in TECHNISCH, ARTISTIEK, ECONOMISCH
en SOCIAAL opzicht
12
">v
Een overzicht van de tentoonstelling, welke van
10 Februari tot 15 Maart in het Stedelijk Museum
te Amsterdam wordt gehouden
De 22e Maart 1895 gaf Louis Lumière met zijn
nieuw uitgevonden projectietoestel en met een
eigen gemaakte film: „La sortie des ouvriers de
1'usine de Mont Plaisir" de eerste werkelijke film
voorstelling ter wereld voor een dertigtal belang
stellende leden van de „Société d'Encouragement
a 1'Industrie Nationale", die onder het voorzitter
schap van Mascart, President van de Academie
van Wetenschappen, bijeengekomen waren om
het nieuwe „speeltuig" te bezichtigen. Thans, nau
welijks drie en vijftig jaar later, zien dagelijks
ruim 38 millioen mensen een filmprogamma in een
van de bijna 87.000 vaste bioscopen, die over de
gehele wereld verspreid opereren. Alleen al in de
Verenigde Staten van Amerika bezoeken per
week 100 millioen mensen een bioscoop en zelfs in
Engeland, het land van de schouwburgen, worden
per week ruim 30 millioen bioscoopkaartjes ver
kocht; dat wil dus zeggen, dat de belangstelling
voor de film er vijftig maal zo groot is als die voor
het toneel.
In 1905 besteedde Cecil Hepworth, een der
pioniers van het Britse filmwezen 7.13.9 aan het
vervaardigen van een film; nu bewegen zich de
normale productiekosten voor een middelmatige
hoofdfilm, welke in een Britse, Amerikaanse of
Franse studio wordt vervaardigd, van 100.000
tot 150.000.
Deze feiten illustreren op wel zeer simpele wijze
de groei van de film, die in technisch, artistiek,
economisch en maatschappelijk opzicht een be
langrijke ontwikkeling doormaakte en die, in haar
huidige vorm, zowel wat haar doelstellingen als
wat haar productiewijze en economische structuur
betreft een buitengewoon wijdvertakt gebied be
strijkt.
Wil men een tentoonstelling wijden aan de film,
dan kan men hierbij uitgaan van tweeërlei opzet.
Of men kan de film tonen in een historische leng
tedoorsnede, dus: hoe zij ontstaan is, hoe zij zich
in technisch, artistiek en economisch opzicht heeft
ontwikkeld, gewijzigd, ontplooid. Of men kan haar
in dwarsdoorsnede tonen in haar huidige staat,
dat wil zeggen welke tegenwoordig haar doelstel
lingen, haar technische en artistieke middelen,
haar economische en maatschappelijke structuur
zijn.
De buitengewone differentiëring van de film in
haar huidige staat in aanmerking nemende, hebben
de Zwitserse samenstellers van de tentoonstelling,
welke van 10 Februari tot 15 Maart a.s. in het
Stedelijk Museum te Amsterdam wordt gehouden,
ter gelegenheid van het dertig-jarig bestaan van
de Nederlandsche Bioscoop-Bond, de heren
G. Schmidt, W. Schmalenbach en P. Bachlin, aan
een behandeling van het onderwerp in dwars
doorsnede de voorkeur gegeven.
Immers de normale filmbezoeker ziet slechts
het voltooide product van de technische, artis
tieke, economische en maatschappelijke voor
waarden, die het product bepalen, weet hij meestal
maar heel weinig af. Hem hiervan op de hoogte
te stellen, hem een inzicht te geven in deze tech
nische, artistieke, economische en maatschappe
lijke voorwaarden van de film, is de voornaamste
taak van deze expositie.
Daar men echter de tegenwoordige situatie van
de film vanuit geen enkel der genoemde gebieden
volkomen kan begrijpen, zonder een inzicht in
haar historische ontwikkeling, werd in deze alge
mene dwarsdoorsnede steeds op de betreffende
plaatsen de historische lengtedoorsnede ingelast.
Dit maakte het mogelijk nog iets anders van groot
belang duidelijk te maken: de film heeft niet
slechts op zichzelf een ontwikkeling doorgemaakt,
maar zij is op een zeer bepaald ogenblik van de
algemene ontwikkeling van de menselijke cultuur
ontstaan. Haar ontstaan was geen toeval, maar
historische noodzaak. De film staat in een zeer
bepaalde mate in verband met de geschiedenis
van het toneel, de schilderkunst, de literatuur en
de muziek. Evenmin kan zij gescheiden worden
van de economische en maatschappelijke geschie
denis. Dit te weten is volstrekt noodzakelijk om
goed te kunnen begrijpen, wat de film heden ten
dage is en wat zij in de toekomst zal kunnen zijn,
DE FILM
