Andere aanpak in overvolle markt
m
m
HFN
INTERNATIONAAL
INTERNATIONAAL
HFN
'Het is beter
om onder
deel van de
oplossing
te zijn, dan
van het
probleem.'
Spanje is
de enige
belangrijke
Europese
bioscoop
markt die
sinds 2009
een afname
aan omzet
en bezoek
cijfers laat
zien.
Spaanse bioscoopmarkt gaat gebukt onder crisis
Omdat CineEurope dit jaar voor het eerst in Spanje wordt gehouden,
besloot HFN de bioscoopmarkt daar te verkennen. Deze blijkt overvol,
met veel kleinere spelers en wordt nog eens extra getroffen door de
economische crisis. Twee verlichte geesten met innovatieve ideeën bij de
ketens Yelmo Cines en Kinepolis proberen het tij te keren.
Door Frank c/e Neeve
'Mensen die naar de bioscoop
gaan, zijn ook degenen die willen
betalen om films online te kijken. Als
we de bioscoopbezoeker kunnen
volgen naar online en kunnen stimu
leren om bij ons te blijven, dan is dat
een win-winsituatie.' Halverwege
het gesprek met Fernando Evole,
topman van de Spaanse bioscoop-
groep Yelmo Cines én van vod-tak
Youzee, legt de jonge bioscoopex
ploitant niet alleen Yelmo's innova
tieve ondernemingszin bloot, maar
ook de noodzaak van het bedrijf
om te diversificeren.
Hoewel het goed gaat met Yelmo, is
dat niet het geval met de Spaanse
markt. Een van de belangrijkste
oorzaken is filmdiefstal, een groot
probleem in Spanje. De Spaanse
bioscoopmarktcijfers liegen er niet
om. In 2004 brachten bijna 144
miljoen Spanjaarden een bezoek
aan de bioscoop. In 2010 was dit
teruggelopen tot 101,6 miljoen en
de voorlopige cijfers van 2011 laten
een bezoekcijfer van rond de 95
miljoen zien. Daarmee is Spanje
de enige belangrijke Europese
bioscoopmarkt die sinds 2009 een
afname aan omzet en bezoekcijfers
laat zien. Naast filmdiefstal worden
als reden het lage marktaandeel
van Spaanse films en de economi
sche crisis aangegeven.
Exemplarisch
Fernando Evole is naast CEO van
Yelmo Cines en Youzee ook vice-
voorzitter van FECE, de Spaanse
bioscoopbond. We ontmoeten hem
in Madrid, waar Yelmo's hoofdkan
toor is gevestigd. Yelmo werd in
1982 opgericht door Fernando's
vader, die op z'n veertigste zijn
baan opzegde en met een groep
vrienden een bioscoop kocht. Dit
jaar viert het bedrijf z'n dertigjarig
jubileum en het is inmiddels uitge
groeid tot de tweede bioscoop-
groep van Spanje. Met 417 zalen
op 37 locaties door heel Spanje
heeft het familiebedrijf 17% van de
markt in handen. Fernando Evole
is een jonge, vlotgebekte man die
met passie vertelt over zijn bedrijf.
Hij is ook niet bang om - met z'n
pet van de bioscoopbond op - wat
pittige uitspraken over de Spaanse
markt te doen.
Misschien is de stad Madrid wel
exemplarisch voor de Spaanse
markt. Hartje centrum vind je rond
de centrale boulevard Gran Via
op twee vierkante kilometer al zo'n
tiental bioscopen van velerlei plui
mage. Er zijn grote filmpaleizen zo
als Cine Callao, waar veel Spaanse
premières plaatsvinden, maar in de
zijstraten tref je ook oude stoffige
bioscopen, die in Nederland al
lang zouden zijn omgebouwd tot
meubelhal.
Rondom de Spaanse hoofdstad,
de op twee na grootste stad van
Europa, ligt als een wolk satellieten
een groot aantal moderne multi-
plex-bioscopen, veelal gevestigd in
winkelcentra. Hier vind je bioscopen
van marktleider Cinesa (onderdeel
van Odeon UCI, de grootste exploi
tant in Europa), van Yelmo Cines en
van het ons bekendere Kinepolis.
Een drukke markt
De Spaanse bioscoopwereld is een
drukke markt: Spanje heeft met
meer dan 46 miljoen inwoners zo'n
4.000 bioscoopschermen, onge
veer een doek per 12.000 inwo
ners. In Nederland is dat ongeveer
een op 20.000. De Spanjaard
gaat iets meer dan twee keer per
jaar naar de bioscoop, Nederlan
ders net iets minder dan twee keer
per jaar. Een vechtersmarkt dus.
Volgens Fernando Evole zijn er
teveel bioscopen in Spanje. 'Als
je naar de omzet van onze markt
kijkt, dan zouden er van de 4.000
zalen eigenlijk 1.000 moeten
sluiten. Madrid heeft wel veel bi
oscopen, maar ook veel inwoners.
In steden als Alicante en Murcia
zijn echter veel
teveel biosco-
pen voor het
inwonersaantal.'
'De Spaanse
markt is erg
versplinterd. De
spelers, voor wie het misschien
moeilijk is om de bioscoop bij een
dalende omzet te sluiten. Maar als
een Yelmo-bioscoop niet rendeert,
dan sluiten wij die; in de afgelopen
zes jaar ongeveer 13% van onze
doeken. Maar we hebben ook
nieuwe complexen op betere loca
ties geopend.'
