23
IN de afleveringen van het Officieel Orgaan
nrs, 142 en 143 heeft de Technische Commis
sie Uw aandacht gevraagd voor de bioscoop-
brand te Rueil en de maatregelen, die dienstig
zijn om te voorkomen, dat iets dergelijks zich
in een Nederlandsche bioscoop zal voordoen.
Ook uit de branden, die in Nederlandse bios
copen voor de oorlog hebben plaats gehad, kan
lering worden getrokken en daarom lijkt het mij
raadzaam eens de aandacht te vestigen op de
oorzaken of vermoedelijke oorzaken van die
branden.
Jaren voor de oorlog is er eens een cabine-
brand geweest in een bioscoop van middelmatige
grootte in het Oosten des lands. Door filmbreuk
in het venster of iets dergelijks ontstond brand
in een der projectoren. De vlam sloeg door de
doofkamer en ontstak de filmvoorraad in de
ondertrommel. De operateur beging een fout,
hetgeen zeer menselijk is. In plaats van de film
te laten uitbranden, de cabine te verlaten en het
zaallicht door middel van de noodschakelaar te
ontsteken, waardoor volgens voorschrift tevens
de cabine stroomloos zou worden gemaakt, deed
hij een manhaftige poging om de filmvoorraad in
de boventrommel te redden en uitbreiding van
de brand te voorkomen. Hij haalde de reeds
brandende spoel uit de boventrommel en wilde
hiermede naar een raam aan de zijkant der ca
bine lopen om de brandende film naar buiten
te werpen. Wat hij eventueel aan de buitenzijde
van de cabine in brand zou hebben gestoken,
kan buiten beschouwing blijven. De operateur
kwam n.1. niet zo ver. Toen hij bij het raam was
aangekomen, had hij reeds zulke brandwonden
aan zijn handen opgelopen, dat hij de spoel niet
langer kon vasthouden en deze liet vallen. De
brandende filmspoel viel vlak voor de ijzeren
filmkast, waarvan, zoals bij deze ondeugdelijke
kasten vaak het geval is, het deksel een eind
open stond. Onmiddellijk daarop vatte de 4500
Meter film, die in de kast was opgeborgen, vlam
en de gehele cabine veranderde in een vuurzee.
Hoe de operateur en uit kwam weet ik niet meer:
hij was over zijn zenuwen heen, overjas, hoed
en colbert was hij kwijt, maar hij had er ten
minste het leven afgebracht.
Hoe had deze narigheid nu voorkomen kunnen
worden? Prent het uw operateur in, dat, indien
er door welke oorzaak ook, brand in een der pro
jectoren ontstaat, hij niet moet trachten door het
openen van de trommels de films te verwijderen.
Hij moet onmiddellijk de cabine verlaten, door
middel van de noodschakelaar, zich bevindende
of aan de buitenzijde van de cabine of in het
voorportaal, de cabine stroomloos maken en het
zaallicht hiermede ontsteken.
Het ergste wat er nu gebeuren kan is, dat
de brand van de ene op de andere machine over
slaat (als deze ten minste geladen is) of op de
omspoeltafel. Als alles in de cabine behoorlijk in
orde is, kan er op die manier ten hoogste driemaal
600 Meter film verbranden en dan nog in etap
pes. Bij gebruik van twee machines zetten wij
immers niet meer dan 600 Meter film op onze
spoelen. De verdere voorraad film behoort zich
te bevinden in een hard houten brandvrije kast.
Deze kasten zijn algemeen bekend: elke 600 Meter
spoel is afzonderlijk achter een schuif opge
borgen.
Laat de operateur niet proberen om de film-
brand te blussen. Dat is toch onmogelijk. Hoog
stens kan men ongelukken maken.
De cabine moet volgens voorschriften zo zijn
ingericht, dat zij door goed werkende brand-
kleppen hermetisch van de zaal is gescheiden.
Deze brandkleppen of cabinevensters vallen
ogenblikkelijk bij het begin van de brand dicht
en sluiten de cabine van de zaal rook- en vlam-
vrij af.
Controleer geregeld, of de magneten van de
cabinevensters werken. Hebt U cabinevensters
zonder magneten, ziet er dan op toe, dat het
stukje schietkatoen of film boven het filmvenster
niet door een touwtje is vervangen. Bij brand in
de cabine zal bij menigeen de neiging opkomen
om water te geven door middel van de boven
de projectoren aangebrachte sproeiers. Die nei
ging moet men onderdrukken. Gebruik deze
sproeiers nooit. Zij helpen ook niet, want film
brandt ook onder water. Het enige, dat met
water wordt bereikt is dat datgene wat anders
in de cabine aan toestellen en versterkers nog
gered zou kunnen worden grondig wordt be
dorven.
Bij dit alles gaan wij uit van de veronderstel
ling, dat de cabine van brandvrij materiaal is
gebouwd, niet gebruikt wordt als bergplaats voor
kleren, pakpapier en ander brandbaar materiaal,
dat de cabinevensters van goede kwaliteit zijn
en prima werken, dat de voorgeschreven ont
luchting in orde is en dat de filmvoorraad is
opgeborgen zoals het behoort.
Velen van ons herinneren zich nog de cabine-
brand in Helmond, waarbij drie mensenlevens
te betreuren waren. De oorzaak van de brand
staat niet volkomen vast. Vermoed wordt, dat
wijlen de heer Tersteeg de boventrommel van
de machine heeft geladen, terwijl hij een sigaar
rookte. Deze sigaar kwam in aanraking met de
film, die onmiddellijk vlam vatte. Een steekvlam
BRAND!
