HET
VRAAGSTUK
VAN
1
NAAR AANLEIDING VAN HET NATIONAAL CONGRES
ONTSPANN1NGSLEVEN, FILM EN RIJPERE JEUGD
DE MENINGEN over de invloed van de
film op het denken en de gedragingen van
de moderne mens lopen zeer uiteen. Dat
zij invloed uitoefent betwijfelt niemand en
algemeen wordt aangenomen, dat deze
invloed dieper gaat dan die van welk ander mass-
medium ook. De vraag is echter van welke aard
deze invloed is en hier nu lopen de meningen uit
een. Tegenover de socioloog die van oordeel is,
dat de bioscoopbezoekers hun geld uitgeven om
dat het „hun wens is in de rol van een ander
spanningen en verukkingen te ondergaan, weelde
en romantiek te beleven, zij het dan ook uit de
tweede hand" en dat het .juist deze aspecten van
de film zijn, die een diepe invloed uitoefenen op
de vorming van waardebegrippen", staat de me
ning van de rechter, die van opvatting is, dat
„niets in de laatste vijftig jaren van de woeligste
geschiedenis van alle tijden méér gedaan heeft
om zonde en misdaad te verminderen en het geluk,
de opvoeding en de vooruitgang van het mensen
ras op te voeren, dan de film."
Men kan aldus honderden citaten aanhalen van
vooraanstaande persoonlijkheden uit wetenschap
pelijke, kerkelijke, rechterlijke en overheidskringen
en men zal ontdekken dat hun oordeel wel zeer
verschillend kan zijn.
„Wat doet de film?" is de vraag die dagelijks
gesteld wordt door mensen, die bewust hun tijd
beleven. Dit is ook de vraag waar filmkeuringen
mee worstelen. Het ene wordt afgekeurd, het an
dere goedgekeurd. Maar volgens welke waarde
meter? Is die waardemeter juist? Is die waarde
meter iets anders, iets objectievers dan een ge
voel, een mening, die resultante is van opvoeding,
traditie, geloof, wereldbeschouwing, of hoe men
het noemen wil, waarbij men allerminst moet ver
geten, dat vermoeidheid, lichamelijk welzijn, gepre
occupeerdheid, mee-bepalende factoren zijn bij een
beoordeling.
„Welke invloed heeft de film op de jeugd?"
Het komt er slechts op aan te weten en vast te
stellen, welke invloeden positief, welke negatief
zijn.
Natuurlijk heeft men bij herhaling pogingen on
dernomen om op deze vraag door onderzoek een
antwoord te vinden. Soms waren dit wetenschap
pelijk verantwoorde en met zorg voorbereide on
derzoekingen, die zich over verscheidene jaren uit
strekten, maar herhaaldelijk ook deden de om
standigheden waaronder en de wijze waarop zulke
pogingen werden ondernomen een gerechtvaar
digde twijfel rijzen aan de objectiviteit en de ge
fundeerdheid van aldus verkregen rapporten.
De eerste onderzoekingen, welke reeds dertig
jaar geleden plaats vonden, hadden in hoofdzaak
ten doel na te gaan, of er een positief verband
bestond tussen filmbezoek en jeugdmisdrijf. Later
is men gaan beseffen, dat men het probleem van
de vrije-tijdsbesteding op een breder plan dient
te bezien. Door de enorme achterstand evenwel,
waarin de oorlog ons gebracht heeft, staat het on
derzoek naar invloeden, die de volkeren in al hun
geledingen raken en die niet alleen uit onze sa
menleving niet meer weg te denken zijn, maar
zelfs de tendens vertonen, dat zij die samenleving
in steeds sterker mate zullen gaan beheersen, nog
in de kinderschoenen.
Het resultaat van onderzoekingen, die men el
ders gedaan heeft ook voor ons land zonder meer
te aanvaarden en over te nemen, zou niet verant
woord zijn, daar ieder land en ieder volk zijn eigen
structuur heeft, sociologisch, psychologisch, his
torisch. Veel kunnen zij van elkaar leren en van
eikaars methodiek en techniek overnemen, maar de
resultaten daarvan moeten in volstrekte vrijheid
kunnen worden afgelezen en geduid op hun wezen
lijke waarde voor eigen heden en eigen toekomst.
Institnut „Film en Jeugd"
Het „Instituut Film en Jeugd"., dat in 1947 in
Den Haag werd opgericht, en dat sinds het voor
jaar van 1948 als Stichting optreedt wil tegemoet
komen aan de steeds meer gevoelde behoefte aan
bezinning over de hierdoor rijzende vragen en aan
contact met hen, wie de morele gezondheid van
onze jeugd van nu en straks ter harte gaat. Het
stelt zich ten doel de opvoeders, rechters en wet
gevers te helpen bij het vinden van een juiste ba
sis voor hun waardering van de bij uitstek moder
ne vorm van vrije-tijdsbesteding: de film. Het wenst
dit te doen door:
het bevorderen, stimuleren en eventueel ver-
FILM en JEUGD