10
11
IN aansluiting op het in de vorige aflevering
van dit Orgaan gepubliceerde achtste rapport
inzake het verloop van de nieuwe technische
ontwikkeling laten wij hier ter oriëntering
van onze lezers het negende rapport van dien
aard volgen, dat door Dr. Leslie Knopp aan het
Hoofdbestuur van onze Britse zusterorganisatie,
de Cinematograph Exhibitors' Asso-
ciation, werd uitgebracht en wel op 26 Augus
tus j.1. Het werd Woensdag 8 September door ge
noemd bestuurscollege aanvaard.
,,De enige gebeurtenis van betekenis", consta
teert Dr. Knopp", welke sedert het indienen van
het vorige rapport heeft plaats gevonden was de
vertoning door 20th Century-Fox van een film,
welke in hoofdzaak komende producties aankon
digde maar tot bestemming had de verbeterde
techniek van CinemaScope te demonstreren.
Op bevredigende wijze laat de film de verbe
terde optische uitvoering zien van de nieuwe
Bausch Lomb lens, welke een veel betere kwali
teit van scherpte en korreling aan het beeld geeft.
Ook is hierbij een verbetering in kwaliteit van de
kleurenweergave opgevallen.
Ongelukkigerwijze werd de demonstratie bedor
ven door scheve vergelijkingen met films in andere
beeldverhoudingen en een onjuist gebruik van de
stereofonische geluidsweergave. De verbeterde
kwaliteit van de magnetische weergave werd
teniet gedaan door een buitensporig geluidsvo
lume.
Anamorfische lenzen
Exploitanten blijven klagen over de buitenspo
rige prijs van anamorfische lenzen, maar waar
schijnlijk zullen de prijzen met de toenemende con
currentie dalen.
De Wray Optical Company van Bromley, Kent,
maakt cylindrische lenzen, die door Sound Equip-
ment Ltd, aan de markt gebracht zullen worden,
maar prijzen en leveringstijd zijn nog niet bekend.
Pathé Equipment Ltd. brengt de „Cinephor" lens
op de markt, vervaardigd door Cinepanoramic te
Parijs. Er zijn hier te lande geen vertegenwoordi
gers voor de Franse ,,Totalvision" cylindrische
lenzen, welke verkrijgbaar zijn tegen frs. 300.000
3.259,50) per paar, noch voor de Duitse Schnei-
der lenzen, welke in Duitsland verkocht worden
voor ongeveer D.M. 2.000,— 1.810,60) per
paar. Het invoerrecht op lenzen bedraagt 50% van
de factuursprijs.1)
Er zijn vijf fabrikaten van anamorfische lenzen
op de Amerikaanse markt: Bausch Lomb, Bell
Howell, Super Panatar (Gottschalk), Super-
Scope (Tuschinski) en Vidoscope (in Duitsland
vervaardigde Schneider). De prijzen variëren van
$700 (ƒ2.656,94) tot $1.195 (ƒ4.535,77) per
paar. Deze lenzen zijn onlangs getest door de
Theatre Owners' Association of
America2) en de algemene conclusie was, dat
wat betreft de totale scherpte, gelijkvormigheid
van vergroting en doeltreffendheid van lichtsprei-
ding, de Schneider lenzen met een kleine voor
sprong de beste waren.
Aan de Superpanatar en de SuperScope lenzen,
welke van het prismatische type zijn, werd de
minste voorkeur gegeven.
Het schijnt dat nu de anamorfische lenzen vlug
ger beschikbaar beginnen te komen, er vertraging
ontstaat bij de levering van de bijpassende pro-
jectielenzen.
Miracle Mirror Screen
De British Optical and Precision Engineers Ltd.
hebben twee monsters van Miracle Mirror
schermmateriaal, dat hier te lande door de met
haar gelieerde Messrs. Andrew Smith Harkness
Ltd. vervaardigd wordt, voor een onderzoek voor
gelegd.
Deze schermen zijn van het Vynal plastic type
met een oppervlak, dat van ingedrukte lensjes is
voorzien. In het ene doekmonster zijn deze lensjes
zo gericht dat de meest bevredigende lichtverde-
ling wordt verkregen als de lichtbundel van de
projector bijna loodrecht op het scherm staat, en
in het andere monster wanneer de lichtbundel
sterk helt. Deze typen zijn respectievelijk bekend
als het ,,Head on" en „Tilted" model.
Een karakteristiek, welke de horizontale ver
deling van de weerkaatsing aangeeft, werd aan
het rapport toegevoegd. De verticale verdeling van
de reflectie wordt niet aangegeven, maar bij het
,,Tilted" model is het doek zodanig gericht dat
maximale reflectie wordt verkregen over de zit
plaatsen zowel van zaal als balcon.
Het Stapleford Screen is thans het enige scherm,
dat hier te lande vervaardigd wordt, dat niet aan
de Technische Afdeling voor een onderzoek is
voorgelegd.
Beschikbaarheid van het CinemaScope-product
In het laatste Technische Rapport werd mede
gedeeld, dat „volgens recente berichten alle toe
komstige CinemaScope producties van 20th Cen
tury-Fox beschikbaar zullen zijn met het beeld in
standaardformaat en metenkelsporig optisch
geluid".3)
Dit bericht was afkomstig uit Amerikaanse
exploitantenkringen en onlangs werd aan een
vooraanstaande Europese exploitant tijdens een
onderhoud met de heer Spyros Skouras en de heer
Darryl Zanuck medegedeeld, dat het toekomstige
20th Century-Fox product beschikbaar zal zijn in
de verhouding 1.85 1.
