EYE is eindelijk thuisgekomen
m
m
Op locatie
IN THE PICTURE
IN THE PICTURE/OP LOCATIE
'We vervul
len inter
nationaal
gezien echt
een pio
niersfunc
tie/
'Er zitten
dus geen
belasting
centjes in
de bouw
van dit
mooie
museum,
zoals bij
voorbeeld
regisseur
Dick Maas
wel eens
heeft ge
zegd.'
HFN
In gesprek met EYE-directrice Sandra den Hamer
De opening van het nieuwe gebouw van het EYE Film
museum aan het IJ begin april was een kroon op het
werk van directeur Sandra den Hamer, die al vijfjaar de
scepter zwaait over het nationale filminstituut en filmmu
seum. Maar hoe houdt ze haar toko na de wittebroods
weken interessant voor de bezoekers? En hoe gaat EYE
zich internationaal profileren? 'Als we de handen ineen
slaan, kunnen we écht wel iets bereiken met de sector.'
Door Robbert Bokland
'Ja', erkent Sandra den Hamer terwijl ze in de verte
over het IJ wijst: 'Dit is eigenlijk het mooiste uitzicht dat
je vanuit je kantoor kunt wensen.' Of eigenlijk is het niet
eens haar eigen kantoor, want dat is er niet. Op de
dag van de afspraak zit de directeur van EYE met haar
laptop op een van de f lexplekken in het werkgedeelte
van het pand. 'Ik heb toch de hele dag afspraken', legt
ze uit. 'Het zou zonde zijn om een hele kamer voor mij
te reserveren.'
Den Hamer noemt zichzelf een 'zeer tevreden mens'
en is trots op wat zij met haar team heeft neergezet.
Krap een maand na de officiële opening door koningin
Beatrix kijkt de directeur terug op een hausse aan
positieve media-aandacht en binnen drie weken tijd
meer dan 70.000 bezoekers. Ongeveer de helft komt
voor een film of tentoonstelling, de andere helft om
even te gluren of op het majestueuze panoramaterras
een drankje of hapje te doen. 'Film is ooit begonnen
op de kermis', vertelt de directeur. 'Dat gevoel van
"kom binnen, kom kijken" willen we in ons gebouw
terugbrengen.' De officiële target, meer dan 220.000
bezoekers per jaar, lijkt met gemak binnen handbereik
te liggen.
Huren
Met het nieuwe gebouw 'komt EYE eindelijk thuis', stelt
Den Hamer. De zoektocht naar een vast onderkomen
'zit ons in de genen', legt ze uit. Bijna vijfentwintig jaar
na de oprichting in 1946 kreeg het Filmmuseum het
bekende onderkomen in het Vondelpark. Daarvoor
vonden de vertoningen plaats in het Stedelijk Museum.
Maar het instituut groeide eigenlijk al in de jaren tachtig
uit zijn chique jasje. Na een eerste plan om naar Rot
terdam te verhuizen (en mogelijk te fuseren met het
Fotomuseum) ontstond in de jaren negentig het plan
voor een nieuwe accommodatie op een A-locatie in
Amsterdam.
De eerste paal van het gebouw aan het IJ, ontworpen
door het Oostenrijkse architectenduo Delugan, ging
in 2009 de grond in. Als bioscoop telt het pand vier
Sandra den
Hamer.
zalen: de grootste heeft 315 stoelen (en een uniek ge
restaureerd filmorgel), er zijn twee zalen van 130 plek
ken en de kleinste telt 67 stoelen. Het gehele EYE-pand
is ontwikkeld, gefinancierd en gebouwd door ING met
een vijfentwintig jaar durende huurgarantie van OCW
gebaseerd op het nationale belang van het beheer,
behoud en de ontsluiting van het filmerfgoed. 'Wij zijn
slechts de huurder', aldus Den Hamer. Ze wil graag ge
lijk een wijdverspreid misverstand uit de wereld helpen:
'Er zitten dus geen belastingcentjes in de bouw van dit
mooie museum, zoals bijvoorbeeld regisseur Dick Maas
wel eens heeft gezegd.'
De kosten van het exploiteren van het museum gaan
wel omhoog, van zeven naar twaalf miljoen euro per
jaar. Maar dit hoopt EYE te compenseren door uit
kaartverkoop en horeca meer inkomsten te genere
ren. Op de lopende discussie tussen de gemeente en
ING over de mogelijke verkoop van het door de bank
'onverkoopbaar' geachte gebouw, wil de directeur niet
ingaan.
Den Hamer dient overigens wel met alle plezier de
puntjes van kritiek die in de eerste weken de revue
passeerden van repliek. Zo meldden zich in de media
enkele gehandicapten ('een opgeblazen verhaal - wij
voldoen ruim aan alle voorschriften en hebben al heel
veel tevreden filmliefhebbers in rolstoelen mogen
ontvangen'), werd er door taaipuristen gediscussieerd
over de te Engelse naam ('we hebben er zelf nu even
"filmmuseum" achter gezet zodat mensen wel weten
wat ze hier kunnen verwachten') en vroegen mensen
zich af of het nou lastig is om zo'n wit gebouw schoon
te houden ('er zit een aparte hufterproof coating op en
we hebben een post "schoonmaken" begroot').
