Grenzeloos gastvrij
m
HFN
HFN
Op locatie
'Het is een
publiek
geheim dat
bijna alle
Nederland
se filmma
kers een
Limburgs
verleden
hebben.'
'Distri
buteurs
hebben
nog niet
helemaal
in de gaten
dat ze
structureel
hun markt
kunnen
vergroten.'
Royal Theater Roermond: The End
ED
In gesprek met artistiek directeur David Deprez van Lumière Maastricht
Filmtheater Lumière in Maastricht verhuist in 2014 naar
de elektriciteitscentrale van de oude Sphinx-fabrieken.
Daar kan artistiek directeur David Deprez verder werken
aan de rol van Lumière in de lokale gemeenschap. 'We
willen een veilige haven zijn voor iedereen die iets an
ders wil dan André Rieu.'
Door Jon van Houten
'Film is Lumière, Lumière is film.' David Deprez kwam in
1999 als stagiair binnen bij het filmtheater en is er nooit
meer vertrokken. Hij heeft de groei meegemaakt van
drie zaaltjes naar zes en van dertigduizend bezoekers
naar meer dan honderdduizend per jaar. Inmiddels vormt
de in België geboren dertiger samen met Nico Haenen
de directie, waarbij David verantwoordelijk is voor alles
wat te maken heeft met de inhoud. 'Nico is een local,
en in Limburg is dat handig als het gaat om netwerken.
Er heerst hier echt nog een bestuurderscultuurtje. Een
niet-Maastrichtenaar zal nooit een echte Maastrichtenaar
worden.'
Dat weerhoudt Deprez er echter niet van om zich in te
zetten voor de stad waar hij in woont en werkt. 'Filmthea
ters hebben toekomst als ze niet zozeer bioscoopje gaan
spelen, maar vooral lokaal relevant zijn. Wat is onze rol
in onze gemeenschap? Dat klinkt een beetje suf, maar
gemeenschap wordt steeds meer een relevant begrip.
Hoe is het woonklimaat en wat is onze bijdrage eraan?
Wij zijn onderdeel van de lokale culturele infrastructuur
en staan dichter bij de schouwburg, het theater en de
bibliotheek dan bij onze collega's van Pathé.'
Het succes van Lumière is volgens Deprez voornamelijk
te danken aan de grote hoeveelheid studenten in de
stad. 'Onze levensverzekering is een sterk groeiende
universiteit. Filmtheaters leven van een hoogopgeleid, net
iets ouder publiek. De harde kern van onze bezoekers
studeert aan de universiteit of is er werkzaam. Maastricht
is geen grote stad, we hebben maar 118.000 inwoners.
De bevolking is gemiddeld genomen laag opgeleid, wat
te maken heeft met het industrieel verleden van de stad.
Door de universiteit is het opleidingsniveau gestegen en
dat is voor ons een goede uitgangspositie.'
Dat betekent niet dat Deprez achterover kan leunen.
'Voor onszelf verklaren we het succes omdat we het be
lang van gastheerschap hoog hebben staan. We maken
het mensen mogelijk om elkaar hier te ontmoeten en we
experimenteren met heel veel activiteiten, zolang het
maar met film te maken heeft. We zetten onze deuren
open voor organisaties en individuen die zelf initiatieven
David Deprez.
opzetten. En daar zetten we ook onze gemeentelijke
subsidie voor in, zodat we niet meteen duizend euro
hoeven te vragen voor zaalhuur.'
Een groeimarkt voor Lumière is de internationale
gemeenschap. Deprez: 'Twintig procent van de hoger
opgeleide inwoners van Maastricht is niet-Nederlandsta-
lig. Dat is geen doelgroep, maar een gemeenschap. En
die leden ontmoeten elkaar op heel specifieke plekken.
Ik weet bijvoorbeeld dat ik ze kan vinden in Café Zuid.
Vervolgens ga ik dan praten met de gemeentelijke of
fice voor expats. Inmiddels hebben we een maandelijkse
filmavond en die loopt goed.'
Alleen is daar niet elke titel geschikt voor, aldus Deprez,
en dat ligt niet zozeer aan de film zelf. 'Bij Biufifulkregen
we tientallen mensen aan de kassa met de vraag: is
die Engels ondertiteld? Nee dus. Ondanks de digitali
sering mogen we geen Engelse ondertiteling gebruiken
omdat het niet in het contract staat. Dat vind ik ronduit
belachelijk. Een van mijn speerpunten de komende tijd
is om samen met collega's, zoals bijvoorbeeld die van
Rialto, te kijken of we films kunnen krijgen met Engelse
ondertiteling. Distributeurs hebben nog niet helemaal in
de gaten dat ze structureel hun markt kunnen vergroten.'
Ruw randje
Maastricht kijkt graag over de grenzen heen en heeft
zich kandidaat gesteld om in 2018 Culturele Hoofdstad
te worden van Europa, samen met de Euregio-steden
als Luik en Aken. Lumière denkt mee over de talentont
wikkeling en filmproductieklimaat in de regio.