Naar ons door de heer Pattinson, de verkoop
directeur van 20th Century-Fox, werd medege
deeld, zou het voorgaande blijkbaar betrekking
hebben op de Amerikaanse binnenlandse markt en
zou hij tot dusver geen enkel plan hebben voor het
uitbrengen van 2-D films hier te lande.
Algemeen
Een stijgend aantal exploitanten heeft de laatste
twee of drie maanden orders geplaatst voor
CinemaScope-installaties. Ongetwijfeld is dit te
danken aan de grote aantrekkingskracht voor het
publiek van de eerste producties in dit medium en
aan het algemeen tekort aan producten.
Het in December 1953 uitgebrachte Technische
Rapport4) en kortgeleden ontvangen informaties
tonen aan, dat, terwijl in grotere bioscopen een
schermverhouding van 2,35 1 toegepast kan wor
den binnen de toneelopening zonder de hoogte
van het beeld te verminderen, de kleinere biosco
pen deze schermen niet kunnen installeren zonder
kostbare veranderingen in de bouw.
Een grote voorsprong
CinemaScope heeft een grote voorsprong op
andere systemen, aangezien verschillende produc
ties reeds in circulatie zijn, maar wanneer Vista-
Vision films beschikbaar komen, zal men bemer
ken dat dit product zowel in grote als kleine zalen
met evenveel gemak en met veel minder kosten
kan worden vertoond.
Vista Vision
Vista Vision eist van de exploitant twee dingen:
voldoende doekbelichting en een behoorlijke kwa
liteit projectielens. In verband met het eerste is
een aluminium doekoppervlak alleen vereist,
waar het van de booglampen beschikbare licht
niet in staat is in het midden van het doek een
helderheid van 14 of 15 lamberts per voet te ge
ven met niet meer dan 30% verlies van de randen.
In de meeste bioscopen, waar men de huidige
booglamp-installaties zal blijven gebruiken, zal
een aluminium doek noodzakelijk zijn om deze hel
derheid te verkrijgen. Een gebogen doek is even
wel niet noodzakelijk, tenzij de zaal breder is dan
de gemiddelde zaal of de lichtbundel van de pro
jectie betrekkelijk kort is.
De gunstigste omstandigheden
De lens behoort van het type te zijn, dat een
wijde opening heeft F 1,9)5) en behoort gedel-
fineerd6) te zijn. Haar brandpuntsafstand moet in
overeenstemming zijn met de lengte van de licht
bundel en de breedte van het beeld, terwijl de
hoogte van het beeld aangepast moet zijn om een
verhouding tussen 1,65 en 2,1 1 te geven over
eenkomstig de beperkingen welke door de toneel
opening en de gezichtshoeken worden gesteld. De
verhouding van 1,85 1 moet voor dit systeem als
de beste worden beschouwd.
Bij toepassing van CinemaScope is het gebogen
aluminium scherm onontbeerlijk; het scherm be
hoort een versterkingscoëfficient te hebben van
ten minste 1,6 loodrecht op zijn oppervlak geme
ten, en het verlies naar de buitenste randen toe
behoort niet meer dan 50% van de helderheid in
het midden te zijn."
1) In Nederland is bij invoer van losse ongemonteerde lenzen
een invoerrecht van 10% en een invoerbelasting van 4%
verschuldigd; bij invoer van gemonteerde lenzen 15%
invoerrecht en 4% invoerbelasting; Red.
2) Theatre Owners of America Inc. (T.O.A.), ontstaan door
een fusie van de American Theatres Association en de Mo-
tion Picture Theatre Owners of America, is een van de beide
grote nationale organisaties van bioscoopexploitanten in
de Verenigde Staten. De andere nationale organisatie is de
Allied States Association of Motion Picture Exhibitors, waar
bij 21 regionale organisaties zijn aangesloten; Red.
3) Zie aflevering 181 van dit Orgaan, pagina 14; Red.
4) Zie aflevering 177 van dit Orgaan pagina's 6-11; Red.
5) Bij lenzen wordt de hoeveelheid licht die kan worden door
gelaten in de practijk noemt men dit de lichtsterkte
bepaald door de middellijn de*r lens, ook wel genoemd de
lensopening. De hoofdletter F heeft betrekking op de lens-
opening en dus tevens op de lichtsterkte. Met de kleine letter
f geeft men daarentegen de brandpuntsafstand aan. De licht
sterkte van een lens is recht evenredig met de brandpunts
afstand volgens de formule
middellijn in mm
F --------------------Red.
f in
mm
6) Het bespuiten van lenzen (coating or blooming) wordt in
Nederland „delfineren" (naar het procédé dat in Nederland
wordt toegepast door de Optische Industrie „Oude Delft")
genoemd. Hierdoor worden de reflectieverliezen, welke steeds
bij lenzen optreden, aanzienlijk verminderd. Bovendien wordt
daardoor grote contrastwerking in het beeld verkregen; Red.
NEGENDE TECII1SCHE RAPPORT
