dat dit arthouse zich al zesen
twintig jaar handhaaft in het turbulente bioscoopland
schap van Brabant is bijzonder genoeg. Een gesprek
met een gepassioneerde filmvertoner met een kritische
blik op de bioscoopwereld en toch onverstoorbaar goed
geluimd.
Door Lucia Alleman
Terwijl vrijwel iedereen aan het verbouwen is heeft
Cinecitta geen plannen. Als ik dat Bert Goessen voor
de voeten werp lacht hij vrolijk, zoals hij dat tijdens het
hele gesprek doet. 'Ach, de hele wereld zit vol plannen.
Maar Cinecitta is al zesentwintig jaar een succesvol film
theater. We zijn hier in 1983 gekomen en hebben toen
zo'n tien jaar verbouwd tot we hadden wat we wilden:
een klein, intiem arthouse in het centrum van Tilburg en
dat functioneert nog steeds goed.'
Als Bert het over 'wij' heeft dan doelt hij op de sa
menwerking met Frans van Beek, die sinds vorig jaar
van zijn prepensioen geniet in Spanje. Tijdens hun
studietijd aan de Universiteit van Tilburg organiseerden
zij filmvoorstellingen voor de Tilburgse filmliga. Merk
waardig feit is dat Bert tot zijn tweeëntwintigste maagd
was op filmgebied. In 1974 zag hij zijn eerste film. Hij
kan zich niet eens herinneren welke film, misschien Irma
la Douce. Hij raakte volledig door het medium bevan
gen, niet eens zozeer door het verhaal, maar door de
bewegende beelden.
Vies
Omdat Bert is afgestudeerd als socioloog vraag ik
hem of hij anders tegen de filmwereld aankijkt. 'Toen
ik studeerde was het Marxisme erg in zwang. Je had
stapels wetenschappelijke filmgeschiedenisboeken.
Je trekt er nu een vies gezicht bij, maar het was heel
interessant om de wereld te beschouwen vanuit een
Marxistisch analysekader. Zo ontdekte je bijvoorbeeld
dat in Amerikaanse films geen zwarte mensen te zien
waren, alleen omdat dat de afzet van die films zou
beperken. Je leert achter de dingen te kijken. Het is niet
zo dat ik die kennis gebruik, maar je neemt het wel mee
in je bagage. Voor Cinecitta hebben we altijd gekozen
voor maatschappelijk relevante films. Dat is in de loop
der jaren wel wat verschoven, want film is meer enter
tainment geworden. Een film van Spielberg was in de
jaren tachtig commercieel, dat was vies. Dat is nu meer
genormaliseerd. Daar mag je nu weer naar kijken, en
nog van genieten ook, hahaha.'
Foto Lucia Al
leman.
Cachet
Cinecitta is een van de arthouses die beginjaren '80
buiten de Randstad ontstonden. Dat gebeurde op de
golven van het International Film Festival Rotterdam met
Huub Bals als de grote roerganger. Nederland kent
tegenwoordig een fijnmazig circuit van filmhuizen dat
uniek is in Europa.
Op zoek naar een permanente locatie lieten Van
Beek en Goessen hun ogen vallen op het voormalige
concertgebouw aan de Willem II straat. Wolff had daar
toen nog een bioscoop in. Het klassieke gebouw uit
1877 had de gewenste uitstraling. 'Dat was voor ons
toen al een issue, het extra cachet dat deze concertzaal
had. Ook met onze vaste stoelen liepen wij in 1983 op
de trend vooruit. Tegenwoordig zie je dat theaters die
ook een restaurant en een grand café hebben, enorm
goed lopen. Mensen willen graag een hele avond in
een complex doorbrengen inclusief een diner en een
glaasje achteraf. De Verkadefabriek, De Filmschuur en
het nieuwe theater in Hilversum trekken veel publiek.
Zo'n complete avond uit is echt de toekomst van de
arthousebioscoop.'
Ondanks de komst van negentien nieuwe zalen in
MUSTSEE en Euroscoop loopt Cinecitta goed. Bert:
'Het arthouseaanbod draait in dat soort bioscopen nu
eenmaal minder. Het arthousepubliek verstaat zich
niet zo goed met het commerciële publiek dat voor
Drag Me to Hellen dat soort films komt. In Engeland,
waar je niet zo'n mooi arthousecircuit hebt, zie je dat ze
aparte ingangen creëren voor het arthousepubliek. Die
groepen mixen niet zo lekker. Distributeurs hebben dat
ook in de gaten.'
Tempo
Naast een aantal kleine films staat ook Angels
Demons op het programma. 'Afgezien van een bijdrage
van Europa Cinemas draaien wij zonder subsidie. Geluk
kig zijn er distributeurs die ons goed gezind zijn. Met de
opbrengsten van Angels Demons kunnen wij ook moei
lijker films laten zien. Ik kan er nog steeds van genieten
als mensen een fijne avond hebben met een film die ze
ergens anders niet kunnen zien. Three Monkeys bijvoor
beeld, van Nuri Bilge Ceylan, moeilijk onderwerp, Turks,
noem maar op. Als daar op een avond twee mensen
naar komen kijken en ze zeggen achteraf goh, mijnheer,
wat een mooie film, dan geeft mij dat meer voldoening
dan een volle zaal bij Angels Demons.'
