„Overheid voor beslissing van groot
nelang"
Want er is iets onbegrijpelijks gebeurd. De
Televisie Commissie, waarin alle technisch in de
televisie geïnteresseerden aan één tafel zaten, om
in opdracht van de regering zich over de Neder-
landse televisieplannen te beraden, werd opzij ge
schoven voor de Nozema, de Nederlandse Omroep
Zender Maatschappij. In de Televisie Commissie
hadden zitting vertegenwoordigers van het film
bedrijf, van de radio-omroepen, van de P.T.T.,
van de Overheid. In de Nozema spelen de radio-
omroepen de leidende rol en is het filmbedrijf uit
geschakeld. Het zijn steeds meer de radio-om
roepen, welke in Nederland het televisie-spel
willen spelen. Zij wanen zich heer en meester op
grond van een artikel in het Radio-reglemenit,
waarin uitdrukkelijk aan de radio het terrein der
beelduitzendingen wordt toegewezen.
De wetgever maakte dus al de fout, welke de
radio met de televisie overstag doet gaan: het
toevertrouwen van 'n visueel (dus op het oog
gericht) uitdrukkingsmiddel aan de radio, welke
uitsluitend opi het oor is afgestemd. Wat iedereen
schijnt te vergeten is, dat het televisieplaatje, dat
op het punt staat via de radio in de Nederlandse
huiskamers burgerrecht te verkrijgen, FILM is;
dat de ervaring in het buitenland heeft geleerd,
dat de programmering van de televisie zeker voor
tachtig percent onmogelijk is zonder de film (zoals
de radio voor tachtig percent onbetaalbaar zou
zijn zonder de gramofoonplaat); dat de radio
over de gehele lijn onbevoegd en onbekwaam
moet worden geacht om het ingewikkelde spel
der televisie, met zijn vele economische, sociale
en vooral ook culturele aspecten, te spelen.
„Tegen Wil en dank"
Een om haar beeldspraak bekende stem voor de
Avro-microfoon heeft zelf de televisie, eens de
jongste loot, aan de technisch-visuele stam ge
noemd. Deze stem heeft ook geklonken in vele
interviews, zij klonk steeds meer in talloze kran
tenberichten en de laatste tijd is zij feitelijk nog
de enige stem, die men uit radiokringen over de
komende televisie kan beluisteren: die van de
voortvarende directeur van de AVRO. Zijn wil
schijnt wet in radiokringen, zelfs zo, dat men
bij het voorzichtig polsen, zowel bij de KRO,
de NCRV als de VARA, een zekere gela
tenheid opmerkt ten opzichte van de heer Willem
Vogt's televisieplan. Men zou liever niet willen,
maar de een wil bij de ander niet achterblijven.
Het enthousiasme van de omroepverenigingen
voor televisie op dit moment verloopt in deze
volgorde: AVRO-NCRV-KRO-VARA.
Men is er de overtuiging toegedaan, dat de tele
visie handen vol geld gaat kosten, dat men liever
nog vijf jaar had willen wachten en dat men
rekent op het finantiëel bijspringen van de Re
gering. Iets, waartoe de Regering waarschijnlijk
wel verplicht zal zijn, naar het wat lichtvaardig
door haar gehesen sein, dat de televisie er komen
moet.
In de kringen der Overheid kan men beluisteren,
dat men deze ontwikkeling niet heeft voorzien en
zeker ook niet gewild. Men heeft gedacht aan een
vooral rustige ontwikkeling en een verantwoorde
exploitatie van de televisie, welke het meest ideale
is, wanneer zij harmonisch kan groeien uit een
voldragen radiowezen en een voldragen film
wezen. Nu echter is de dynamiek van het zich
ontwikkelende plan aan de Overheid ontglipt. Er
zijn geen bindende afspraken gemaakt met wie
dan ook en over wat dan ook. De Regering heeft
er zich alleen over uitgesproken, dat de tijd voor
televisie in Nederland rijp is en een handig om-
roepdirecteur heeft er op motorische wijze zijn
televisieplan aan opgehangen.
Nu de Regering echter dezer dagen voor de
finitieve besluiten komt te staan van zeer ver
strekkende aard, finantiëel, politiek en cultureel,
zouden we haar doordrongen willen zien van
het besef, dat ten aanzien van de televisie in
Nederland persoonlijke ambities geen rol mo
gen spelen; dat hier op de eerste plaats voor
waarden geschapen moeten worden om de exploi
tatie en vooral de programmering der televisie
verantwoord te maken.
„Vier Znilen"
Wat gaat er gebeuren als de Nozema haar
werk kan bekronen en de radio-omroepen haar
zin krijgen?
Nederland krijgt dan (het kan helaas niet an
ders in het huidige omroepbestel) een vierzuilen-
televisie. Dat wil zeggen: een AVRO, een NCRV,
een KRO, een VARA, welke ieder voor zich en
met z'n allen een televisieprogramma te verzor
gen krijgen van drie uren per dag.
Een uur in de middag of morgen. Twee uur
in de avond. Het eerste uur worden er dan films
vertoond (die buiten de filmmarkt door de om
roepen zelf in het buitenland duur zullen worden
gekocht), of is er plaats voor een confessionele
uitzending; 's avonds wordt het programma ge
vuld met sketches, toneelstukken en concerten
van populaire radio-orkesten.
De omroepverenigingen zijn in staat gezamen
lijk 1.2 millioen gulden neer te tellen, maar alleen
ai het beginkapitaal voor het voldoen van de
eerste kosten van inrichting rekenen zij op ander
half millioen gulden. Voor de programmakosten
hoopt men dan met twee millioen gulden per jaar
10
