Van participant naar passant
m
ONDERZOEK
HFN
Het bereik
is procentu
eel gezien
onder
24-29-
jarigen het
grootst.
Verandering samenstelling filmtheaterbezoek
Met de rapportage Filmtheaterbezoekers Uitgelicht
heeft de Stichting Filmonderzoek een actueel profiel
geschetst van een weinig onderzochte filmkijker: de
filmtheaterbezoeker. Een van de meest opvallende
resultaten uit het onderzoek is de groei van de groep
incidentele bezoekers en de toename van het aantal be
zoekers dat voorheen niet kwam. Daar staat echter een
daling van de frequente bezoekers tegenover.
Door Dimitri Lahaut en Jos Grootjans
Voor de samenstelling van de profielen zijn onder
andere statistieken gebruikt van het CBS. Als de CBS-
statistieken van de afgelopen twee decennia naast
elkaar worden gelegd, dan valt op dat de totale groep
incidentele filmtheaterbezoekers in de loop der jaren
is gestegen. Dit betekent dat het filmtheater niet meer
voornamelijk wordt bezocht door een 'harde kern' film
theaterbezoekers (de participanten), maar door een
veel gemêleerder publiek (de passanten). Naast deze
verschuiving is de gemiddelde leeftijd van filmtheater
bezoekers gestegen van vierendertig jaar naar veertig
jaar. De groep 40-54-jarigen is sterk oververtegen
woordigd. Toch gaan lang niet alle 40-54-jarigen naar
het filmtheater: slechts 10% van deze groep bezoekt
minstens een keer per jaar een filmtheater. Het bereik
is procentueel gezien onder 24-29-jarigen het grootst:
15% van deze leeftijdscategorie gaat minstens eens
per jaar naar een filmtheater.
Twee soorten bezoekers
Deze bevindingen sluiten aan bij de onderzoeksge
gevens van marktonderzoeksbureau Experian. De
doelgroepsegmentaties van Experian zijn gebruikt om
de profielen van filmtheaterbezoekers te verrijken met
lifestyle- en sociaaleconomische kenmerken. Het blijkt
dat filmtheaterbezoekers grotendeels zijn te verdelen
over twee doelgroepen. Hoogopgeleide, carrièrebe-
wuste jongeren (studenten), die leven, werken, wonen,
uitgaan en genieten in de grote steden, vormen de
eerste groep. Daarnaast komen de welgestelde per
sonen van middelbare leeftijd (45+) graag in filmthe
aters; ze zijn hoogopgeleid en leiden een luxe leven.
Mensen die het niet zo breed hebben, woonachtig zijn
in sociale huurwoningen en een laag opleidingsniveau
hebben, zijn niet zo gauw te vinden in een filmtheater,
evenals de gezinnen wonend op het platteland.
Uit de CBS-gegevens blijkt ook dat in de Randstad
en het westen van Nederland meer filmtheaterbe
zoekers te vinden zijn dan in de rest van Nederland.
Een mogelijke verklaring is dat het filmaanbod en het
60% van de
Ftlmtheaierbe-
zoekers is vrouw
(still uit The
Source).
aantal filmtheaters in stedelijke gebieden groter is
dan in niet-stedelijke gebieden. Een andere mogelijke
verklaring is dat de stedeling meer gemotiveerd is om
een bezoek te brengen aan het filmtheater dan de
niet-stedeling.
Culturele omnivoor
Verder blijkt dat de filmtheaterbezoeker veel meer
geïnteresseerd is in kunst en cultuur dan een niet-
bezoeker. Dit geldt voor zowel actieve als passieve
cultuurparticipatie. Het is opvallend dat deze bezoe
kers voornamelijk geïnteresseerd zijn in visuele kunsten.
Maar liefst 72% van de filmtheaterbezoekers gaat min
stens een keer per jaar naar een museum. Iets meer
dan de helft gaat ook graag naar het theater. Tekenen,
schilderen en het zelf produceren van grafisch werk
zijn de favoriete actieve kunstuitingen van filmtheater
bezoekers. De filmtheaterbezoeker is dus een visueel
ingestelde culturele omnivoor.
Deze culturele omnivoren zijn eerder vrouw dan man.
Niet alleen het bereik' is onder vrouwen groter, maar
ook de gemiddelde bezoekfrequentie. Het markt
aandeel van vrouwen is ongeveer 60%. Vrouwen
hebben andere beweegredenen om het filmtheater
te bezoeken dan mannen, zo blijkt uit onderzoeken
van verschillende filmtheaters. Vrouwen voelen zich
voornamelijk aangetrokken tot het filmaanbod en man
nen gaan vooral voor de sfeer. Over het algemeen zijn
de kleinschaligheid en de sfeer van een filmtheater de
voornaamste redenen om een filmtheater te bezoeken.
Het rapport is gratis te downloaden van www. filmon-
derzoek.nl. De rapportage wordt tevens opgenomen
in de Bioscoopmonitor 2011/2012. Dit onderzoek
wordt uitgevoerd in opdracht van de NVB en de NVF
1 Percentage mensen dat minimaal een keer per jaar een filmthea
ter bezoekt.
'Vertel eens Driss, waarom zijn mensen geïnteresseerd in kunst?' (Francpis Cluzet als Philippe in Intouchables)