Je gebruikt zelf de term moeilijke film, maar ze zijn toch
vaak niet moeilijk te begrijpen? Bert: 'Ik bedoel moeilijk
qua tempo. Als je een film vertoont uit Groenland of
uit een ver steppengebied, dan hebben veel westerse
kijkers moeite met het trage tempo. Er gebeurt zo weinig,
vinden ze. Maar om zo'n film te consumeren moetje er
meer voor doen dan alleen onderuit liggen. Je moet veel
actiever kijken. Je moet zelf veel invullen. Tegenwoordig
zijn we verwend. We willen graag hapklare brokken,
want we hebben het al zo moeilijk. De mensen worden
meegesleurd in de hectiek van het alledaagse en nemen
niet meer de tijd voor reflectie. Dan is het fijn dat er nog
vrijplaatsen zijn voor dit soort films.'
Randgebeuren
Tegenwoordig heeft elke zichzelf respecterende bios
coop een festival. Cinecitta ook? 'Jazeker, sinds driejaar
hebben we het Mundial Festival in april. Dat is ontstaan
op initiatief van het jaarlijks festival met wereldmuziek in
Tilburg. Ik doe dat samen met Mare Boone van cultureel
centrum de Warande in Turnhout. Ik had geen zin om
weer het wiel uit te moeten vinden. We houden het ook
klein, dus niet met allerlei gasten enzovoort. Tegenwoor
dig gaat het meer om het randgebeu
ren, en niet meer om de inhoud van de
films, ook bij festivals. Het festival in Rot
terdam is bijvoorbeeld hartstikke druk.
Dat komt omdat mensen graag onder
deel willen zijn van een event. Persepolis
bijvoorbeeld werd daar als publieks
lieveling heel druk bezocht. Later in de
bioscoop kwam er bijna niemand meer.
Je ziet het ook in de bioscoop. Dan is er
een special over Belgische films en dan
wordt daar een bierproeverij bij georga
niseerd. De mensen komen haast meer
voor de bierproeverij dan voor de film.
Dat is echt van deze tijd, datje van alles
rondom een film moet organiseren om
de mensen naar de bioscoop te krijgen.
Knap als datje lukt. Maar wij doen
daar niet aan mee, hahaha.'
Ongekende mogelijkheden in CineMec XL
Van ijshal tot 3D-aquarium, van saloon tot poppodium,
CineMec XL heeft een oneindig vermogen tot meta
morfose. Afgelopen winter had Gerben Kuiper de hal
in aanbouw ingericht als ijshal, waar je kon schaatsen.
Op 27 juni ging CineMec XL in première. Sindsdien kun
je er dagelijks natuurfilms in drie dimensies zien. Ook al
zitje op de achterste rij dan nog komen de haaien naar
je toe. 's Avonds treedt U2 in 3D op.
- CineMec XL is
al als pre-
rezaal. Met
1.050 stoelen
iet veel gro-
dan Tuschin-
Zelfs op de
eerste rij heb je
Jt A*iiii.#Ri idkJiX goed zicht op het
160 vierkante meter grote doek. Op 19 juli zat de zaal
vol cowboys en squaws voor de première van Suske
en Wiske de Texas rakkers. En op 15 augustus barst
het Veluwe Highlands Music Film Festival los. Volgens
Gerben Kuipers is dit nog maar het begin, maar qua
bouwactiviteit is CineMec XL voorlopig het einde.
Luxor annexeert Deventer
Opnieuw een overname van een Merral-bioscoop:
op 25 juni ging Merral Deventer over in handen van
de nieuwe Luxor-keten. Amper twee weken daarvoor
kreeg Albert Jan Vos een telefoontje van projectont
wikkelaar Krijco. Albert Jan: 'Ik was eerder een van de
aspirant-exploitanten. Toen kwam het niet uit. Belangrijk
is ook dat wij de domeinnaam Luxor konden kopen.' Al
bert Jan is meteen ook exploitant geworden van twaalf
bowlingbanen. 'De combinatie werkt goed. Maar ik
kan mij toch voorstellen dat we er bioscoopzalen van
gaan maken.'
Op 10 juni veranderde Albert Jan de naam van Movie
Unlimited Meppel in Luxor Meppel. Toen werd er al
over uitbreiding gesproken. Deventer is nu de eerste.
Albert Jan: 'Dat wist ik toen nog niet. Deventer is er
echt tussendoor gekomen. Maar we hebben onlangs
het postkantoor in Hoogeveen gekocht, dat we bij het
Luxor-theater gaan trekken. Daar komen extra zalen
in en aanverwante faciliteiten. Maar wat blijft nog een
verrassing.'
Cinecitta heeft drie zalen met in totaal 333 stoelen (Bron: NVB).
Tilburg is de vijfde bioscoopstad van Nederland gebaseerd op het aantal schermen (Bron: NVB).
