Sequelitis
COLUMN
Er waart
een ziekte
door de
bioscopen
in ons
land.
Sander de Regt
Er waart een ziekte door de bioscopen in ons land.
Een ziekte waar geen vaccinaties of antibiotica te
genop kunnen. De naam? Sequelitis. De symptomen?
Bioscoopzalen vol tevreden bezoekers en tevreden
bioscoopeigenaren. Kortom, een welvaartsziekte waar
niemand last van lijkt te hebben, behalve de kwetsbaar
ste groep in onze samenleving: scenarioschrijvers.
Want wat moetje nog als schrijver van oorspronkelijke
films, gebaseerd op een boek of een eigen idee als je
op maandagmiddag de NVF-cijfers bekijkt en ziet dat
de ontroerende, leuke familiefilm Dolfje weerwolfje nog
niet eens de helft van het aantal bezoekers haalt van
Alvin and the Chipmunks 37
Alvin?... and the Chipmunks?'Waarom? Waarom gaan
mensen liever naar een sequel - of een prequel, of een
midquel, of een spin-off, of een sequel van een spin-off
of een wat-dan-ook-quel - dan naar een originele film?
Als je wilt overleven als filmmaker moet je erachter zien
te komen wat de mensen willen zien. Maar hoe?
Natuurlijk, je zou het ze kunnen vragen. Maar dat
heeft geen zin. Je kunt het publiek niet vragen wat het
wil, want dat weet het niet. Ais je aan een willekeurig
iemand vraagt: 'Wil je vanavond hetzelfde eten als
gisteren, hetzelfde programma kijken op televisie en
hetzelfde boek lezen voor je gaat slapen?', hoe vaak
krijg je dan als antwoord: 'Ja, graag! Doe mij maar lek
ker meer van hetzelfde!'
Ik vermoed nooit. Waarschijnlijk krijg je antwoorden
als 'Ik houd van originaliteit', of 'Ik wil graag verrast
worden.' Dat klinkt goed. Dat willen de mensen horen.
Dat willen mensen graag van zichzelf geloven. Ik zeg
het zelf ook graag. Het is alleen niet waar. De cijfers
bewijzen het. Mensen willen geen originaliteit. Ze willen
meer van hetzelfde. Véél meer van hetzelfde.
In de Nederlandse box office top twintig van 2011
staan tien sequels. In de box office top veertig van de
afgelopen twintig jaar staan tweeëntwintig sequels
waaronder acht Harry Potter-films, vier Pirates of the
Caribbean-fWms, drie keer The Lord of the Ringsen vier
James Bond-films.
Liegen al die mensen dan als ze zeggen dat ze iets
nieuws willen zien als ze naar de bioscoop gaan?
Natuurlijk niet. Ze willen best verrast worden, maar niet
té verrast. Scenariogoeroe Blake Snyder schreef in zijn
Save the Ccré-boeken dat je die tegenstrijdigheid bij je
publiek kunt samenvatten als: 'Give me the same, only
different.' Oftewel meer van hetzelfde, maar dan wel
anders.
Tuurlijk. De traditionele filmliefhebber die zich naar een
klein filmhuiszaaltje begeeft om zich daar volstrekt te
laten overrompelen door films uit landen die hij niet
Sander de Regt.
kent, van makers waar hij nog nooit van heeft gehoord,
bestaat nog steeds. Maar voor een groot deel van het
publiek is naar de film gaan een leuk - maar wel kost
baar - uitstapje. De kosten van de oppas, het parkeren,
het etentje vooraf, de toegangskaartjes en de popcorn.
Al met al best een hoop geld. Dus wil je ook zeker
weten datje een leuke avond hebt. En kies je dus voor
iets bekends.
Dit zorgt echter wel voor een vicieuze cirkel. Een
filmproducent - of scenarioschrijver - die diezelfde box
office top veertig bekijkt zal zich ook wel twee keer be
denken voordat hij op basis van een volstrekt oorspron
kelijk idee een film gaat maken. Want dat scoort dus
niet. Dus zal die producent zelf ook kiezen voor een
veilige optie: een boekverfilming, een familiefilm, een
remake of een filmversie van een succesvolle tv-serie.
Waardoor er in de bioscoop weer minder aanbod
komt van nieuwe oorspronkelijke films, waardoor men
sen kiezen voor wat ze al kennen, waardoor... Je zou
er bijna wanhopig van worden.
Wat is dan de oplossing? Weg met de originaliteit?
Weg met het oor
spronkelijke gedach-
tengoed? Moeten we
dan alleen nog maar
filmplannen bedenken
aan de hand van
checklists, de reken
machine en de NVF
top vijftig aller tijden?
Ik hoop het niet. Er
gens in mij gloort nog
steeds de hoop dat er
een medicijn is voor
sequelitis. Een medicijn
dat bestaat uit een
dosis originaliteit en
oorspronkelijkheid,
gecombineerd met
een goed gevoel voor
wat het publiek wil.
Maar ik heb een
plan mocht ik me vergissen. Mij krijgen ze niet klein. Ik
ken mijn Charles Darwin. Ik zal me aanpassen om te
overleven. Ik ben er uit. Mijn volgende film wordt een
sequel. New Kids vs Gooische vrouwen. Of Kruimeltje,
Pietje Bell en Dik Trom varen als scheepsjongens van
Bontekoe naar Nova Zembla. In 3D. Succes verzekerd.
U kunt nu reserveren!
'I hate sequels.' (John Travolta als Chili Palmer in Be Cool)