Internationale uitstraling
Maar verder lijkt heel Nederland EYE te hebben
omarmd, iets dat ook wordt bewezen door de eerste
cijfers. 'Onze bezoekers komen uit heel Nederland',
knikt Den Hamer. En ook daar buiten overigens: de
gemeente Amsterdam neemt EYE heel actief mee in
haar langlopende en succesvolle campagne /Amster
dam. 'Ook in dat opzicht is deze locatie, slechts een
pontje van het Centraal Station verwijderd, beter dan
die in het Vondelpark. Dat wisten toeristen toch lastiger
te vinden.' EYE profileert zich ook internationaal, door
Nederlandse films in het buitenland te promoten (EYE
International) en actief exposities uit te wisselen. De
directeur hoopt volgend jaar bijvoorbeeld op veel
internationale belangstelling voor een tentoonstelling
over cineast Johan van der Keuken. Méér nog dan
dat wil EYE zich echter ook - in samenwerking met het
Filmfonds - ontwikkelen tot een platform waar wordt
nagedacht en gediscussieerd over de Nederlandse
film. 'Wij willen een plaats zijn waar ideeën en debat
ten de ruimte krijgen', legt Den Hamer uit. 'Een huis van
de film waar mensen met hart voor dit medium elkaar
ontmoeten en motiveren.' Zit EYE dan niet in het vaar
water van Het Ketelhuis? Nee hoor, schudt de filmbons
haar hoofd. 'Wij willen met niemand concurreren',
beklemtoont ze. 'Ik zie eerder een samenwerking voor
me. Dat is de beste manier om het hoofd boven water
te houden in deze roerige tijden.'
Deze constructieve aanpak heeft de afgelopen jaren
al zijn vruchten afgeworpen op diverse fronten, stelt
Den Hamer. 'Binnen twee jaar zijn op initiatief van
EYE, de NVB en de NVF, bijna alle Nederlandse zalen
gedigitaliseerd. Als we de handen ineen slaan, kunnen
we écht wel iets bereiken met de sector. Aan het tempo
en de eendracht waarmee dit plan is verwezenlijkt, kan
men in het buitenland een voorbeeld nemen.'
Een ander paradepaardje waar EYE de komende ja
ren op inzet, is het filmarchief dat meer dan 40.000
titels omvat. Dit zijn vrijwel alle
films die ooit in Nederland zijn uit
gebracht én 'hoogtepunten uit de
internationale cinemageschiede
nis'. Vooral de restauratieafdeling
geniet ook internationaal flink wat
aanzien. "Wij waren een van de
eersten in de wereld die, dankzij
het digitaliseringsproject Beelden
voor de toekomst, op grote schaal
films digitaal gingen restaureren
en conserveren", legt de directeur
uit. 'Er kloppen nu ook mensen bij
ons aan voor de expertise die we
op dit vlak hebben opgebouwd.
We vervullen internationaal ge
zien echt een pioniersfunctie.'
CineMec-concept naar Nijmegen
CineMec heeft met de gemeente Nijmegen een inten
tieovereenkomst gesloten voor een nieuw multimedia-
center. Het complex moet een plek krijgen in het nog
aan te leggen landschapspark en plassengebied De
Waaijer, ten noorden van de Waal. De bedoeling is om
een duurzaam gebouw neer te zetten. De architectuur
wordt vergelijkbaar met CineMec in Ede. Daar maken
de bioscoopzalen onderdeel uit van de geluidswal langs
de Al 2. Nog niet duidelijk is hoe groot het complex mag
worden dus hoeveel zalen de bioscoop gaat krijgen. De
planning is om in 2015 te beginnen met bouwen.
Pathé ontvouwt Arnhemse plannen
In het centrum van Arnhem wordt de komende jaren hard
gewerkt aan de realisatie van een nieuwe verbindings
weg tussen het Centraal Station en het centrum van de
provinciestad. Onderdeel van alle plannen is een nieuwe
bioscoop die door Pathé geëxploiteerd gaat worden, zo
werd woensdag 23 mei jongstleden aangekondigd tij
dens een perspresentatie. Het nieuwe multiplex van de
marktleider krijgt tien zalen met in totaal 1.760 stoelen
en komt in een pand waar horecagelegenheden en win
kels op de begane grond gevestigd gaan worden. De
bioscoop komt er boven. Daardoor ontstaat een situatie
die min of meer vergelijkbaar is met Pathé Spuimarkt in
Den Haag en de nieuwe bioscoop van Pathé in Amers
foort. De planning is dat het nieuwe theater in het voor
jaar van 2015 kan worden geopend. Het totale gebied
in het centrum van Arnhem zal gezien de omvang van
de bouw waarschijnlijk gefaseerd worden opgeleverd.
Pathé hoopt een van de eerste nieuwbouwprojecten te
zijn die de deuren kan openen. De komst van het nieuwe
theater betekent wel dat de bekende bioscoop Rem-
brandt - ook van Pathé - de deuren zal gaan sluiten.
De eigenaar daarvan gaat op zoek naar een nieuwe
bestemming voor het pand aan Velperplein 10.
Verbouwing Cinecitta leidt tot sluiting Filmfoyer
Donderdag 26 april sloot arthousebioscoop Cinecitta in
Tilburg in verband met een verbouwing voor ongeveer
zes maanden haar deuren. Filmfoyer, het filmtheater
in Tilburg, zet de programmering van Cinecitta tijdelijk
voort. De opening van het vernieuwde Cinecitta leidt er
wel toe dat Filmfoyer per 1 januari 2013 gesloten gaat
worden. Zij heeft een overeenkomst gesloten met Cine
citta waarin is vastgelegd dat het aanbod van Filmfoyer
behouden blijft. De partijen richten hiervoor gezamenlijk
de stichting Kwaliteitsfilm Tilburg op, aldus het Brabants
Dagblad.
'I didn't know men could build such things.' (Djimon Hounsou als Juba in Gladiator)
'This country needs more than a building right now. It needs hope.' (Natalie Portman als Evey Hammond in V for Vendetta)