'Het is een publiek geheim dat bijna
alle Nederlandse filmmakers
een Limburgs verleden hebben', grapt Deprez. 'Pieter
Kuijpers en Huub Stapel komen uit Tegelen, Arne Toonen
heeft in Heerlen op school gezeten. Allemaal filmma
kers die hier zijn geboren of opgegroeid en vervolgens
zijn vertrokken. De bedoeling is om ze hier te houden.
Eugenie Jansen is geboren in Maastricht, getogen in
Sittard. Ik probeer haar zover te krijgen dat ze hier een
film gaat maken.'
Mocht dat lukken, dan zal die film zijn première beleven
in een geheel vernieuwd Lumière. Vanaf 2014 neemt
het filmtheater zijn intrek in de dan geheel gerenoveerde
monumentale elektriciteitscentrale en achterliggende
ketelhallen van de voormalige Sphinx-fabrieken. 'Dat is
een plek met geschiedenis', aldus Deprez. 'Sphinx heeft
de helft van de bevolking in dienst gehad en die oude,
industriële gebouwen staan momenteel op instorten. Een
mooi toeval is dat de ingangspoort van Sphinx bijna een
exacte kopie is van de fabriekspoort waar de gebroe
ders Lumière hun allereerste film hebben opgenomen!
Maastricht is een deftige, chique stad en kan wel wat
meer stedelijkheid gebruiken, een ruw randje. Wij willen
tegenwicht bieden aan de vertrutting, een veilige haven
zijn voor iedereen die iets anders wil dan André Rieu. Er
wonen steeds meer niet-originele Maastrichtenaren in de
stad en die voelen zich bij ons heel prettig.'
Jeukende vingers
De Belg David Deprez kan daar persoonlijk over mee
praten, maar hij is ook nog steeds erg op België gericht.
'Ik ga nog wel terug, ik zie mijzelf ooit iets soortgelijks
opzetten in Leuven, de stad waar ik mij het meeste thuis
voel. Vooral omdat het daar nodig is.' De Belgen worden
nog altijd gezien als een cinemaminnend volk, met aan
dacht voor de hoge cultuur, maar dat is volgens Deprez
schijn. 'Kinepolis zuigt wel heel veel naar zich toe, ik
maak mijjzorgen over de arthousevertoners. Een
filmhuiscircuit heeft Bel
gië niet, dat is uniek
voor Nederland.
Als ik kijk naar
het reguliere
pro
gram
ma in
Leuven,
een
filmhuis
met slechts
één zaal, dan
bloedt mijn hart en jeuken mijn vingers.
Maar in België is er geen subsidie
voor filmtheaters. Wj krijgen onge
veer tien procent van ons budget als
subsidie. Niet belachelijk veel, maar
wel nodig. Ik zie niet hoe je in België
een arthouse zou moeten starten.'
Het Domein gaat dobbelen
Filmhuis Het Domein in Sittard krijgt een nieuw onderko
men en krijgt er een zaal bij. De bioscoop wordt onder
deel van het nieuwbouwproject De Dobbelsteen dat de
komende jaren wordt gerealiseerd in het centrum van
de stad, het gebied rond de Haspelsestraat en Rijksweg
Noord. De Dobbelsteen moet naast het filmhuis ook on
derdak gaan bieden aan winkels, appartementen, de
Hogeschool Zuyd, de bibliotheek en het museum voor
moderne kunst. Filmtheater Lumière in Maastricht, dat
zelf met verhuisplannen zit (zie hiernaast), is gevraagd
om het traject te begeleiden. Eind dit jaar moet het
bestemmingsplan door de gemeenteraad van Sittard
worden goedgekeurd. In 2016 kan Filmhuis Het Domein
dan zijn eerste film plannen in De Dobbelsteen.
Pathé Tilburg op de schop
Deze zomer wordt het voormalige MUSTSEE-theater in
Tilburg gekleed in de huiskleuren van Pathé. De verbou
wing neemt zo'n acht weken in beslag en in die tijd zal
de bioscoop gewoon open blijven voor publiek. 'Door
de werkzaamheden 's morgensvroeg te starten en de
eltijden
te pas-
blijft de
ast be-
erkt', aldus
heaterma-
iager Joost
Jrootings.
'athé Tilburg
ook aangevuld
nieuwe bar. In twee
van de zeven zalen worden ook de stoelen vervangen.
De overige zalen zullen in de komende jaren volgen.
Bioscoop Royal Theater in Roermond is 2 augustus
jongstleden gestopt met het vertonen van films. De fa
milie Timans, eigenaar van de bioscoop, meent op het
punt gekomen te zijn om te stoppen, mede omdat de ge
meente Roermond ervoor heeft gekozen om het nieuwe
filmhuis niet onder te brengen in het monumentale pand
dat Royal is, maar te kiezen voor de EG-cultuurfabriek.
Met deze stap is er een einde gekomen aan 80 jaar
filmvertoning in Royal Theater dat begon op 1 oktober
1932 met de vertoning van Das Lied einer Nacht.
'An isolated farming community, mainly Dutch.' (Christopher Lee als Burgomaster in Sleepy Hollowj
'Wij rijden hier zomaar wat in de rondte, dat is toch niet verboden?' (Huub Stapel als Johnnie in Flodder)