Yelmo-bioscopen
We brengen samen met Fernando
een bezoek aan Yelmo's Cine Ideal,
een van hun twee complexen waar
films in de originele taal worden
vertoond. Spanje is een nasyn-
chroniseerland. Fernando vindt dat
jammer. 'Ik maak altijd hetzelfde
grapje, maar het is wel waar: als
Spanjaarden Harrison Ford Engels
horen spreken, dan zeggen ze:
"Dat is Harrison Ford niet, want die
spreekt Spaans."
Cine Ideal ligt hartje centrum, vlakbij
het bekende Plaza Puerta del Sol
en is al sinds 1916 een bioscoop;
door z'n bijzondere marmerwerk
en glas-in-loodramen is het zelfs
een beschermd gebouw. In dit
complex met negen zalen komen
veel studenten en 'echte' filmlief
hebbers die niet van nasynchro-
nisatie houden. Drive draait er en
Intouchables, maar ook commerci
ëlere titels zoals The Avengers, die
in Spanje Los Vengadores heet.
Daarnaast vertoont Cine Ideal per
satelliet opera van The New York
Metropolitan Opera. Dit terwijl
vlak ernaast Madrids eigen Teatro
Real is gelegen, van waaruit juist
opera's per satelliet naar andere
plekken in de wereld worden ver
zonden. Afgelopen seizoen was
het opvallend druk bij de New York
Met-voorstellingen. Misschien wel
door de iets te vooruitstrevende
programmering van het Teatro
Real, zo fluistert men bij Cine Ideal.
Cines Islazul is een typische
Yelmo-bioscoop: zeven zalen met
digitale projectie in een modern
winkelcentrum op een kwartier
van Madrid. We lopen een zaal in
met zo'n 850 stoelen en een van
de grootste schermen van Europa,
met stadium seating en state-of-
the-art projectietechniek. Sinds
een jaar is Yelmo geheel digitaal.
Halverwege de zaal staat een
paar rijen opvallend rode stoelen,
die volgens Fernando erg populair
zijn. 'Deze stoelen bevatten een
individueel geluidssysteem van een
Spaanse fabrikant - maar verkocht
door Euro Seating - waarbij het
bas-effect subtiel wordt versterkt',
zegt hij. 'Het is niet zo'n intens
effect als D-box, wat volgens mij
teveel afleidt, en werkt met extra
lucht, niet met geluid. De bezoeker
betaalt hiervoor een euro extra en
de stoelen zijn vooral populair bij
blockbusters.'
In deze bioscoop worden niet
alleen films en live-satelliet-events
vertoond, maar er zijn ook 'echte'
livevoorstellingen. 'We doen hier
incidenteel live-unplugged-concer-
ten van populaire Spaanse bands',
aldus Fernando. 'De akoestiek is
fantastisch. We hebben een mooi
podium en de concerten zijn vaak
al snel uitverkocht.' Maar Yelmo pro
grammeert nog meer onverwachte
livevoorstellingen. 'Met kerst hebben
we vaak een musical voor kinderen
en in andere vakanties een circus
met acrobaten en clowns. We willen
onze bioscoop voor zo gevarieerd
mogelijke entertainment gebruiken,
om te laten zien dat wij bijzonder
zijn.'
Onderdeel van de oplossing
Volgens Fernando heeft de digita
lisering van de bioscoopmarkt een
onverwacht positief effect. 'Ik denk
dat de omslag naar digitaal goed
is geweest voor de bewustwording
van bioscoopexploitanten. In het
verleden dachten we amper na
over techniek en zagen we het film
en bioscoopbedrijf niet echt als een
technologische branche. Door de
digitalisering beseffen we ons dat
techniek in de toekomst onze inkom
sten zal helpen genereren, hoewel
natuurlijk niet zonder goede films.
We moeten er als bioscoopwereld
voor zorgen dat we de allerbeste
kwaliteit bieden, de beste ervaring,
met het beste beeld en geluid. Al
leen zo kan de bioscoop overleven.
Tegelijkertijd moeten we aan de
creative community en de filmstu
dio's duidelijk maken, dat we niet
jaarlijks kunnen blijven investeren
in technologische vernieuwing. Het
moet niet zo zijn dat we nu moeten
omschakelen naar 4K, vervolgens
naar hogere beeldsnelheden, dan
naar laser enzovoorts. De technolo
gische vernieuwingen moeten wel
een economische basis hebben.'
Yelmo heeft met dochteronderne
ming Youzee onlangs een video on
demand-dienst gelanceerd, waar
over Fernando Evolé vorig jaar op
CineEurope een presentatie hield.
'Wij zijn in vod gestapt omdat we
in de synergie van beide markten
geloven. Ik denk dat er uiteindelijk
nog maar twee windows zullen
zijn: theatrical en de rest. Daarom
is het logisch dat wij als exploitant
'I was thinking Spain.' (Ben Stiller als Alex the Lion in Madagascai)
'Farewell and adieu to you fair Spanish ladies. Farewell and adieu you ladies of Spain.' (Robert Shaw als Quint in Jaws)