8
Een overzicht van een deel der honderden aanwezigen op de
algemene ledenvergadering van de Bond tijdens de lunch.
sterke Russische beer is de evenknie geworden
van Amerika, dat er de export van kunsttanden
aan heeft gegeven en grimmig Rusland de wereld-
hegomonie betwist. Doch wij zijn en blijven de
kinderen of de kleinkinderen van de naïeve gene
ratie der eerste auto's, gramofoons, films en vlieg
tuigen, aanvankelijk slechts kostbaar speelgoed in
de herfsttij van de ,,prospérité bourgeoise".
De vraag of de overgang tot de huidige tech
nocratie vooruitgang of verbetering betekent, kan
zeer verschillend worden beantwoord. Ik voor mij
wil mij aan de zijde scharen van hen die hebben
betoogd dat evolutie weinig of niets met voor- of
achteruitgang uitstaande heeft, een begrip is van
een geheel verschillende categorie.
Prof. Christopher Dawson schrijft in zijn werk
Understanding Europe:
,,De invloed van de machine, de motor, het
vliegtuig, het geweer, de cinema, de radio en van
de gemechaniseerde industrie, heeft tijdens deze
laatste twee eeuwen op de geest van de massa een
dieper en rechtsreekser invloed uitgeoefend dan al
de pogingen van de Westerse leiders en missiona
rissen".
Ook daarom heb ik als uitgangspunt van mijn
causerie de wereldtentoonstelling te Parijs van het
jaar 1900 beschreven, omdat daar voor de eerste
maal die invloed zo duidelijk en algemeen naar
voren kwam, zij het dan ook nog op onbewuste
wijze ten aanzien van de gevolgen van de triomf
der techniek. De techniek vertegenwoordigt een
grote waarde, maar zij wordt schadelijk wanneer
zij zich gaat aanzien voor cultuur, wanneer zij de
pretentie heeft die te vervangen.
André Siegfried zegt dat het kli
maat van het mechanisme dat in
de huidige samenleving domi
neert, het klimaat is van de stan
daardisatie en van de massa,
maar niet meer dat van de geest.
Dit alles vermoedde men in 1900
nog geenszins.
Wanneer ik mij tot de film be
paal, dan moet ik vaststellen dat
zij de wereld heeft veroverd met
een élan en in een omvang, zo
als haar geestelijke vaders, die
in de documentaires die zij brach
ten slechts een soort prent-brief-
kaarten zagen waarvoor de
animo spoedig zou zijn ver
dwenen, nooit hebben vermoed.
In vijftig jaren heeft de film
ons heel veel laten zien en zij schijnt nog
vele verrassingen in haar schoot te hebben. Zij
spreekt, zingt en maakt muziek, geeft kleur, reuk
en diepte. Men bedenke echter dat vernieuwing
meestal een terugslag mede brengt. De eerste
sprekende fillms waren beslist de, mindere van
de laatste stomme films. Men overdreef de toe
passing van het geluid, evenals men zonder enige
noodzaak bij de kleurenfilm zich aan kleuren
effecten te buiten ging. De filmtechniek maakt
100.000 beelden per seconde mogelijk door toe
passing van de micro-cinema en de ultra-cinema,
waarvoor bijzondere apparaten zijn benodigd. De
tele-cinema maakt het mogelijk filmvoorstellin
gen via een bepaalde golflengte uit te zenden
en is dus de bioscoopvoorstelling, die thuis wordt
bezorgd.
Zich te verdiepen in wat komen kan en wat
komen zal, iets wat wij gelukkig toch niet weten,
moge nog zo belangrijk zijn, ik wil Uw nachtrust
niet verstoren met zwarte toekomstbeelden. U zijt
hier bijeen om zich bezig te houden met de film
zoals deze heden is, en de vraagstukken en moei
lijkheden daaraan verbonden, zijn verre van op
gelost.
De evolutie van de film heeft vanzelfsprekend
ook de Filmkeuring voor vele nieuwe en niet in
de wet voorziene problemen gesteld. De vrijwel
overal erkende noodzaak van een filmkeuring is
het brengen van een hulde aan de explosieve
krachten en aan de geweldige, wonderbaarlijke
invloed, die van een kunst uitgaat, waarvan de
betekenis en de waarde schier onbegrensde moge^
lijkheden bieden. Zij die nog een parallel maken
tussen film en toneel vergeten dat de film veel
verder reikt dan het toneel en veel sterker
